Przewodnik prawny dla polskiej rodziny za granicą

Przewodnik prawny dla polskiej rodziny za granicą

Portugalia

Najważniejsze informacje

Szkoła

Model edukacji

Obowiązkiem szkolnym w Portugalii objęte są osoby od 6. do 18. roku życia. Okres 12 lat obowiązkowej nauki obejmuje nauczanie początkowe i średnie. Okres nauki obowiązkowej poprzedzić może żłobek (państwowy lub prywatny), do którego przyjmowane są dzieci, które ukończyły 3 miesiące.

Okres nauczania początkowego podzielony jest na 3 cykle:

  • I cykl: 1.-4. rok nauki; dla uczniów między 4 a 10 rokiem życia;
  • II cykl: 5.-6. rok nauki; dla uczniów między 10 a 12 rokiem życia;
  • III cykl: 7.-9. rok nauki; dla uczniów między 12 a 15 rokiem życia.

Ostatnie trzy lata obowiązku szkolnego przynależą do nauczania średniego.

Rok szkolny w nauczaniu początkowym i średnim podzielony jest na 3 trymestry.

W I cyklu nauka skupia się na przedmiotach, takich jak: język portugalski, matematyka, środowisko, język angielski, plastyka i wychowanie fizyczne. W maju lub czerwcu drugiego roku nauki odbywają się egzaminy. Oceny w I cyklu mają charakter opisowy.

W II cyklu wprowadza się oceny numeryczne w skali 1-5 (gdzie 5 jest najwyższą oceną). Program nauczania obejmuje język portugalski, język angielski, matematykę, nauki przyrodnicze, historię i geografię Portugalii, muzykę, technikę, plastykę, edukację fizyczną oraz religię z etyką stanowiące przedmiot nieobowiązkowy. W pierwszym roku II cyklu (5. rok nauki) uczniowie poddawani są egzaminom, które mogą obejmować muzykę, plastykę, technikę i język portugalski.

Program nauczania III cyklu obejmuje: język portugalski, język angielski, drugi język obcy (hiszpański, francuski lub niemiecki), historię, geografię, matematykę, nauki przyrodnicze, fizykę i chemię, plastykę, informatykę, edukację fizyczną oraz nieobligatoryjne zajęcia z religii z etyką. W 8. roku nauki odbywają się egzaminy obejmujące język portugalski i matematykę.

W nauczaniu na poziomie średnim (Ensino Secundário), obejmującym ostatnie 3 lata obowiązkowej nauki (młodzież pomiędzy 15. a 18. rokiem życia) uczniowie wybierają jeden z następujących profili nauki:

  • profil naukowo-humanistyczny (do wyboru: naukowo-techniczny, artystyczny, społeczno-ekonomiczny i humanistyczny);
  • profil indywidualny (naukowo-techniczny z rozszerzonym programem technicznym);
  • profil artystyczny;
  • nauczanie dorosłych;
  • profil zawodowy.

Egzaminy w szkołach średnich odbywają się w 2. i 3. klasie.

Procedura naboru dziecka do przedszkola i szkoły

Przedszkole

W Portugalii funkcjonują przedszkola zarówno państwowe, jak i prywatne. Ze względu na niewystarczającą liczbę miejsc w przedszkolach państwowych, wielu rodziców decyduje się na zapisanie dzieci do przedszkoli prywatnych. Lista dokumentów wymaganych do zapisu różni się między poszczególnymi instytucjami. Niezbędne są jednak zazwyczaj:

  • dowód osobisty lub paszport dziecka,
  • NIF (NIP) dziecka,
  • numer ubezpieczenia zdrowotnego dziecka,
  • numer pacjenta (número de utente),
  • zaświadczenie lekarskie potwierdzające przebycie wymaganych szczepień i ogólny stan zdrowia dziecka.

Pełną listę dokumentów uzyskać można w danej placówce. W przypadku korzystania z usług przedszkola państwowego, osoby ubiegające się o obniżenie czesnego powinny przedstawić ostatnią deklarację podatkową.

Szkoła

Zapisy do szkół odbywają się w kwietniu i maju. Dziecko zapisuje się do szkoły odpowiadającej miejscu zamieszkania. Zapisując do szkoły dziecko przybyłe z za granicy należy przedstawić następujące dokumenty:

  • paszport lub dowód osobisty dziecka; ewentualnie akt urodzenia lub dokument z Narodowego Rejestru Nieletnich (Registo Nacional de Menores),
  • formularz zgłoszeniowy ze zdjęciem (uzyskany w szkole); w razie problemów pracownik szkoły pomaga z wypełnieniem dokumentu,
  • wcześniejsze świadectwa szkolne opatrzone klauzulą apostille,
  • książeczkę szczepień (a w niektórych szkołach także zaświadczenie lekarskie (np. Karta SNS, ADSE, SAMS),
  • dokument potwierdzający miejsce zamieszkania.

Zapisując dziecko do szkoły, należy okazać wcześniejsze świadectwa szkolne opatrzone klauzulą apostille, z załączonym poświadczonym tłumaczeniem na język portugalski.

Zebrane i wypełnione dokumenty należy złożyć drogą elektroniczną poprzez platformę Portal das Escolas (www.portaldasescolas.pt). Więcej informacji: www.eacea.ec.europa.eu

Jeśli dziecko należy do grupy wiekowej objętej obowiązkiem edukacyjnym musi mieć zapewnione miejsce w szkole. Szkoła nie może odmówić przyjęcia ucznia należącego do jej rejonu. W sytuacji braku miejsc w danej szkole, jest ona zobowiązana, aby znaleźć dla ucznia miejsce w innej szkole. Więcej informacji: www.acm.gov.pt

 

Nauka języka portugalskiego

Z myślą o uczniach niewładających j. portugalskim w dostatecznym stopniu wprowadzono uregulowania umożliwiające wsparcie nauki języka. Jeżeli szkoła ma możliwość utworzenia grupy, co najmniej 10 nowo przybyłych uczniów na poziomie A1, A2 i B1, może zorganizować nauczanie j. portugalskiego jako drugiego przedmiotu językowego – Português Língua Não Materna (PLNM). Jeżeli szkole nie uda się zgromadzić grupy, co najmniej 10 uczniów wymagających wsparcia w zakresie j. portugalskiego, wówczas uczniowie korzystają z dodatkowego wsparcia, zgodnie z możliwością wynikającą z zasobów kadrowych szkoły, ale zgodnie z założeniami programu nauczania PL2 (j. portugalskiego jako drugiego języka).

Więcej informacji:

Rok szkolny

Kalendarz roku szkolonego jest każdorazowo ustalany przez rząd, który wyznacza zakres dat (a nie konkretne daty).

Pierwszy trymestr zaczyna się w połowie września (w 2019 r. było to między 10 a 13 września) i kończy w połowie grudnia (w 2019 r. – 17 grudnia). Drugi trymestr rozpoczyna się na początku stycznia, tak, aby zajęcia nie rozpoczęły się w piątek (2019 r. – 6 stycznia) i kończy się z końcem marca. Trzeci trymestr rozpoczyna się w połowie kwietnia i kończy się 26 czerwca. Wakacje trwają od końca czerwca do początku września (dokładny harmonogram ustalany jest każdego roku).

