Przewodnik prawny dla polskiej rodziny za granicą
Przewodnik prawny dla polskiej rodziny za granicą
Model edukacji
Każde dziecko w Holandii podlega obowiązkowi szkolnemu (leerplicht) od 5. roku życia, choć zwyczajowo dzieci uczęszczają do szkoły podstawowej (basisschool) już od pierwszego dnia po ukończeniu 4. roku życia. Podstawowy obowiązek szkolny wygasa co do zasady po ukończeniu 16. roku życia. Uczeń podlega nadal obowiązkowi szkolnemu do momentu ukończenia 18. Roku zycia, jeżeli nie zdobył kwalifikacji początkowych (startkwalificatie), równoznacznych z dyplomem HAVO, VWO lub MBO 2.
Edukacja w szkołach publicznych na poziomie szkoły podstawowej i średniej jest bezpłatna. W pierwszych latach nauki podręczniki są oferowane przez szkoły za darmo. Trzeba je jednak zwrócić na koniec roku szkolnego w niepogorszonym stanie.
W niektórych holenderskich miastach istnieją szkoły publiczne (openbare school) i niepubliczne (bijzondere school), które są dotowane z budżetu państwa, oraz nieliczne szkoły prywatne (privé school). Zarówno szkoły publiczne, jak i niepubliczne mogą pobierać tzw. dobrowolne składki od rodziców (vrijwillige ouderbijdrage). Ich wysokość jest bardzo różna. Szkoły publiczne pobierają zazwyczaj niższą składkę niż szkoły niepubliczne, które mogą uzależniać jej wysokość od przychodu rodziców. Do szkół niepublicznych zalicza się szkoły wyznaniowe, np. katolickie czy protestanckie, szkoły o specjalnej metodzie nauczania, szkoły oparte na pewnej filozofii czy przekonaniu oraz inne szkoły, np. szkoły społeczne, których inicjatorami są rodzice.
W Hadze istnieje ponadto wiele szkół międzynarodowych (dwie brytyjskie, amerykańska, niemiecka, francuska). Do Haagsche Schoolvereiniging (HSV) z językiem wykładowym angielskim przyjmowane są dzieci do 11. roku życia tj. do 6. klasy. Od 7 klasy (od 11 lat) realizowana jest International School of the Hague, www.ishthehague.nl.
Język wykładowy – angielski, rodzaj dyplomu ukończenia – matura IB – od 7. klasy (od 12. roku życia).
Podział na poszczególne poziomy i klasy w zależności od wieku – od 4-12 lat – szkoła podstawowa, 12-15 – rodzaj gimnazjum, 16-18 – IB.
W Holandii ponadto funkcjonuje wiele polskich szkół sobotnich, w których dzieci mogą nauczyć się języka polskiego – www.orpeg.pl. Szkoły te stanowią jedynie uzupełnienie oferty edukacyjnej i nie zastępują obowiązkowej edukacji w Holandii.
Naukę w języku polskim oferują:
które realizują program uzupełniający szkoły polskiej. Popołudniami w środy oraz w soboty dzieci uczą się tam m.in.: języka polskiego, historii, geografii. Nauczanie odbywa się na poziomie ośmioletniej szkoły podstawowej oraz czteroletniego liceum ogólnokształcącego.
Procedura naboru dziecka do szkoły
Aby zapisać dziecko do szkoły należy udać się do urzędu gminy i poprosić o wykaz szkół w swojej dzielnicy lub miejscowości. W wybranej szkole można uzyskać informacje, jakie formalności należy dopełnić, by dziecko zostało uczniem. Aby dziecko mogło zostać zapisane do szkoły, musi posiadać numer BSN (holenderski nr identyfikacji podatkowej) oraz numer ubezpieczenia zdrowotnego rodzica.
W niektórych przypadkach szkoła może odmówić przyjęcia, zwłaszcza jeśli uczeń nie zna języka holenderskiego. Niektóre szkoły oferują specjalne programy dla uczniów obcojęzycznych. W szkołach średnich mogą to być tzw. klasy międzynarodowe, natomiast w szkołach podstawowych klasy przejściowe (brugklas, taalklas).
