Model edukacji
Obowiązkiem szkolnym w Portugalii objęte są osoby od 6. do 18. roku życia. Okres 12 lat obowiązkowej nauki obejmuje nauczanie początkowe i średnie. Okres nauki obowiązkowej poprzedzić może żłobek (państwowy lub prywatny), do którego przyjmowane są dzieci, które ukończyły 3 miesiące.
Okres nauczania początkowego podzielony jest na 3 cykle:
Ostatnie trzy lata obowiązku szkolnego przynależą do nauczania średniego.
Rok szkolny w nauczaniu początkowym i średnim podzielony jest na 3 trymestry.
W I cyklu nauka skupia się na przedmiotach, takich jak: język portugalski, matematyka, środowisko, język angielski, plastyka i wychowanie fizyczne. W maju lub czerwcu drugiego roku nauki odbywają się egzaminy. Oceny w I cyklu mają charakter opisowy.
W II cyklu wprowadza się oceny numeryczne w skali 1-5 (gdzie 5 jest najwyższą oceną). Program nauczania obejmuje język portugalski, język angielski, matematykę, nauki przyrodnicze, historię i geografię Portugalii, muzykę, technikę, plastykę, edukację fizyczną oraz religię z etyką stanowiące przedmiot nieobowiązkowy. W pierwszym roku II cyklu (5. rok nauki) uczniowie poddawani są egzaminom, które mogą obejmować muzykę, plastykę, technikę i język portugalski.
Program nauczania III cyklu obejmuje: język portugalski, język angielski, drugi język obcy (hiszpański, francuski lub niemiecki), historię, geografię, matematykę, nauki przyrodnicze, fizykę i chemię, plastykę, informatykę, edukację fizyczną oraz nieobligatoryjne zajęcia z religii z etyką. W 8. roku nauki odbywają się egzaminy obejmujące język portugalski i matematykę.
W nauczaniu na poziomie średnim (Ensino Secundário), obejmującym ostatnie 3 lata obowiązkowej nauki (młodzież pomiędzy 15. a 18. rokiem życia) uczniowie wybierają jeden z następujących profili nauki:
Egzaminy w szkołach średnich odbywają się w 2. i 3. klasie.
Procedura naboru dziecka do przedszkola i szkoły
W Portugalii funkcjonują przedszkola zarówno państwowe, jak i prywatne. Ze względu na niewystarczającą liczbę miejsc w przedszkolach państwowych, wielu rodziców decyduje się na zapisanie dzieci do przedszkoli prywatnych. Lista dokumentów wymaganych do zapisu różni się między poszczególnymi instytucjami. Niezbędne są jednak zazwyczaj:
Pełną listę dokumentów uzyskać można w danej placówce. W przypadku korzystania z usług przedszkola państwowego, osoby ubiegające się o obniżenie czesnego powinny przedstawić ostatnią deklarację podatkową.
Zapisy do szkół odbywają się w kwietniu i maju. Dziecko zapisuje się do szkoły odpowiadającej miejscu zamieszkania. Zapisując do szkoły dziecko przybyłe z za granicy należy przedstawić następujące dokumenty:
Zapisując dziecko do szkoły, należy okazać wcześniejsze świadectwa szkolne opatrzone klauzulą apostille, z załączonym poświadczonym tłumaczeniem na język portugalski.
Zebrane i wypełnione dokumenty należy złożyć drogą elektroniczną poprzez platformę Portal das Escolas (www.portaldasescolas.pt). Więcej informacji: www.eacea.ec.europa.eu
Jeśli dziecko należy do grupy wiekowej objętej obowiązkiem edukacyjnym musi mieć zapewnione miejsce w szkole. Szkoła nie może odmówić przyjęcia ucznia należącego do jej rejonu. W sytuacji braku miejsc w danej szkole, jest ona zobowiązana, aby znaleźć dla ucznia miejsce w innej szkole. Więcej informacji: www.acm.gov.pt
Z myślą o uczniach niewładających j. portugalskim w dostatecznym stopniu wprowadzono uregulowania umożliwiające wsparcie nauki języka. Jeżeli szkoła ma możliwość utworzenia grupy, co najmniej 10 nowo przybyłych uczniów na poziomie A1, A2 i B1, może zorganizować nauczanie j. portugalskiego jako drugiego przedmiotu językowego – Português Língua Não Materna (PLNM). Jeżeli szkole nie uda się zgromadzić grupy, co najmniej 10 uczniów wymagających wsparcia w zakresie j. portugalskiego, wówczas uczniowie korzystają z dodatkowego wsparcia, zgodnie z możliwością wynikającą z zasobów kadrowych szkoły, ale zgodnie z założeniami programu nauczania PL2 (j. portugalskiego jako drugiego języka).