Harmonogram na 2020 r. dostępny jest pod linkiem: zobacz

 

Obowiązki i prawa ucznia

Zgodnie z Ustawą nr 51/2012 z dnia 5 września 2012 r. uczeń ma prawo do:

  • bycia traktowanym z szacunkiem przez wszystkich członków społeczności szkolnej i pod żadnym pozorem nie może być dyskryminowany z uwagi na: pochodzenie etniczne, zdrowie, płeć, orientację seksualną, wiek, tożsamość płciową, sytuację ekonomiczną, kulturalną lub socjalną ani przekonania polityczne, ideologiczne, filozoficzne i religijne;
  • korzystania z jakościowego nauczania i edukacji w warunkach równości;
  • korzystania i wybrania przez siebie lub, w przypadku nieletnich, przez rodziców lub opiekunów, planu edukacyjnego, który zapewni warunki do pełnego rozwoju fizycznego, intelektualnego, moralnego, kulturalnego i obywatelskiego w celu kształtowania swojej osobowości;
  • rozpoznania i oceny wartości, przykładności i wysiłku włożonego w swoją pracę i rozwój szkolny, oraz do bycia na tym polu motywowanym;
  • bycia docenionym za czynności godne pochwały, w szczególności wykonywane dobrowolnie dla dobra społeczeństwa lub społeczności lokalnej na terenie szkoły lub poza nią;
  • korzystania z planu zajęć odpowiedniego dla uczęszczanego etapu edukacji, jak również z wyrównanego rozplanowania zajęć programowych i nadprogramowych, czyli takich które przyczyniają się do rozwoju kulturalnego społeczności;
  • korzystania z usług pomocy socjalnej, systemu zapomóg, który pozwoli uzupełnić braki w zakresie społeczno-rodzinnym, ekonomicznym lub kulturowym;
  • korzystania z nagród lub wsparcia i środków uzupełniających stanowiących rozpoznanie i docenienie wysiłku;
  • korzystania z innych środków specjalistycznych odpowiednich dla swoich potrzeb w zakresie pomocy psychologicznej i doradztwa lub innej pomocy specjalistycznej związanej ze wsparciem edukacyjnym;
  • zapewnienia mu bezpieczeństwa oraz uszanowanie jego nienaruszalności fizycznej i emocjonalnej, korzystając, w szczególności, ze specjalnej ochrony zapewnionej członkom społeczności szkolnej w prawie karnym;
  • udzielenia mu bezzwłocznej i odpowiedniej pomocy w razie wypadku lub nagłej choroby wynikających z aktywności wynikających w szkole;
  • zagwarantowania dyskrecji informacji prywatnych i rodzinnych;
  • brania udziału poprzez swoich reprezentantów, w zgodzie z prawem, w organach administracji i zarządzania szkołą, w tworzeniu i egzekwowaniu obowiązującego planu naukowego, jak również w sporządzaniu regulaminu wewnętrznego;
  • wybierania swoich reprezentantów w organach i innych stanowiskach reprezentacyjnych w środowisku szkolnym, jak również do bycia wybranym w ramach prawa i wewnętrznego regulaminu szkolnego;
  • wyrażania krytyki i sugestii związanych z funkcjonowaniem szkoły i bycia wysłuchanym przez nauczycieli, opiekunów roku oraz organów administracji i zarządzania szkołą we wszystkich sprawach które mogą go interesować;
  • organizowania i brania udziału w aktywnościach promujących rozwój i zagospodarowanie czasu wolnego;
  • informowania o regulaminie wewnętrznym szkoły i, w celu zdefiniowania w oparciu o ten regulamin oraz warunki odpowiednie dla wieku i roku na który uczeń uczęszcza, o wszystkich sprawach które mogą go interesować, w szczególności o sposobie organizacji planu nauki, programu i celów każdego przedmiotu oraz metod i wymagań oceniania, jak również o zapisach, zasiłkach rodzinnych i wsparciu społeczno-naukowym, o zasadach bezpiecznego korzystania z materiałów, sprzętu i infrastruktury szkolnej, włącznie z planem ewakuacji, i o wszystkich aktywnościach i inicjatywach związanych z planem edukacyjnym szkoły;
  • brania udziału we wszystkich aktywnościach szkolnych, w zgodzie z prawem i obowiązującym regulaminem wewnętrznym szkoły;
  • brania udziału w procesach oceny, poprzez mechanizmy samooceny i oceny wzajemnej;
  • korzystania z możliwości nadrobienia zaległości wynikających z odpowiednio usprawiedliwionych nieobecności.

Uczeń ma obowiązek:

  • uczyć się, w czasie całego okresu edukacji, przykładając się w sposób odpowiedni dla swojego wieku, potrzeb edukacyjnych i roku na który uczęszcza;
  • być przykładnym, punktualnym i zaangażowanym w wykonywanie wszystkich swoich obowiązków w zakresie aktywności szkolnych;
  • stosować się do wskazań nauczycieli związanych z jego procesem nauczania;
  • traktować z należytym szacunkiem wszystkich członków społeczności szkolnej, nie mogąc pod żadnym warunkiem być dyskryminowanym ze względu na pochodzenie, stan zdrowia, płeć, orientację seksualną, wiek, tożsamość płciową, sytuację ekonomiczną, kulturową i społeczną ani przekonania polityczne, ideologiczne, filozoficzne i religijne;
  • zachować lojalność wobec wszystkich członków społeczności szkolnej;
  • uszanować władzę i wskazania nauczycieli i innych pracowników szkoły;
  • przyczyniać się do zgody współżycia w szkole i do pełnej integracji wszystkich uczniów szkoły;
  • brać udział w aktywnościach edukacyjnych i wychowawczych prowadzonych przez szkołę, jak również w aktywnościach organizacyjnych które wymagają udziału uczniów;
  • uszanować nietykalność fizyczną i emocjonalną wszystkich członków społeczności szkolnej, nie wykonując jakichkolwiek aktów przemocy mających na celu naruszenie nietykalności fizycznej, moralnej lub mienia innych uczniów, nauczycieli oraz pozostałych pracowników szkoły;
  • zapewnić pomoc innym członkom społeczności szkolnej w sytuacji zagrożenia ich nietykalności fizycznej i psychologicznej;
  • zapewnić utrzymanie, konserwację i czystość instalacji, materiałów dydaktycznych, mebli i terenów zielonych należących do szkoły poprzez odpowiedni korzystanie z nich;
  • uszanować własność mienia wszystkich członków społeczności szkolnej;
  • przebywać w szkole w czasie wskazanym przez plan zajęć, z wyjątkiem posiadania pisemnej zgody opiekuna lub dyrekcji szkoły;
  • brać udział w wybieraniu reprezentantów i zapewnić im całkowitą współpracę;
  • znać i przestrzegać statutu, zasad funkcjonowania usług szkolnych i wewnętrznego regulaminu, zatwierdzając coroczną deklarację ich akceptacji i do aktywnego ich wykonywania;
  • nie posiadać i nie spożywać substancji uzależniających, przede wszystkim narkotyków, wyrobów tytoniowych oraz napojów alkoholowych oraz nie promować żadnej formy handlu, udostępniania ani spożycia tego typu substancji;
  • nie transportować żadnych materiałów i urządzeń elektronicznych, instrumentów lub przyrządów mogących, obiektywnie, zakłócić normalne funkcjonowanie zajęć lub mogących wyrządzić szkody fizyczne lub psychiczne uczniów lub pracowników szkoły;
  • nie używać urządzeń elektronicznych, w szczególności telefonów komórkowych, urządzeń i programów komputerowych w miejscach, w których trwają zajęcia, inne aktywności wychowawcze, lub spotkania władz szkoły w których uczestniczy uczeń, z wyjątkiem sytuacji w których użycie któregoś z tych środków jest bezpośrednio związane z prowadzonymi aktywnościami i jest wyrażona przez nauczyciela lub dyrekcję zgoda na ich użycie w celu prowadzenia lub kontrolowania przez nauczyciela trwających prac lub aktywności;
  • nie nagrywać dźwięków ani nie robić zdjęć w trakcie trwania zajęć oraz poza nimi bez uprzedniej zgody nauczyciela lub osoby odpowiedzialnej jak również każdej osoby, której obraz mógłby, nawet nieintencjonalnie, zostać zarejestrowany;
  • nie publikować, w szkole lub poza nią, w szczególności w internecie lub poprzez inne środki komunikacji, dźwięków ani obrazów powstałych w trakcie zajęć i poza nimi, bez pozwolenia dyrektora szkoły;
  • szanować prawo autorskie i prawo własności intelektualnej;
  • nosić ubiór odpowiedni do swojego wieku i odpowiadający powadze i specyfice zajęć szkolnych, z uszanowaniem zasad panujących w szkole;
  • naprawiać wyrządzone przez siebie szkody wobec jakiegokolwiek członka społeczności edukacyjnej, sprzętu i instalacji szkolnych i, jeśli naprawa nie jest możliwa lub wystarczająca, zrekompensować szkody.