Poza wymaganiami językowymi kandydaci powinni przedłożyć przetłumaczoną i uwierzytelnioną kopię świadectwa lub dyplomu z poprzedniej szkoły oraz odpis ocen.
Koszty obowiązkowe: czesne w zależności od szkoły i klasy – aktualna opłata podawana na stronie internetowej każdej szkoły. Dodatkowe koszty: transport – we własnym zakresie, mundurek – brak, podręczniki – dostarcza szkoła.
Więcej informacji na stronie: www.kreda.nl.
Dokumenty wymagane przy zapisie do szkół międzynarodowych: świadectwo ukończenia klasy w Polsce (przetłumaczone), badania lekarskie, zaświadczenie o znajomości j. angielskiego, zestaw ankiet przygotowanych przez ISH.
Aby rozpocząć naukę w średniej szkole zawodowej II stopnia (MBO), wyższej szkole zawodowej (HBO) lub na uniwersytecie, kandydat musi udowodnić odpowiednią znajomość języka nauczania. Jeżeli uczeń ma podjąć naukę w języku holenderskim, musi przedłożyć dokument potwierdzający znajomość języka na poziomie minimum NT2-2 lub wyższym. Natomiast w celu przyjęcia na program po angielsku kandydat musi przedłożyć dokument potwierdzający znajomość języka angielskiego na poziomie minimum Cambridge Certificate in Advanced English (score B). Zdarza się, że szkoły oferują programy letnie, podczas których kandydaci doskonalą znajomość języka zanim podejmą regularną naukę.
Rok szkolny
Przybliżone daty rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego: 20 sierpnia – 4 lipca. Daty mogą się różnić w zależności od regionu/prowincji.
Wakacje letnie w Holandii są krótsze niż w innych krajach europejskich i trwają 6 tygodni. Uczniowie odpoczywają także 1 tydzień w czasie ferii jesiennych (herfstvakantie), 2 tygodnie podczas ferii świątecznych (kerstvakantie), tydzień podczas ferii zimowych (voorjaarsvakantie) oraz dwa tygodnie podczas ferii majowych (meivakantie).
Wakacje w różnych częściach kraju i dla różnych typów szkół odbywają się w różnych terminach. Informacje na temat kalendarium danego roku szkolnego można odszukać na stronie administracji państwowej Rijksoverheid i znajdują się tutaj.
Każdy rodzic ma obowiązek zapisać dziecko do szkoły oraz dbać o jego obecność w szkole. Natomiast kiedy dziecko osiąga wiek 12 lat, samo odpowiada za regularne uczęszczanie do szkoły. Nad wypełnianiem obowiązku szkolnego czuwa gminny urzędnik ds. obowiązku szkolnego (leerplichtambtenaar).
Obowiązki i prawa rodzica
Rodzice muszą sami zapisać dziecko do szkoły. Jeżeli tego nie zrobią, grozi im grzywna wysokości od 750 do nawet 3700 euro. Jeżeli rodzice są zameldowani w gminie, urząd przyśle pismo przypominające o zapisaniu dziecka do szkoły. Jeśli rodzice nie są zameldowani, muszą sami dopilnować tego obowiązku.
W Holandii bardzo rygorystycznie przestrzega się czasu nauki. Rodzic nie może samodzielnie zdecydować o wyjeździe na wakacje, jeśli w szkole trwają jeszcze lekcje. Za nieusprawiedliwione nieobecności szkoła może nakładać kary finansowe. Wagarowicze mogą znaleźć się pod kontrolą kuratora.
Jeżeli dziecko nie pojawi się w szkole, np. z powodu choroby, należy jak najszybciej poinformować o tym szkołę. W przeciwnym razie nauczyciele są zobowiązani zawiadomić odpowiednie służby. Rodzice muszą także uzyskać zgodę szkoły na opuszczenie zajęć przez dziecko, np. przy planowanym wyjeździe. Zwolnienie dziecka z zajęć bez ważnej, udokumentowanej przyczyny, czy wydłużenie wakacji jest nieakceptowalne.