Więcej informacji:
Kalendarz roku szkolonego jest każdorazowo ustalany przez rząd, który wyznacza zakres dat (a nie konkretne daty).
Pierwszy trymestr zaczyna się w połowie września (w 2019 r. było to między 10 a 13 września) i kończy w połowie grudnia (w 2019 r. – 17 grudnia). Drugi trymestr rozpoczyna się na początku stycznia, tak, aby zajęcia nie rozpoczęły się w piątek (2019 r. – 6 stycznia) i kończy się z końcem marca. Trzeci trymestr rozpoczyna się w połowie kwietnia i kończy się 26 czerwca. Wakacje trwają od końca czerwca do początku września (dokładny harmonogram ustalany jest każdego roku).
Harmonogram na 2020 r. dostępny jest pod linkiem: zobacz
Zgodnie z Ustawą nr 51/2012 z dnia 5 września 2012 r. uczeń ma prawo do:
Uczeń ma obowiązek:
Zgodnie z portugalskim prawem rodzice/opiekunowie mają prawo i obowiązek:
Szkoły zapewniają różne rodzaje pomocy w ramach programów socjalnych i edukacyjnych. Szkoły mogą udzielać wsparcia dzieciom i uczniom uczęszczającym do przedszkoli, szkół podstawowych i szkół średnich, w ramach umowy zrzeszającej.
Szkoły udzielają pomocy socjalnej, takiej jak dofinansowanie posiłków, transportu do szkoły i miejsca zamieszkania, pomocy finansowej (posiłki, książki, inne pomoce naukowe, zajęcia pozalekcyjne). Mają także za zadanie zapobiegać wypadkom oraz zapewnić bezpieczeństwo w szkole. W razie wykrycia przez rodzica trudności w nauce dziecka, np. pogorszenia wzroku lub słuchu, problemów z mową lub przyswajaniem wiedzy, należy zwrócić na ten aspekt uwagę nauczycielowi, który ma obowiązek zbadać lub zlecić zbadanie sytuacji i dobrać odpowiednie sposoby rozwiązania problemu w ramach pomocy edukacyjnych. Więcej informacji: www.acm.gov.pt
Uczniowie przebywający w szkole objęci są ubezpieczeniem szkolnym. Jest to system ochrony mający na celu pokrycie kosztów wynikających z wypadków mających miejsce w szkole, rozumianych jako wypadki, które wydarzyły się w miejscu i czasie aktywności szkolnej (lub w sytuacji, gdy uczeń był pod opieką pracowników szkolnych), jak również wypadki mające miejsce w drodze z i do szkoły, które spowodowały zranienia, chorobę lub śmierć dziecka. Ubezpieczenie obejmuje opiekę medyczną nad poszkodowanym uczniem oraz potrzebne leki, transport, zakwaterowanie i wyżywienie wymagane przy udzielaniu pomocy, odszkodowanie za straty moralne (po konsultacji medycznej) i inne świadczenia w razie śmierci lub szkód osób trzecich. Więcej informacji: www.montepio.org
W portugalskich szkołach istnieją oddziały pomocy psychologicznej i doradztwa (Serviço de Psicologia e Orientação), których działalność jest regulowana przez ustawę nr 190/91 z dnia 17 maja 1991 r. Mają one za zadanie m.in. przyczyniać się do rozwoju ogólnego uczniów i budowania ich tożsamości, wspierać uczniów w procesie nauki i integracji w systemie relacji międzyludzkich w społeczności szkolnej, zapewnić pomoc psychologiczną i psychopedagogiczną uczniom, nauczycielom, rodzicom i opiekunom dzieci, w kontekście aktywności szkolnych, a także zapewnić, we współpracy z jednostkami edukacji specjalnej, odpowiednią opiekę nad uczniami o specjalnych potrzebach, ocenić te potrzeby i zaproponować odpowiednie działania. Więcej informacji: www.dre.pt