Obowiązki i prawa rodzica

Zgodnie z portugalskim prawem rodzice/opiekunowie mają prawo i obowiązek:

  • wychowywać dzieci z zapewniać im edukację ogólną i zawodową;
  • dbać o rozwój psychiczny i fizyczny dzieci;
  • zapewniać dzieciom odpowiednie warunki w zakresie ich bezpieczeństwa, zdrowia i edukacji do momentu, w którym będą mogły same zapewnić sobie odpowiednie warunki dzięki wynagrodzeniu za swoją pracę lub inne wynagrodzenia;
  • reprezentować dzieci;
  • zarządzać odpowiedzialnie posiadanymi przez dzieci dobrami;
  • decydować o miejscu pobytu dziecka i opiekować się nim;
  • decydować o edukacji religijnej dzieci poniżej 16. roku życia;
  • zgodnie z dojrzałością dziecka, brać pod uwagę jego opinie na temat ważnych spraw rodzinnych i pozwolić na samodzielność w organizowaniu własnego życia;
  • przeznaczyć dochody dziecka na wydatki związane z jego utrzymaniem, bezpieczeństwem, zdrowiem i edukacją, jak również, w granicach rozsądku, na inne potrzeby rodzinne.

System wsparcia szkolnego

Szkoły zapewniają różne rodzaje pomocy w ramach programów socjalnych i edukacyjnych. Szkoły mogą udzielać wsparcia dzieciom i uczniom uczęszczającym do przedszkoli, szkół podstawowych i szkół średnich, w ramach umowy zrzeszającej.

Szkoły udzielają pomocy socjalnej, takiej jak dofinansowanie posiłków, transportu do szkoły i miejsca zamieszkania, pomocy finansowej (posiłki, książki, inne pomoce naukowe, zajęcia pozalekcyjne). Mają także za zadanie zapobiegać wypadkom oraz zapewnić bezpieczeństwo w szkole. W razie wykrycia przez rodzica trudności w nauce dziecka, np. pogorszenia wzroku lub słuchu, problemów z mową lub przyswajaniem wiedzy, należy zwrócić na ten aspekt uwagę nauczycielowi, który ma obowiązek zbadać lub zlecić zbadanie sytuacji i dobrać odpowiednie sposoby rozwiązania problemu w ramach pomocy edukacyjnych. Więcej informacji: www.acm.gov.pt

Uczniowie przebywający w szkole objęci są ubezpieczeniem szkolnym. Jest to system ochrony mający na celu pokrycie kosztów wynikających z wypadków mających miejsce w szkole, rozumianych jako wypadki, które wydarzyły się w miejscu i czasie aktywności szkolnej (lub w sytuacji, gdy uczeń był pod opieką pracowników szkolnych), jak również wypadki mające miejsce w drodze z i do szkoły, które spowodowały zranienia, chorobę lub śmierć dziecka. Ubezpieczenie obejmuje opiekę medyczną nad poszkodowanym uczniem oraz potrzebne leki, transport, zakwaterowanie i wyżywienie wymagane przy udzielaniu pomocy, odszkodowanie za straty moralne (po konsultacji medycznej) i inne świadczenia w razie śmierci lub szkód osób trzecich. Więcej informacji: www.montepio.org

W portugalskich szkołach istnieją oddziały pomocy psychologicznej i doradztwa (Serviço de Psicologia e Orientação), których działalność jest regulowana przez ustawę nr 190/91 z dnia 17 maja 1991 r. Mają one za zadanie m.in. przyczyniać się do rozwoju ogólnego uczniów i budowania ich tożsamości, wspierać uczniów w procesie nauki i integracji w systemie relacji międzyludzkich w społeczności szkolnej, zapewnić pomoc psychologiczną i psychopedagogiczną uczniom, nauczycielom, rodzicom i opiekunom dzieci, w kontekście aktywności szkolnych, a także zapewnić, we współpracy z jednostkami edukacji specjalnej, odpowiednią opiekę nad uczniami o specjalnych potrzebach, ocenić te potrzeby i zaproponować odpowiednie działania. Więcej informacji: www.dre.pt

Najczęstsze nieporozumienia

W razie rozpoczęcia nauki w portugalskiej szkole ucznia, który wcześniej uczył się w kraju pochodzenia, wymagane jest, aby wraz z innymi dokumentami wymaganymi przy rekrutacji załączyć również Certyfikat Umiejętności Szkolnych (Certificado de habilitações) wydany przez poprzednią szkołę, przetłumaczony na język portugalski i zatwierdzony przez Ambasadę lub Konsulat kraju pochodzenia w Portugalii, Ambasadę lub konsulat Portugalii w kraju pochodzenia lub potwierdzony przez apostille. Więcej informacji: www.acm.gov.pt