W niektórych szkołach podstawowych dzieci na lunch idą do domu lub pozostają pod dodatkowo płatną opieką.
System wsparcia szkolnego
Holenderskie szkoły mogą, ale nie mają obowiązku zatrudniać stomatologa i psychologa. Szkolna pielęgniarka ma dostęp do dokumentacji medycznej dziecka u lekarza rodzinnego i może wzywać na badania lub szczepienia.
Szkoły nie uruchamiają środków na wsparcie dzieci i rodziców w ponoszonych wydatkach. Pomoc taka jest realizowana przez administrację państwową na poziomie centralnym (Belastingdienst, SVB) i gminnym. Rodziny o niskich dochodach mogą liczyć m.in. na dodatek opiekuńczy (zorgtoeslag), dodatek do wynajmu (huurtoeslag), dodatki na dziecko (kindergebonden budget, kinderbijslag), dodatek do opieki pozaszkolnej (kinderopvangtoeslag) lub zestaw opiekuńczy na dofinansowanie pomocy szkolnych, wycieczek, stroju na basen, zajęć w-f, czy wyjazdów szkolnych (kindpakket).
Do najczęstszych nieporozumień należą w szczególności:
Do najczęstszych nieporozumień należą w szczególności:
Obowiązki rodzica
W Holandii dzieci poniżej 18. roku życia (osoby niepełnoletnie) muszą być prawnie reprezentowane. Władza rodzicielska oznacza dbałość o opiekę i wychowanie dziecka. Obejmuje opiekę i odpowiedzialność za duchowe i fizyczne dobro dziecka oraz rozwój jego osobowości.
Wiele zachowań w relacjach między rodzicami a dziećmi, prawnie i kulturowo dopuszczalnych w Polsce, w Holandii jest uważane za naruszenie praw dziecka, skutkujące surowymi konsekwencjami. Do tej kategorii zalicza się np. krzyk czy płacz karconego dziecka, nawet jeśli został wywołany bez użycia przemocy fizycznej. Przypadki niewłaściwych postaw w rodzinach mogą być zgłaszane tak przez szpitale, szkoły, jak i sąsiadów, czy lekarza rodzinnego właściwym służbom socjalnym, które działając dla dobra dziecka, mogą ingerować w życie rodzinne obywateli polskich zamieszkałych w Holandii.
Program Mentor 2021
To współfinansowany przez Ambasadę projekt Fundacji KREDA stanowiący wsparcie dla dzieci i rodziców w związku m.in. z problemami szkolnymi, trudną adaptacją szkolną, nieporozumieniami w relacjach rodzic-nauczyciel. W ramach programu prowadzone jest poradnictwo ws. szkolnych i konsultacje logopedyczne. Informacje o programie można uzyskać na www.kreda.nl i info@kreda.nl.
System świadczeń socjalnych
W Holandii państwo dofinansowuje koszty utrzymania dzieci w formie zasiłku rodzinnego – kinderbijslag. Dofinansowanie to należy się również niezameldowanym w Holandii pracownikom z Polski, których dzieci przebywają w Polsce. Zasiłek ten wypłacany jest kwartalnie przez Sociale Verzekeringsbank (SVB – zobacz).
Warunkiem otrzymania zasiłku rodzinnego jest:
Wniosek o zasiłek rodzinny składa się w oddziale Banku Ubezpieczeń Społecznych (Sociale Verzekeringsbank) właściwym dla siedziby pracodawcy. Adresy oddziałów oraz informacje w języku polskim można znaleźć na stronie internetowej SVB.
Osoby zameldowane mogą złożyć wniosek przez internet, potrzebny jest do tego rodzaj podpisu elektronicznego DigiD. Przyznanie zasiłku rodzinnego i wysokość świadczeń zależą od sytuacji osobistej wnioskodawcy i jego współmałżonka lub partnera.