W razie rozpoczęcia nauki w portugalskiej szkole ucznia, który wcześniej uczył się w kraju pochodzenia, wymagane jest, aby wraz z innymi dokumentami wymaganymi przy rekrutacji załączyć również Certyfikat Umiejętności Szkolnych (Certificado de habilitações) wydany przez poprzednią szkołę, przetłumaczony na język portugalski i zatwierdzony przez Ambasadę lub Konsulat kraju pochodzenia w Portugalii, Ambasadę lub konsulat Portugalii w kraju pochodzenia lub potwierdzony przez apostille. Więcej informacji: www.acm.gov.pt
Problematyczna może być kwestia znajomości języka portugalskiego. W przypadku procesu rekrutacji szkoła ma obowiązek udostępnić i w razie problemów udzielić pomocy w wypełnieniu dokumentów. W przypadku uczniów zagranicznych, dla których język portugalski nie jest językiem ojczystym, szkoły portugalskie zobowiązane są zbadać, jaki poziom komunikacyjności w języku portugalskim reprezentuje uczeń oraz dobrać odpowiedni dla jego potrzeb plan nauki języka, który umożliwi jak najszybsze rozpoczęcie uczęszczania na zajęcia w języku portugalskim. W celu zapobiegania problemom komunikacyjnym został stworzony Serwis Tłumaczeń Telefonicznych (Serviço de Tradução Telefónica). Jest to podlegający Wyższemu Komisariatowi ds. Migracji system umożliwiający bezpłatne telefoniczne skorzystanie z usług tłumacza. Więcej informacji: www.dge.mec.pt
Obowiązki rodzica
Nie istnieją przepisy regulujące wiek minimalny pozwalający na pozostawienie dziecka samego w domu i tę decyzję rodzice/opiekunowie muszą podjąć sami w oparciu o poziom dojrzałości dziecka.
W Portugalii nauczanie podstawowe (Ensino Básico) i nauczanie średnie (Ensino Secundário) jest obligatoryjne i do obowiązków rodzica należy zapewnienie dziecku odpowiednich warunków do nauki do momentu jego usamodzielnienia się.
O przyznanie dodatku na dziecko w Portugalii ubiegać się mogą następujące osoby:
Osoby, które nie mogły zapisać się do szkoły z powodu zasad dostępu do szkolnictwa wyższego lub którym uniemożliwiono zapis na kolejny rok szkolny, z powodów programowych, zachowują prawo do zasiłku rodzinnego:
Osoby między 16. a 24. rokiem życia obowiązuje poddanie się egzaminowi przeprowadzanemu w lipcu. Egzamin odbywa się przez internet.
Wysokość dochodu referencyjnego określana jest dla każdego roku kalendarzowego.
Dodatek nie może być połączony z zasiłkiem dla bezrobotnych wypłacanym danemu beneficjentowi.
Wysokość świadczeń wylicza się na podstawie przedziałów wynikających z wysokości dochodu referencyjnego określonych dla danego roku i uzależnionych od wysokości Przelicznika Wsparcia Socjalnego (IAS). Poniżej znajduje się informacja nt. przedziałów na 2020 r.
Dochód referencyjny gospodarstwa dokowego | Dochód referencyjny | |
2020 | ||
I przedział | nie wyższy niż 0,5xIASx14 | do 3.071,67 euro |
II przedział | powyżej 0,5xIASx14 i nie wyższy niż 1xIASx14 | między 3.071,67 euro i 6.143,34 euro |
III przedział | powyżej 1xIASx14 i nie wyższy niż 1,5xIASx14 | między 6.143,34 euro i 9.215,01 euro |
IV przedział | powyżej 1,5xIASx14 i nie wyższy niż 2,5xIASx14 | między 9.215,01 euro i 15.358,35 euro |
V przedział | powyżej 2,5xIASx14 | powyżej 15.358,35 euro |
Wartość świadczeń w 2020 r.