Problematyczna może być kwestia znajomości języka portugalskiego. W przypadku procesu rekrutacji szkoła ma obowiązek udostępnić i w razie problemów udzielić pomocy w wypełnieniu dokumentów. W przypadku uczniów zagranicznych, dla których język portugalski nie jest językiem ojczystym, szkoły portugalskie zobowiązane są zbadać, jaki poziom komunikacyjności w języku portugalskim reprezentuje uczeń oraz dobrać odpowiedni dla jego potrzeb plan nauki języka, który umożliwi jak najszybsze rozpoczęcie uczęszczania na zajęcia w języku portugalskim. W celu zapobiegania problemom komunikacyjnym został stworzony Serwis Tłumaczeń Telefonicznych (Serviço de Tradução Telefónica). Jest to podlegający Wyższemu Komisariatowi ds. Migracji system umożliwiający bezpłatne telefoniczne skorzystanie z usług tłumacza. Więcej informacji: www.dge.mec.pt

Wychowanie
 

Obowiązki rodzica

Nie istnieją przepisy regulujące wiek minimalny pozwalający na pozostawienie dziecka samego w domu i tę decyzję rodzice/opiekunowie muszą podjąć sami w oparciu o poziom dojrzałości dziecka.

W Portugalii nauczanie podstawowe (Ensino Básico) i nauczanie średnie (Ensino Secundário) jest obligatoryjne i do obowiązków rodzica należy zapewnienie dziecku odpowiednich warunków do nauki do momentu jego usamodzielnienia się.

System świadczeń socjalnych

Świadczenia na dziecko

O przyznanie dodatku na dziecko w Portugalii ubiegać się mogą następujące osoby:

  • mieszkające w Portugalii;
  • nie wykonujące pracy, chyba że jest ona przewidziana w umowie o pracę w czasie wakacji szkolnych;
  • których gospodarstwo domowe:
    • nie posiada ruchomych aktywów (rachunki bankowe, akcje, obligacje, certyfikaty oszczędnościowe, udziałowe papiery wartościowe i jednostki uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania) o wartości przekraczającej 105 314,40 euro na dzień złożenia wniosku;
    • posiada dochód referencyjny nie wyższy niż wartość ustalona dla trzeciego przedziału dochodów lub nie wyższy niż czwarty przedział dochodów w przypadku dzieci w wieku do 72 miesięcy lub uważanych za osoby izolowane;
  • posiadające dzieci do 16. roku życia; po osiągnięciu tego wieku prawo do ubiegania się o zasiłek posiadają jedynie uczniowie następujących poziomów nauczania:
    • od 16. do 18. roku życia – uczniowie zapisani do szkół poziomu podstawowego (lub ich odpowiedników) albo szkół kolejnego poziomu lub odbywający staż końcowy w ramach kursu niezbędnego do uzyskania dyplomu;
    • od 18. do 21. roku życia – uczniowie zapisani do szkół poziomu średniego (lub ich odpowiedników) albo szkół kolejnego poziomu lub odbywający staż niezbędny do uzyskania dyplomu;
    • od 21. do 24. roku życia – studenci szkół wyższych (lub ich odpowiedników) lub odbywający staż niezbędny do uzyskania dyplomu;
    • do 24. roku życia – w przypadku dzieci i młodzieży niepełnosprawnej uprawnionej do otrzymywania odpowiednich świadczeń; jeżeli są studentami szkół wyższych (lub ich odpowiedników) lub odbywający staż niezbędny do uzyskania dyplomu, okres przyznawania świadczenia przedłuża się o okres do 3 lat.

Osoby, które nie mogły zapisać się do szkoły z powodu zasad dostępu do szkolnictwa wyższego lub którym uniemożliwiono zapis na kolejny rok szkolny, z powodów programowych, zachowują prawo do zasiłku rodzinnego:

  • w roku szkolnym następującym po 12. roku nauki, pod warunkiem, że są w wieku odpowiadającym nauczaniu na poziomie wyższym;
  • do osiągnięcia wieku określonego dla rozpoczęcia nauki na poziomie średnim, pod warunkiem ukończenia 12. roku edukacji przed wskazanym limitem wiekowym;
  • do uzyskania wieku określonego jako limit dla poziomu nauczania obejmującego przedmioty, których zaliczenie planują.

Osoby między 16. a 24. rokiem życia obowiązuje poddanie się egzaminowi przeprowadzanemu w lipcu. Egzamin odbywa się przez internet.

Wysokość dochodu referencyjnego określana jest dla każdego roku kalendarzowego.

Dodatek nie może być połączony z zasiłkiem dla bezrobotnych wypłacanym danemu beneficjentowi.

Wysokość świadczeń

Wysokość świadczeń wylicza się na podstawie przedziałów wynikających z wysokości dochodu referencyjnego określonych dla danego roku i uzależnionych od wysokości Przelicznika Wsparcia Socjalnego (IAS). Poniżej znajduje się informacja nt. przedziałów na 2020 r.

Dochód referencyjny gospodarstwa dokowegoDochód referencyjny
2020
I przedział nie wyższy niż 0,5xIASx14do 3.071,67 euro
II przedział powyżej 0,5xIASx14 i nie wyższy niż 1xIASx14 między 3.071,67 euro i 6.143,34 euro
III przedziałpowyżej 1xIASx14 i nie wyższy niż 1,5xIASx14

między 6.143,34 euro i

9.215,01 euro

IV przedziałpowyżej 1,5xIASx14 i nie wyższy niż 2,5xIASx14

między 9.215,01 euro i

15.358,35 euro

V przedział powyżej 2,5xIASx14powyżej 15.358,35 euro

Wartość świadczeń w 2020 r.

Wartość świadczenia na 1 osobę

Od 1 lipca 2019 r.
Dochód gospodarstwa domowegoWiek do 36 mies.Wiek 36 – 72 mies.Powyżej 72 mies.
I przedział149,85 euro49,95 euro37,46 euro
II przedział123,69 euro41,23 euro30,93 euro
III przedział97,31 euro32,44 euro28,00 euro
IV przedział58,39 euro19,46 euro

Wartość świadczenia na 1 osobę w przypadku osób wychowywanych przez jednego rodzica/opiekuna

Od 1 lipca 2019 r.
Dochód gospodarstwa domowegoWiek do 36 mies.Wiek 36 – 72 mies. Powyżej 72 mies.
1 dziecko2 dzieciPowyżej 2 dzieci
I przedział202,30 euro252,87 euro303,44 euro67,43 euro50,57 euro
II przedział166,98 euro208,74 euro250,49 euro55,66 euro41,76 euro
III przedział131,37 euro169,17 euro206,97 euro43,79 euro37,80 euro
IV przedział78,83 euro98,54 euro118,25 euro26,27 euro

Wartość świadczenia na 1 osobę w przypadku osób wychowywanych w rodzinie wielodzietnej

Od 1 lipca 2019 r.
Dochód gospodarstwa domowegoWiek do 36 mies.
2 dzieciPowyżej 2 dzieci
I przedział187,31 euro224,77 euro
II przedział154,62 euro185,55 euro
III przedział125,31 euro153,31 euro
IV przedział72,99 euro87,59 euro

Jak ubiegać się o przyznanie świadczenia

Wniosek o przyznanie świadczenia mogą złożyć:

  • rodzice, opiekunowie i przedstawiciele prawni;
  • instytucje opiekuńcze, którym opiekę nad dzieckiem przyznano na drodze administracyjnej lub sądowej;
  • sami zainteresowani, jeżeli ukończyli 18 lat.