Osoby zameldowane i pracujące w Holandii mogą ubiegać o następujące dofinansowania z urzędu skarbowego (Belastingdienst):
Więcej informacji: zobacz.
Jeśli dziecko uczęszcza do placówki opieki zarejestrowanej w urzędzie gminy, rodzic ma prawo do zwrotu poniesionych kosztów. Trzeba spełnić kilka warunków:
Wstępnego obliczenia wysokości kinderopvangtoeslag można dokonać za pomocą programu: zobacz
Kindgebonden budget – dodatek dla rodziców z niskim dochodami jest zależny od ich dochodów.
Inne możliwe dodatki na dzieci:
Rodzinne: kinderbijslag (wypłacane kwartalnie) przez Bank Ubezpieczeń Społecznych (Sociale Verzekeringbank – SVB) – www.svb.nl, strona w j. polskim – zobacz.
Zasiłek jest wypłacany na utrzymanie własnych dzieci, jak i adoptowanych, czy też w sytuacjach, gdy jest się prawnym opiekunem. Wysokość zasiłku zależy od wieku dziecka. Znacznemu podwyższeniu ulega, gdy dziecko kończy 6 lat, potem ponownie gdy kończy lat 12. Jeżeli dziecko nie mieszka z rodzicami z powodu np. poważnego upośledzenia, wymagającego przebywania w ośrodku pielęgnacyjnym, kinderbijslag może ulec nawet podwojeniu.
Każdej kobiecie w ciąży przysługuje minimalnie 16 tygodni urlopu macierzyńskiego, który rozpoczyna się, w zależności od woli zainteresowanej 4-6 tygodni przed planowaną datą porodu, oraz trwa 10-12 tygodni po porodzie. Kobieta zawiadamia swojego pracodawcę o dacie rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego w czasie, który uzna za odpowiedni (maksimum 6 tygodni przed planowaną datą porodu, minimum 4 tygodnie). Długość zasiłku po porodzie nie może być krótsza niż 10 tygodni. W przypadku, kiedy poród odbył się znacznie wcześniej przed planowaną datą, zasiłek rozpoczyna się od dnia porodu przez kolejne 16 tygodni.
Wysokość zasiłku stanowi 100% miesięcznego wynagrodzenia, które wypłacane jest przez pracodawcę, w przypadku kobiet pozostających w stosunku pracy z pracodawcą. W przypadku kobiet otrzymujących zasiłek dla bezrobotnych, bądź kobiet bez prawa do zasiłku, instytucją wypłacającą zasiłek macierzyński jest UWV.
Kobieta ubiegająca się o prawo do zasiłku musi dostarczyć swojemu pracodawcy zaświadczenie od lekarza lub położnej, że jest w ciąży.
Zaświadczenie takie kobieta otrzymuje przy pierwszej kontroli medycznej i wskazanym jest dostarczenie go pracodawcy, aby był on przygotowany na przyszłe plany macierzyńskie swojej pracownicy. Pracodawca jest zobowiązany, najpóźniej 2 tygodnie przed datą rozpoczęcia urlopu, powiadomić UWV o dacie rozpoczęcia zasiłku macierzyńskiego. Kobiety bezrobotne zaświadczenie takie dostarczają do UWV osobiście.
Jeśli kobieta zachorowała w czasie ciąży, ma ona prawo do zasiłku chorobowego (ziektewetuitkering) od pierwszego dnia choroby. Zasiłek zostaje wypłacany do momentu wyleczenia. Jeśli kobieta cierpi na chorobę, która została wywołana ciążą czy porodem, podlega szczególnym regulacjom, dotyczącym zasiłku chorobowego. Jeśli natomiast choroba nie została wywołana ciążą czy porodem, obowiązują te same reguły, które dotyczą osób otrzymujących zasiłek chorobowy.
Pracownicy mają prawo do bezpłatnego urlopu wychowawczego (ouderschapsverlof) na dzieci do 8. roku życia, jeśli przepracowali przynajmniej rok u danego pracodawcy.