Wartość świadczenia na 1 osobę
Od 1 lipca 2019 r. | |||
Dochód gospodarstwa domowego | Wiek do 36 mies. | Wiek 36 – 72 mies. | Powyżej 72 mies. |
I przedział | 149,85 euro | 49,95 euro | 37,46 euro |
II przedział | 123,69 euro | 41,23 euro | 30,93 euro |
III przedział | 97,31 euro | 32,44 euro | 28,00 euro |
IV przedział | 58,39 euro | 19,46 euro | – |
Wartość świadczenia na 1 osobę w przypadku osób wychowywanych przez jednego rodzica/opiekuna
Od 1 lipca 2019 r. | |||||
Dochód gospodarstwa domowego | Wiek do 36 mies. | Wiek 36 – 72 mies. | Powyżej 72 mies. | ||
1 dziecko | 2 dzieci | Powyżej 2 dzieci | |||
I przedział | 202,30 euro | 252,87 euro | 303,44 euro | 67,43 euro | 50,57 euro |
II przedział | 166,98 euro | 208,74 euro | 250,49 euro | 55,66 euro | 41,76 euro |
III przedział | 131,37 euro | 169,17 euro | 206,97 euro | 43,79 euro | 37,80 euro |
IV przedział | 78,83 euro | 98,54 euro | 118,25 euro | 26,27 euro | – |
Wartość świadczenia na 1 osobę w przypadku osób wychowywanych w rodzinie wielodzietnej
Od 1 lipca 2019 r. | ||
Dochód gospodarstwa domowego | Wiek do 36 mies. | |
2 dzieci | Powyżej 2 dzieci | |
I przedział | 187,31 euro | 224,77 euro |
II przedział | 154,62 euro | 185,55 euro |
III przedział | 125,31 euro | 153,31 euro |
IV przedział | 72,99 euro | 87,59 euro |
Jak ubiegać się o przyznanie świadczenia
Wniosek o przyznanie świadczenia mogą złożyć:
Jeżeli prawo do zasiłku przysługuje więcej niż jednej osobie w danym gospodarstwie domowym, wniosek o przyznanie wszystkich świadczeń powinien zostać złożony przez jedną osobę.
Wniosek o przyznanie świadczeń można złożyć:
Do wniosku należy załączyć wymienione w nim dokumenty. Wniosek złożyć można w okresie
6 miesięcy licząc od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniała okoliczność stanowiąca warunek przyznania świadczenia.
Dane kontaktowe portugalskich ośrodków pomocy społecznej:
Segurança Social
Godziny przyjęć: 9:00-18:00 (dni powszednie)
Infolinia: +351 300 502 502
Strona internetowa: www.seg-social.pt
Lista ośrodków pomocy społecznej: zobacz
Separacja może zostać zawarta za porozumieniem lub bez porozumienia stron.
Przesłanki orzeczenia separacji (bez porozumienia stron):
W Portugalii nie jest konieczne wcześniejsze orzeczenie separacji dla orzeczenia rozwodu. Rozwód może być jednak orzeczony jako konsekwencja orzeczonej wcześniej separacji lub polubownej zgody współmałżonków.
W przeciwieństwie do Polski postępowanie rozwodowe w Portugalii nie musi mieć formy procesowej. Orzeczenie rozwodu może nastąpić za obopólną zgodą małżonków, ale może również zostać orzeczone bez zgody jednego z małżonków.
Jeśli małżonkowie zgadzają się na rozwiązanie małżeństwa oraz porozumieli się w kwestiach opieki nad dziećmi i wspólnego miejsca zamieszkania, mogą wybrać rozwiązanie małżeństwa poprzez rozwód za obopólną zgodą. W przypadku rozwodu za obopólną zgodą nie ma konieczności wskazywania przyczyn rozpadu związku małżeńskiego. Wniosek o zgodny rozwód należy złożyć w urzędzie stanu cywilnego. Rozwód bez porozumienia małżonków jest orzekany przez sąd.