Jeżeli prawo do zasiłku przysługuje więcej niż jednej osobie w danym gospodarstwie domowym, wniosek o przyznanie wszystkich świadczeń powinien zostać złożony przez jedną osobę.

Wniosek o przyznanie świadczeń można złożyć:

  • na miejscu w ośrodku pomocy społecznej (Segurança Social),
  • za pośrednictwem formularza internetowego w serwisie Segurança Social Direta.

Do wniosku należy załączyć wymienione w nim dokumenty. Wniosek złożyć można w okresie
6 miesięcy licząc od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniała okoliczność stanowiąca warunek przyznania świadczenia.

Dane kontaktowe portugalskich ośrodków pomocy społecznej:

Segurança Social
Godziny przyjęć: 9:00-18:00 (dni powszednie)
Infolinia: +351 300 502 502
Strona internetowa: www.seg-social.pt
Lista ośrodków pomocy społecznej: zobacz

Problemy rodzinne

Rozwód i separacja rodziców

Separacja może zostać zawarta za porozumieniem lub bez porozumienia stron.

Przesłanki orzeczenia separacji (bez porozumienia stron):

  • zachowania polegające na obrażaniu honoru lub godności drugiego współmałżonka,
  • faktyczna separacja utrzymująca się nieprzerwanie przez 5 lat,
  • każde inne fakty, które w sposób znaczący wpływają na zagrożenie integralności psychofizycznej współmałżonka.

W Portugalii nie jest konieczne wcześniejsze orzeczenie separacji dla orzeczenia rozwodu. Rozwód może być jednak orzeczony jako konsekwencja orzeczonej wcześniej separacji lub polubownej zgody współmałżonków.

W przeciwieństwie do Polski postępowanie rozwodowe w Portugalii nie musi mieć formy procesowej. Orzeczenie rozwodu może nastąpić za obopólną zgodą małżonków, ale może również zostać orzeczone bez zgody jednego z małżonków.

Jeśli małżonkowie zgadzają się na rozwiązanie małżeństwa oraz porozumieli się w kwestiach opieki nad dziećmi i wspólnego miejsca zamieszkania, mogą wybrać rozwiązanie małżeństwa poprzez rozwód za obopólną zgodą. W przypadku rozwodu za obopólną zgodą nie ma konieczności wskazywania przyczyn rozpadu związku małżeńskiego. Wniosek o zgodny rozwód należy złożyć w urzędzie stanu cywilnego. Rozwód bez porozumienia małżonków jest orzekany przez sąd.

Rozwód bez porozumienia małżonków może zostać orzeczony przez sąd na wniosek jednej ze stron po zaistnieniu jednej z następujących przesłanek (tożsamych z przesłankami dla orzeczenia separacji):

  • zachowania polegające na obrażaniu honoru lub godności drugiego współmałżonka,
  • faktyczna separacja utrzymująca się nieprzerwanie przez 5 lat,
  • każde inne fakty, które w sposób znaczący wpływają na zagrożenie integralności psychofizycznej współmałżonka.

W razie separacji lub rozwodu rodzice powinni mieć na uwadze dobro dzieci i podjąć odpowiednie decyzje w sprawach takich jak: miejsce zamieszkania dziecka, osoba sprawująca opiekę rodzicielską czy wysokość opłat alimentacyjnych.

Możliwe jest przeprowadzenie mediacji rodzinnej. Jeśli oboje rodzice się zgodzą, mogą zwrócić się o pomoc do mediatora, który pomoże w podjęciu decyzji co do różnych aspektów separacji lub rozwodu, w tym odpowiedzialności wobec dzieci. Proces trwa zwykle ok. 2 miesięcy, a opłaty nie przewyższają 50 euro. W celu uzyskania informacji należy zwrócić się do Systemu Mediacji Rodzinnych (Sistema da Mediação Familiar), tel. (+351) 808 262 000.

Zwyczajowo, odpowiedzialność rodzicielska po rozwodzie pozostaje współdzielona między rodziców. Ważne kwestie dotyczące np. edukacji czy zdrowia powinny być podejmowane wspólnie. Możliwe jest jednak przekazanie przez sąd pełnej odpowiedzialności jednemu z rodziców w celu ochrony dobra dziecka.

Dziecko może mieszkać z jednym z rodziców lub z obojgiem rodziców naprzemiennie. Jeśli mieszka tylko z jednym rodzicem, drugi z nich ma prawo do regularnych odwiedzin i bycia informowanym o edukacji i warunkach życia dziecka.

Oboje rodzice mają obowiązek wnosić swój wkład w utrzymanie dziecka, dlatego rodzic, który nie mieszka z dzieckiem, płaci miesięczną opłatę alimentacyjną. Pieniądze te powinny być przeznaczone na wydatki związane z wyżywieniem, edukacją, ubraniami, zdrowiem i innymi aspektami związanymi z utrzymaniem dziecka. Jeśli osoba zobowiązana do wnoszenia opłat nie wywiązuje się z obowiązku, dziecko może mieć prawo do pobierania zasiłku z Funduszu Gwarancji Alimentów dla Nieletnich (Fundo de Garantia de Alimentos devidos a Menores). Więcej informacji: www.tenhoumacrianca.gov.pt

Pomoc lokalnych władz

Istnieje zbiór zintegrowanych rozwiązań w zakresie opieki i wsparcia społecznego dla dzieci i młodzieży, mający na celu wspomagać rodziny i promować rozwój personalny i społeczny dziecka w bezpiecznym i wspierającym środowisku.

Istnieje 7 typów rozwiązań:

  • wczesna interwencja w dzieciństwie,
  • opiekunka,
  • żłobek rodzinny,
  • żłobek,
  • zorganizowanie edukacji przedszkolnej,
  • centrum aktywności w czasie wolnym,
  • centrum wakacji i odpoczynku.

Dostęp do tych środków zależy od:

  • położenia ośrodków i usług w obszarze bliskim miejsca zamieszkania rodziny,
  • możliwości przyjęcia dziecka lub nastolatka przez instytucje pomocy społecznej.

Opłaty za usługi, z których korzystają dzieci pobierane są w formie składki rodzinnej, obliczanej na podstawie dochodów rodziny. Więcej informacji: www.seg-social.pt

Aby uzyskać informacje na temat możliwej pomocy socjalnej należy udać się do:

  • lokalnych ośrodków pomocy społecznej,
  • organizacji Santa Casa da Misericórdia w Lizbonie,
  • skonsultować się z ekspertami strony Carta Social (www.cartasocial.pt)

Organizacje świadczące pomoc rodzinom:

  • Państwowa Komisja Ochrony Dzieci i Młodzieży w Sytuacji Zagrożenia (Comissão Nacional de Protecção das Crianças e Jovens em Risco) – www.cnpdpcj.gov.pt
  • Instytut Pomocy Dzieciom (Instituto de Apoio à Criança) – www.iacrianca.pt
  • Stowarzyszenie „Pomoc w Kołysce” (Associação Ajuda de Berço) www.ajudadeberco.pt
  • Stowazyszenie “Podłoga Dzieci” (Associação Chão de Meninos) www.chaodosmeninos.pt
  • Stowarzyszenie “Złote Dzieci” (Associação Meninos de Ouro) www.meninosdeoiro.org
  • Portugalskie Stowarzyszenie Rodzin Wielodzietnych (Associação Portuguesa de Famílias Numerosas) – www.apfn.com.pt
  • Forum Rodziny (Fórum da Família) – www.forumdafamilia.com
  • Biuro Pomocy Rodzinie (Gabinete de Apoio à Família) – www.gaf.pt
  • Portugalskie Stowarzyszenie Pomocy Ofiarom (Associação Portuguesa de Apoio à Vítima) –www.apav.pt
  • Stowarzyszenie Kobiet Przeciwko Przemocy (Associação de Mulheres Contra a Violência) – www.amcv.org.pt
  • Portugalskie Stowarzyszenie Kobiet Wykonujących Zawody Prawnicze (Associação Portuguesa de Mulheres Juristas) – www.apmj.pt
  • Stowarzyszenie na Rzecz Promocji Bezpieczeństwa Dziecięcego (Associação para a Promoção da Segurança Infantil) – www.apsi.org.pt

Dostęp do pomocy prawnej

Co do zasady pełnomocnik z urzędu przysługuje w Portugalii obywatelom lub rezydentom podatkowym. Polakom, którzy mieszkają na terenie Portugalii, ale nie odprowadzają w Portugalii podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne, pełnomocnik z urzędu nie przysługuje. Wyjątek stanowią sprawy karne, w których konieczne jest przydzielenie obrońcy  z urzędu niezależnie od powyższych przesłanek.

W postępowaniu przed portugalskimi sądami konieczne jest posiadanie profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Osoby, którym nie przysługuje pełnomocnik z urzędu, muszą zatem skorzystać z usług lokalnego adwokata.

System opieki zastępczej

Czy władza rodzicielska przysługuje ex lege obojgu rodzicom,  jeśli nie – na czym polega ograniczenie praw rodzica, któremu władza nie przysługuje (np. nie decyduje o miejscu pobytu dziecka, nie jest zobowiązany do alimentacji, nie wymaga się jego zgody na wydanie dok. paszportowego)?

Jeżeli rodzice dziecka pozostają w związku małżeńskim, władzę rodzicielską powinni wykonywać oboje rodzice. Rodzice wykonują władzę rodzicielską wspólnie. Jeżeli nie mogą oni osiągnąć porozumienia w sprawach szczególnej wagi, każde z nich może zwrócić się do sądu, który podejmie próbę polubownego rozwiązania problemu.

Czy ws. z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej rodzicom przysługuje bezpłatna pomoc prawna, jeśli tak – na podstawie jakich kryteriów (np. dochodowe, rezydencji)?

Osoby fizyczne i organizacje non-profit, które mają trudności finansowe niepozwalające im ponosić kosztów postępowania sądowego lub alternatywnych form rozwiązywania sporów maja prawo wnioskowania o bezpłatną pomoc prawną, która może mieć formę konsultacji lub wsparcia procesowego. Uprawnieni do uzyskania bezpłatnej pomocy prawnej są:

  • obywatele Portugalii;
  • obywatele państw członkowskich UE;
  • obcokrajowcy i apatrydzi posiadający tytuł pobytowy w jednym z państw członkowskich UE;
  • obcokrajowcy posiadający tytuł pobytowy w jednym z państw członkowskich UE, nawet jeżeli jest to kraj inny niż ten, w którym odbywa się postępowanie.

Czy uprowadzenie rodzicielskie jest czynem podlegającym ściganiu (z urzędu/na wniosek), jeśli tak, jakie przewiduje się zagrożenie karą?

Uprowadzenie dziecka (przez rodzica lub osobę trzecią) stanowi przestępstwo.

Postępowanie w sprawie uprowadzenia może zostać wszczęte na skutek zgłoszenia dokonanego przez jakąkolwiek osobę lub instytucję, która powzięła wiedzę nt. uprowadzenia. Postępowanie może się odbyć w którymkolwiek państwie będącym sygnatariuszem Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzonej w Hadze dnia 25 października 1980 r.

Uprowadzenie dziecka jest zagrożone karą od 1 do 5 lat więzienia.

Jak zostać rodzicem zastępczym w państwie przyjmującym (jaka instytucja jest właściwa do przyjęcia zgłoszenia od kandydata/kandydatów na rodzica zastępczego, gdzie poszukiwać informacji – z podaniem linków, danych do kontaktu, etc.)

Złożenie wniosku o zostanie rodziną zastępczą poprzedzone jest formalnym wyrażeniem zainteresowania przedstawionym kompetentnej instytucji właściwej dla miejsca zamieszkania.

Szczegółowe informacje można uzyskać na jeden z następujących sposobów:

Po dokonaniu formalnego wyrażenia zainteresowania odbywa się spotkanie informacyjne na temat warunków zostania rodziną goszczącą.

Do formalizacji wniosku dochodzi za pośrednictwem instytucji właściwej dla miejsca zamieszkania kandydata, poprzez złożenie wniosku, dostępnego na stronach internetowych podmiotów zarządzających lub instytucji ramowych, wraz z następującymi dokumentami:

  • potwierdzenie numeru ewidencyjnego cywilnego, podatkowego i ubezpieczenia społecznego;*
  • oświadczenie o miejscu zamieszkania gospodarstwa domowego;
  • oświadczenie lekarskie, w celu oceny stanu zdrowia;*
  • ostatnie roczne oświadczenie o dochodach gospodarstwa domowego lub inny dokument potwierdzający niezależność finansową gospodarstwa domowego;
  • zaświadczenie o niekaralności osoby odpowiadającej za gospodarstwo domowe i innych członków gospodarstwa domowego, którzy ukończyli 16 rok życia;*
  • oświadczenie pod przysięgą, że żaden z członków gospodarstwa domowego nie jest ani nie był pozbawiony pozbawiony praw rodzicielskich ani nie ma i niigdy nie miał ograniczenia ich wykonywania, w całości lub w części, w wykonywaniu obowiązków rodzicielskich wobec własnych dzieci;
  • oświadczenie pod przysięgą, że osoba odpowiedzialna za rodzinę zastępczą nie jest w chwili składania wniosku kandydatem do adopcji;
  • zaświadczenie uczestnictwa w sesji informacyjnej lub zwolnienie z niej, odnoszący się do domowników, którzy podejmują się opieki nad nieletnimi.

*Dotyczy również osób mieszkających z osobą odpowiedzialną za rodzinę zastępczą.