Rozwód bez porozumienia małżonków może zostać orzeczony przez sąd na wniosek jednej ze stron po zaistnieniu jednej z następujących przesłanek (tożsamych z przesłankami dla orzeczenia separacji):
W razie separacji lub rozwodu rodzice powinni mieć na uwadze dobro dzieci i podjąć odpowiednie decyzje w sprawach takich jak: miejsce zamieszkania dziecka, osoba sprawująca opiekę rodzicielską czy wysokość opłat alimentacyjnych.
Możliwe jest przeprowadzenie mediacji rodzinnej. Jeśli oboje rodzice się zgodzą, mogą zwrócić się o pomoc do mediatora, który pomoże w podjęciu decyzji co do różnych aspektów separacji lub rozwodu, w tym odpowiedzialności wobec dzieci. Proces trwa zwykle ok. 2 miesięcy, a opłaty nie przewyższają 50 euro. W celu uzyskania informacji należy zwrócić się do Systemu Mediacji Rodzinnych (Sistema da Mediação Familiar), tel. (+351) 808 262 000.
Zwyczajowo, odpowiedzialność rodzicielska po rozwodzie pozostaje współdzielona między rodziców. Ważne kwestie dotyczące np. edukacji czy zdrowia powinny być podejmowane wspólnie. Możliwe jest jednak przekazanie przez sąd pełnej odpowiedzialności jednemu z rodziców w celu ochrony dobra dziecka.
Dziecko może mieszkać z jednym z rodziców lub z obojgiem rodziców naprzemiennie. Jeśli mieszka tylko z jednym rodzicem, drugi z nich ma prawo do regularnych odwiedzin i bycia informowanym o edukacji i warunkach życia dziecka.
Oboje rodzice mają obowiązek wnosić swój wkład w utrzymanie dziecka, dlatego rodzic, który nie mieszka z dzieckiem, płaci miesięczną opłatę alimentacyjną. Pieniądze te powinny być przeznaczone na wydatki związane z wyżywieniem, edukacją, ubraniami, zdrowiem i innymi aspektami związanymi z utrzymaniem dziecka. Jeśli osoba zobowiązana do wnoszenia opłat nie wywiązuje się z obowiązku, dziecko może mieć prawo do pobierania zasiłku z Funduszu Gwarancji Alimentów dla Nieletnich (Fundo de Garantia de Alimentos devidos a Menores). Więcej informacji: www.tenhoumacrianca.gov.pt
Istnieje zbiór zintegrowanych rozwiązań w zakresie opieki i wsparcia społecznego dla dzieci i młodzieży, mający na celu wspomagać rodziny i promować rozwój personalny i społeczny dziecka w bezpiecznym i wspierającym środowisku.
Istnieje 7 typów rozwiązań:
Dostęp do tych środków zależy od:
Opłaty za usługi, z których korzystają dzieci pobierane są w formie składki rodzinnej, obliczanej na podstawie dochodów rodziny. Więcej informacji: www.seg-social.pt
Aby uzyskać informacje na temat możliwej pomocy socjalnej należy udać się do:
Organizacje świadczące pomoc rodzinom:
Co do zasady pełnomocnik z urzędu przysługuje w Portugalii obywatelom lub rezydentom podatkowym. Polakom, którzy mieszkają na terenie Portugalii, ale nie odprowadzają w Portugalii podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne, pełnomocnik z urzędu nie przysługuje. Wyjątek stanowią sprawy karne, w których konieczne jest przydzielenie obrońcy z urzędu niezależnie od powyższych przesłanek.
W postępowaniu przed portugalskimi sądami konieczne jest posiadanie profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Osoby, którym nie przysługuje pełnomocnik z urzędu, muszą zatem skorzystać z usług lokalnego adwokata.