Ocena wniosku opiera się na psychospołecznym badaniu rodziny, którego celem jest zapewnienie, że rodzina kandydata spełnia niezbędne warunki i jest przeprowadzana poprzez:

  • wywiady psychospołeczne;
  • wizyty domowe;
  • zastosowanie innych uzupełniających narzędzi oceny technicznej.

Wyboru rodziny zastępczej dokonuje instytucja weryfikująca, która sprawdza:

  • umiejętności niezbędne do pełnienia funkcji rodziny zastępczej;
  • możliwość zarządzania codziennym życiem z dziećmi i młodzieżą;
  • stabilność społeczno-rodzinną i gotowość wszystkich członków gospodarstwa domowego do przyjęcia osoby nieletniej;
  • motywację do przyjęcia w rodzinie;
  • dyspozycyjność do współpracy i wspierania utrzymania relacji między dzieckiem a jego rodziną pochodzenia;
  • możliwość utrzymywania ścisłej współpracy ze wszystkimi pracownikami społecznymi zaangażowanymi w proces;
  • gotowość udziału w szkoleniu wstępnym i ustawicznym;
  • warunki mieszkaniowe, higieniczne i bezpieczeństwa odpowiednie do przyjmowania nieletnich.

Pozytywna weryfikacja skutkuje wydaniem przez instytucję opracowującą zaświadczenia rodziny zastępczej z powiadomieniem osoby odpowiedzialnej za rodzinę zastępczą.

Kto może zostać rodzicem zastępczym (np. czy wymaga się posiadania obywatelstwa państwa przyjmującego, posiadania specjalnego wykształcenia/kwalifikacji, osiągnięcia określonego wieku, statusu rodzinnego, sytuacji mieszkaniowej/majątkowej)?

Rodziną zastępczą może zostać:

  • Jedna osoba;
  • Dwie osoby pozostające w związku małżeńskim lub w związku partnerskim;
  • Dwie lub więcej osób powiązanych więzami pokrewieństwa i współdzielących gospodarstwo domowe.

Żadna z tych osób nie może być spokrewniona małoletnim objętym opieką rodziny zastępczej.

Kandydat do sprawowania pieczy zastępczej musi spełniać następujące warunki:

  • mieć ukończone 25 lat;
  • nie być osobą ubiegającą się o adopcję;
  • posiadać zaświadczenie lekarskie potwierdzające właściwy stan zdrowia fizycznego i psychicznego;
  • dysponować odpowiednimi warunkami mieszkaniowymi, w tym warunkami higienicznymi i bezpieczeństwa odpowiednimi do przyjmowania nieletnich;
  • być zdolnym do sprawowania opieki rodzinnej;
  • nie być karanym, oskarżonym lub skazanym, nawet bez prawomocnego wyroku, za umyślne przestępstwo przeciwko życiu, nietykalności cielesnej i wolności osobistej lub przeciwko wolności seksualnej lub samostanowieniu;
  • nie być pozbawionym praw rodzicielskich ani nie mieć ograniczenia ich wykonywania, gdyż stanowi to zagrożenie dla bezpieczeństwa, zdrowia, formacji moralnej i wychowania dziecka.
Problemy z prawem
 

System opieki społecznej

Instytucją zajmującą się w Portugalii opieką socjalną jest Pomoc Społeczna (Segurança Social). Przewiduje ona różne formy pomocy dla rodzin i dzieci potrzebujących.

Z kolei organizacją odpowiedzialną w Portugalii za monitoring i ochronę praw małoletnich jest Komisja ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży (Comissão de Proteção de Crianças e Jovens, CPCJ). Jest to organizacja, która nie ma charakteru jednostki sądowej. Jej zadaniem jest ochrona bezpieczeństwa, zdrowia, edukacji, kształcenia i rozwoju nieletnich. Przedstawiciele Komisji mogą interweniować w przypadku narażenia bezpieczeństwa nieletnich lub łamania ich praw, jednak interwencja zawsze odbywać się musi w obecności rodziców lub prawnych opiekunów nieletnich.

Sądem właściwym dla nieletnich jest sąd okręgowy (Tribunal de Comarca) oraz znajdujący się przy nim sąd ds. rodziny i nieletnich (Tribunal de Família e de Menores). W obu rodzajach sądów organem nadzorującym i odpowiedzialnym za ochronę praw małoletnich jest prokuratura (prokurator jest zawsze obecny podczas procesu).

Portugalski system opieki społecznej przewiduje cztery rodzaje/formy pomocy skierowanej do nieletnich:

  • Centrum Wsparcia Rodziny i Poradnictwa Rodzicielskiego (Centro de Apoio Familiar e Aconselhamento Parental) – nieletni może zwrócić się o pomoc w każdym ośrodku pomocy społecznej;
  • Terenowe Zespoły Pomocy Dzieciom i Młodzieży (Equipa de Rua de Apoio a Crianças e Jovens) – nieletni może zwrócić się o pomoc w każdym ośrodku pomocy społecznej;
  • Centra Rodzinne (Acolhimento Familiar) – odpowiadają za wsparcie społeczne, psychologiczne i edukacyjne młodzieży do 18. roku życia;
  • Schroniska (Acolhimento Residencial) – przyjmują młodzież do 18. roku życia, która znajduje się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowie.

W sytuacji zaistnienia przemocy domowej należy zwrócić się o pomoc do następujących organów:

  • Policji lub Gwardii Narodowej (GNR),
  • lokalnego ośrodka pomocy społecznej,
  • katolickiej organizacji Santa Casa da Misericórdia,;
  • Urzędu Miasta,
  • Komisji ds. Obywatelstwa i Równości Płci,
  • schronisk rodzinnych lub schronisk dla nieletnich,
  • zadzwonić na infolinię 144,
  • skontaktować się z Centrum Pomocy i Informacji Ofiarom Przemocy Domowej (800 202 148).

Opieka społeczna/sądy mogą interweniować w sytuacji, gdy nieletni:

  • znajduje się bez opieki rodziców,
  • jest ofiarą znęcania się fizycznego (w tym seksualnego) i/lub psychicznego,
  • nie otrzymuje opieki adekwatnej dla swojego wieku,
  • znajduje się w sytuacji zagrażającej życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu lub prawidłowemu rozwojowi psychofizycznemu i emocjonalnemu.

Odebranie dziecka opiekunowi prawnemu jest możliwe wyłącznie w wyniku decyzji sądu, za zgodą prokuratury (Ministério Público). Od decyzji sądu w przedmiocie pozbawienia władzy rodzicielskiej  przysługuje środek odwoławczy, który składa się do sądu wyższej instancji, tj. sądu apelacyjnego (Tribunal de Relação).   

W sytuacji kiedy dziecko trafi do pieczy zastępczej lub kiedy służby zaczną interesować się rodziną sugerujemy zachowanie spokoju i współpracę z urzędnikami, natomiast w razie wątpliwości o kontakt z Referatem Konsularnym. Z doświadczenia Referatu Konsularnego wynika, że odbieranie dzieci polskim rodzicom zdarza się niezwykle rzadko.