System opieki zastępczej
Czy władza rodzicielska przysługuje ex lege obojgu rodzicom, jeśli nie – na czym polega ograniczenie praw rodzica, któremu władza nie przysługuje (np. nie decyduje o miejscu pobytu dziecka, nie jest zobowiązany do alimentacji, nie wymaga się jego zgody na wydanie dok. paszportowego)?
Jeżeli rodzice dziecka pozostają w związku małżeńskim, władzę rodzicielską powinni wykonywać oboje rodzice. Rodzice wykonują władzę rodzicielską wspólnie. Jeżeli nie mogą oni osiągnąć porozumienia w sprawach szczególnej wagi, każde z nich może zwrócić się do sądu, który podejmie próbę polubownego rozwiązania problemu.
Czy ws. z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej rodzicom przysługuje bezpłatna pomoc prawna, jeśli tak – na podstawie jakich kryteriów (np. dochodowe, rezydencji)?
Osoby fizyczne i organizacje non-profit, które mają trudności finansowe niepozwalające im ponosić kosztów postępowania sądowego lub alternatywnych form rozwiązywania sporów maja prawo wnioskowania o bezpłatną pomoc prawną, która może mieć formę konsultacji lub wsparcia procesowego. Uprawnieni do uzyskania bezpłatnej pomocy prawnej są:
Czy uprowadzenie rodzicielskie jest czynem podlegającym ściganiu (z urzędu/na wniosek), jeśli tak, jakie przewiduje się zagrożenie karą?
Uprowadzenie dziecka (przez rodzica lub osobę trzecią) stanowi przestępstwo.
Postępowanie w sprawie uprowadzenia może zostać wszczęte na skutek zgłoszenia dokonanego przez jakąkolwiek osobę lub instytucję, która powzięła wiedzę nt. uprowadzenia. Postępowanie może się odbyć w którymkolwiek państwie będącym sygnatariuszem Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzonej w Hadze dnia 25 października 1980 r.
Uprowadzenie dziecka jest zagrożone karą od 1 do 5 lat więzienia.
Jak zostać rodzicem zastępczym w państwie przyjmującym (jaka instytucja jest właściwa do przyjęcia zgłoszenia od kandydata/kandydatów na rodzica zastępczego, gdzie poszukiwać informacji – z podaniem linków, danych do kontaktu, etc.)
Złożenie wniosku o zostanie rodziną zastępczą poprzedzone jest formalnym wyrażeniem zainteresowania przedstawionym kompetentnej instytucji właściwej dla miejsca zamieszkania.
Szczegółowe informacje można uzyskać na jeden z następujących sposobów:
Po dokonaniu formalnego wyrażenia zainteresowania odbywa się spotkanie informacyjne na temat warunków zostania rodziną goszczącą.
Do formalizacji wniosku dochodzi za pośrednictwem instytucji właściwej dla miejsca zamieszkania kandydata, poprzez złożenie wniosku, dostępnego na stronach internetowych podmiotów zarządzających lub instytucji ramowych, wraz z następującymi dokumentami:
*Dotyczy również osób mieszkających z osobą odpowiedzialną za rodzinę zastępczą.
Ocena wniosku opiera się na psychospołecznym badaniu rodziny, którego celem jest zapewnienie, że rodzina kandydata spełnia niezbędne warunki i jest przeprowadzana poprzez:
Wyboru rodziny zastępczej dokonuje instytucja weryfikująca, która sprawdza:
Pozytywna weryfikacja skutkuje wydaniem przez instytucję opracowującą zaświadczenia rodziny zastępczej z powiadomieniem osoby odpowiedzialnej za rodzinę zastępczą.
Kto może zostać rodzicem zastępczym (np. czy wymaga się posiadania obywatelstwa państwa przyjmującego, posiadania specjalnego wykształcenia/kwalifikacji, osiągnięcia określonego wieku, statusu rodzinnego, sytuacji mieszkaniowej/majątkowej)?
Rodziną zastępczą może zostać:
Żadna z tych osób nie może być spokrewniona małoletnim objętym opieką rodziny zastępczej.
Kandydat do sprawowania pieczy zastępczej musi spełniać następujące warunki:
Instytucją zajmującą się w Portugalii opieką socjalną jest Pomoc Społeczna (Segurança Social). Przewiduje ona różne formy pomocy dla rodzin i dzieci potrzebujących.
Z kolei organizacją odpowiedzialną w Portugalii za monitoring i ochronę praw małoletnich jest Komisja ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży (Comissão de Proteção de Crianças e Jovens, CPCJ). Jest to organizacja, która nie ma charakteru jednostki sądowej. Jej zadaniem jest ochrona bezpieczeństwa, zdrowia, edukacji, kształcenia i rozwoju nieletnich. Przedstawiciele Komisji mogą interweniować w przypadku narażenia bezpieczeństwa nieletnich lub łamania ich praw, jednak interwencja zawsze odbywać się musi w obecności rodziców lub prawnych opiekunów nieletnich.
Sądem właściwym dla nieletnich jest sąd okręgowy (Tribunal de Comarca) oraz znajdujący się przy nim sąd ds. rodziny i nieletnich (Tribunal de Família e de Menores). W obu rodzajach sądów organem nadzorującym i odpowiedzialnym za ochronę praw małoletnich jest prokuratura (prokurator jest zawsze obecny podczas procesu).
Portugalski system opieki społecznej przewiduje cztery rodzaje/formy pomocy skierowanej do nieletnich:
W sytuacji zaistnienia przemocy domowej należy zwrócić się o pomoc do następujących organów:
Opieka społeczna/sądy mogą interweniować w sytuacji, gdy nieletni:
Odebranie dziecka opiekunowi prawnemu jest możliwe wyłącznie w wyniku decyzji sądu, za zgodą prokuratury (Ministério Público). Od decyzji sądu w przedmiocie pozbawienia władzy rodzicielskiej przysługuje środek odwoławczy, który składa się do sądu wyższej instancji, tj. sądu apelacyjnego (Tribunal de Relação).
W sytuacji kiedy dziecko trafi do pieczy zastępczej lub kiedy służby zaczną interesować się rodziną sugerujemy zachowanie spokoju i współpracę z urzędnikami, natomiast w razie wątpliwości o kontakt z Referatem Konsularnym. Z doświadczenia Referatu Konsularnego wynika, że odbieranie dzieci polskim rodzicom zdarza się niezwykle rzadko.
Istnieje zbiór zintegrowanych rozwiązań w zakresie opieki i wsparcia społecznego dla dzieci i młodzieży, mający na celu wspomaganie rodzin i promowanie rozwoju personalnego i społecznego dziecka w bezpiecznym i wspierającym środowisku.
Istnieje 7 typów rozwiązań:
Dostęp do tych środków zależy od:
Opłaty za usługi, z których korzystają dzieci pobierane są w formie składki rodzinnej, która jest obliczana na podstawie zarobków rodziny. Więcej informacji: www.seg-social.pt
Istnieje 9 typów rozwiązań:
Więcej informacji: zobacz
Aby uzyskać informacje na temat możliwej pomocy socjalnej należy udać się do:
W celu rozwiązywania problemów i pokonywania trudności napotkanych przez migrantów w Portugalii, takich jak różnice kulturowe, organizacyjne czy prawne, można skonsultować się z Narodowym Centrum Pomocy w Integracji Migrantów (Centro Nacional de Apoio à Imigração de Migrantes) – instytucją, która udostępnia w jednym miejscu różne formy pomocy i wsparcia dla migrantów. Konsultacje w Centrum są możliwe w 14 różnych językach, w tym w języku angielskim (www.acm.gov.pt).
W razie potrzeby konsultacji prawniczej w sprawach takich jak: legalizacja pobytu, uzyskanie obywatelstwa, rozwody, spadki, legalizacja i potwierdzenie dokumentów, umowy o pracę i inne, można skonsultować się z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się sprawami imigrantów, takimi jak np. Mundo Feliz (www.mundofeliz.pt) czy Solidariedade Migrante (www.solimigrante.org).