Wsparcie dla rodzin

Dzieci i młodzież

Istnieje zbiór zintegrowanych rozwiązań w zakresie opieki i wsparcia społecznego dla dzieci i młodzieży, mający na celu wspomaganie rodzin i promowanie rozwoju personalnego i społecznego dziecka w bezpiecznym i wspierającym środowisku.

Istnieje 7 typów rozwiązań:

  • wczesna interwencja w dzieciństwie,
  • opiekunka,
  • żłobek rodzinny,
  • żłobek,
  • zorganizowanie edukacji przedszkolnej,
  • centrum aktywności w czasie wolnym,
  • centrum wakacji i odpoczynku.

Dostęp do tych środków zależy od:

  • położenia ośrodków i usług w obszarze bliskim miejsca zamieszkania rodziny,
  • możliwości przyjęcia dziecka lub nastolatka przez instytucje Pomocy Społecznej.

Opłaty za usługi, z których korzystają dzieci pobierane są w formie składki rodzinnej, która jest obliczana na podstawie zarobków rodziny. Więcej informacji: www.seg-social.pt

Rodzina i społeczność

Istnieje 9 typów rozwiązań:

  • ośrodek przyjęcia i wsparcia socjalnego,
  • grupa samopomocy,
  • dom kultury,
  • centrum wakacji i odpoczynku,
  • jadłodajnia, stołówka socjalna,
  • centrum pomocy dla kobiet w ciąży i młodych matek,
  • pomoc w integracji w społeczeństwie,
  • pomoc żywnościowa.

Więcej informacji: zobacz

Gdzie szukać pomocy

Aby uzyskać informacje na temat możliwej pomocy socjalnej należy udać się do:

  • instytucji solidarności socjalnej która udziela pomocy,
  • Santa Casa da Misericórdia w Lizbonie,
  • Ośrodka przyjęcia Pomocy Społecznej w obszarze zamieszkania (zobacz),
  • lub skonsultować się z ekspertami strony Carta Social (zobacz).

W celu rozwiązywania problemów i pokonywania trudności napotkanych przez migrantów w Portugalii, takich jak różnice kulturowe, organizacyjne czy prawne, można skonsultować się z Narodowym Centrum Pomocy w Integracji Migrantów (Centro Nacional de Apoio à Imigração de Migrantes) – instytucją, która udostępnia w jednym miejscu różne formy pomocy i wsparcia dla migrantów. Konsultacje w Centrum są możliwe w 14 różnych językach, w tym w języku angielskim (www.acm.gov.pt).

W razie potrzeby konsultacji prawniczej w sprawach takich jak: legalizacja pobytu, uzyskanie obywatelstwa, rozwody, spadki, legalizacja i potwierdzenie dokumentów, umowy o pracę i inne, można skonsultować się z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się sprawami imigrantów, takimi jak np. Mundo Feliz (www.mundofeliz.pt) czy Solidariedade Migrante (www.solimigrante.org).

Jeżeli problemy nie zostaną rozwiązane przez wymienione wyżej instytucje, istnieją firmy prawnicze specjalizujące się w sprawach migrantów, np. GPA Advogados: www.gpasa.pt

 
Tu znajdziesz pomoc
 

Lista kontaktów w Portugalii

Ministerstwo Edukacji: www.dge.mec.pt

Av. 24 de Julho, n.º 140
1399-025 Lisboa
(+351) 213 934 500
dge@dge.mec.pt

Wyższy Komisariat ds. Migracji: www.acm.gov.pt

Telefon wsparcia dla migrantów (czynny od poniedziałku do piątku w godz. 9:00 – 19:00
(+351) 808 257 257, (+351) 218 106 191

Ośrodki Pomocy Społecznej: zobacz

Telefon zaufania dla dzieci: 116 111 (czynny 24/7); www.iacrianca.pt

Organizacje pomocy dla imigrantów: www.filorbis.pt

Lista organizacji polonijnych w Portugalii

Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Polónia”
Av. Dr. Morais Sarmento 177/1D
2755-285 Alcabideche
www.ascpolonia.org
info@ascpolonia.org   

Portal Polaków w Portugalii: www.eportugalia.com

Lista kontaktów w Polsce

Instytucja

Dane kontaktowe

Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Departament Konsularny

Adres: Al. Szucha 23, 00-580 Warszawa

Telefon: (22) 523-90-00

Strona internetowa: www.gov.pl/web/dyplomacja

Telefon: (22) 523-94-44

E-mail: DK.Sekretariat@msz.gov.pl, 
informacja.konsularna@msz.gov.pl

Ministerstwo Sprawiedliwości

Departament Spraw Rodzinnych i Nieletnich

Adres: Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa

Telefon: (22) 239-07-40

Strona internetowa: zobacz

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej

Departament Polityki Rodzinnej

Adres: ul. Nowogrodzka 1/3/5,  00‐513 Warszawa

Telefon: (22)250-01-08

Strona internetowa: www.gov.pl/web/rodzina

Telefon: (22) 461-60-60

E-mail: sekretariat.dsr@mrpips.gov.pl

Rzecznik Praw Dziecka

Adres: ul. Chocimska 6, 00-791 Warszawa

Telefon: (22) 583-66-00

Dziecięcy Telefon Zaufania: 800-12-12-12

E-mail: rpd@brpd.gov.pl

Strona internetowa: www.brpd.gov.pl

Rzecznik Praw Obywatelskich

Adres: Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa

Telefon: (22) 551-77-00

Infolinia: 800-676-676

E-mail: biurorzecznika@brpo.gov.pl

Strona internetowa: www.rpo.gov.pl

Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie

Telefon: (22) 599-71-20

E-mail: sekretariat@wcpr.pl

Strona internetowa: www.wcpr.pl

Zielona Linia

(udziela pomocy w zakresie usług rynku pracy i dostępnych świadczeń)

Adres: Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia, ul. Trawiasta 20b, 15-161 Białystok

Telefon: 19524 (Infolinia)

E-mail: biuro@zielonalinia.gov.pl

Strona internetowa: www.zielonalinia.gov.pl

Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą

Adres: ul. Kielecka 43, 02-530 Warszawa

Telefon: (22) 469-11-26

E-mail: sekretariat@orpeg.pl

Strona internetowa: www.orpeg.pl

Warszawski Ośrodek Interwencji Kryzysowej

Adres: ul. 6-go Sierpnia 1/5, 02-843 Warszawa

Telefon: (22) 855-44-32

E-mail: sekretariat@woik.waw.pl

Wykaz ośrodków interwencji kryzysowej dla poszczególnych województw: zobacz

Stowarzyszenie Polski Komitet Narodowy Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci – UNICEF

Adres: ul. Rolna 175 D, 02-729 Warszawa

Telefon: (22) 568-03-00

E-mail: unicef@unicef.pl

Strona internetowa: www.unicef.pl

Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia”

Telefon: 800-120-002

Strona internetowa: zobacz

Komitet Ochrony Praw Dziecka

Adres: ul. Oleandrów 6, III piętro,  00-629 Warszawa

Telefon: (22) 626-94-19

E-mail: kopd@kopd.pl

Strona internetowa: www.kopd.pl