Jeżeli problemy nie zostaną rozwiązane przez wymienione wyżej instytucje, istnieją firmy prawnicze specjalizujące się w sprawach migrantów, np. GPA Advogados: www.gpasa.pt
Ministerstwo Edukacji: www.dge.mec.pt
Av. 24 de Julho, n.º 140
1399-025 Lisboa
(+351) 213 934 500
dge@dge.mec.pt
Wyższy Komisariat ds. Migracji: www.acm.gov.pt
Telefon wsparcia dla migrantów (czynny od poniedziałku do piątku w godz. 9:00 – 19:00
(+351) 808 257 257, (+351) 218 106 191
Ośrodki Pomocy Społecznej: zobacz
Telefon zaufania dla dzieci: 116 111 (czynny 24/7); www.iacrianca.pt
Organizacje pomocy dla imigrantów: www.filorbis.pt
Lista organizacji polonijnych w Portugalii
Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Polónia”
Av. Dr. Morais Sarmento 177/1D
2755-285 Alcabideche
www.ascpolonia.org
info@ascpolonia.org
Portal Polaków w Portugalii: www.eportugalia.com
Lista kontaktów w Polsce
Instytucja |
Dane kontaktowe |
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Departament Konsularny |
Adres: Al. Szucha 23, 00-580 Warszawa Telefon: (22) 523-90-00 Strona internetowa: www.gov.pl/web/dyplomacja Telefon: (22) 523-94-44 E-mail: DK.Sekretariat@msz.gov.pl, |
Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Spraw Rodzinnych i Nieletnich |
Adres: Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa Telefon: (22) 239-07-40 Strona internetowa: zobacz |
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej Departament Polityki Rodzinnej |
Adres: ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00‐513 Warszawa Telefon: (22)250-01-08 Strona internetowa: www.gov.pl/web/rodzina Telefon: (22) 461-60-60 E-mail: sekretariat.dsr@mrpips.gov.pl |
Rzecznik Praw Dziecka |
Adres: ul. Chocimska 6, 00-791 Warszawa Telefon: (22) 583-66-00 Dziecięcy Telefon Zaufania: 800-12-12-12 E-mail: rpd@brpd.gov.pl Strona internetowa: www.brpd.gov.pl |
Rzecznik Praw Obywatelskich |
Adres: Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa Telefon: (22) 551-77-00 Infolinia: 800-676-676 E-mail: biurorzecznika@brpo.gov.pl Strona internetowa: www.rpo.gov.pl |
Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie |
Telefon: (22) 599-71-20 E-mail: sekretariat@wcpr.pl Strona internetowa: www.wcpr.pl |
Zielona Linia (udziela pomocy w zakresie usług rynku pracy i dostępnych świadczeń) |
Adres: Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia, ul. Trawiasta 20b, 15-161 Białystok Telefon: 19524 (Infolinia) E-mail: biuro@zielonalinia.gov.pl Strona internetowa: www.zielonalinia.gov.pl |
Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą |
Adres: ul. Kielecka 43, 02-530 Warszawa Telefon: (22) 469-11-26 E-mail: sekretariat@orpeg.pl Strona internetowa: www.orpeg.pl |
Warszawski Ośrodek Interwencji Kryzysowej |
Adres: ul. 6-go Sierpnia 1/5, 02-843 Warszawa Telefon: (22) 855-44-32 E-mail: sekretariat@woik.waw.pl Wykaz ośrodków interwencji kryzysowej dla poszczególnych województw: zobacz |
Stowarzyszenie Polski Komitet Narodowy Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci – UNICEF |
Adres: ul. Rolna 175 D, 02-729 Warszawa Telefon: (22) 568-03-00 E-mail: unicef@unicef.pl Strona internetowa: www.unicef.pl |
Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia” |
Telefon: 800-120-002 Strona internetowa: zobacz |
Komitet Ochrony Praw Dziecka |
Adres: ul. Oleandrów 6, III piętro, 00-629 Warszawa Telefon: (22) 626-94-19 E-mail: kopd@kopd.pl Strona internetowa: www.kopd.pl |