Wniosek o przyznanie urlopu wychowawczego należy złożyć pisemnie przynajmniej dwa miesiące przed jego rozpoczęciem. Tylko w wyjątkowych wypadkach pracodawca może odmówić udzielenia urlopu.
Vadersverlof – w przypadku mężczyzn istnieje możliwość otrzymania urlopu dla ojców, który wynosi dwa dni.
Problemy rodzinne
Osoba sprawująca władzę rodzicielską nad dzieckiem (gezag) jest jego prawnym przedstawicielem. W wielu przypadkach jest również prawnie odpowiedzialna za zachowanie dziecka. Osoba sprawująca władzę rodzicielską zarządza majątkiem dziecka. Zazwyczaj jeden z rodziców lub oboje rodzice sprawują władzę rodzicielską. W przypadku rodziców niepozostających w związku małżeńskim lub partnerskim ojciec dziecka, który je uznał, nie nabywa automatycznie władzy rodzicielskiej. W takiej sytuacji ojciec dziecka składa do sądu wniosek o wspólne sprawowanie władzy rodzicielskiej (gezamenlijk gezag): zobacz
Uprowadzenie rodzicielskie jest czynem karanym pozbawieniem wolności do lat 6 lub do lat 9 w przypadku, gdy małoletni nie ukończył 12 lat lub gdy do porwania użyto przemocy lub groźby. Podstawę prawną stanowi art. 279 holenderskiego kodeksu karnego.
Dodatkowe informacje można odszukać pod poniższym linkiem: zobacz
W ramach Ministerstwa Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (Ministerie van Veiligheid en Justitie) działa Rada Ochrony Dzieci, która jest odpowiedzialna za szeroko rozumianą ochronę dziecka. Rada działa, w oparciu o holenderskie prawo cywilne i karne, w obronie praw dziecka, którego rozwój i wychowanie jest zagrożone. Rada tworzy warunki do zmniejszenia tych zagrożeń i do zapobiegania nim. Prowadzi niezależne dochodzenia, czy rozwój dziecka w rodzinie jest zagrożony, daje rekomendacje w procesie sądowym i proponuje środki zaradcze lub sankcje. Ściśle współpracuje z innymi organizacjami zajmującymi się opieką nad dziećmi
Rada jest organem niezależnym i znajduje się w każdej prowincji.
Zadania Rady Ochrony Dzieci i podstawa prawna:
Działania te dotyczą każdego dziecka mieszkającego w Królestwie Niderlandów, niezależnie od jego narodowości. We wszystkich działaniach Rady na pierwszym miejscu jest dobro dziecka.
Więcej informacji:
O Radzie Ochrony Dziecka – zobacz
Kiedy wychowanie jest problemem – zobacz
Rozwód i separacja rodziców
W Holandii wniosek o rozwód składa się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Można wnosić pozwy o rozwód, prawną separację (nadal pozostaje się w związku małżeńskim, ale żyje się oddzielnie), rozwiązanie małżeństwa po okresie prawnej separacji. Wniosek o rozwód/separację wnosi się do sądu za pośrednictwem adwokata/przedstawiciela prawnego.
Aby złożyć wniosek o rozwód należy:
W przypadku rozwodu małżonków konieczne jest sporządzenie planu rodzicielskiego (opieki nad dzieckiem poniżej 18. roku życia), który wraz z pozwem rozwodowym przesyłany jest do sądu. W planie zawierane są ustalenia dot. kosztów opieki i wychowania dziecka, zasady komunikacji pomiędzy rodzicami w istotnych sprawach dot. dziecka. Sąd rodzinny przeprowadza ok. 10-minutową rozmowę z dziećmi w wieku 12-18 lat. Nie jest obowiązkowe stawiennictwo małoletniego na tej rozmowie. Małoletni może odpowiedzieć sędziemu listownie. Rodzice nie mogą być obecni przy rozmowie sędziego z dzieckiem. Ponadto, sąd pyta o opinię małoletnich w wieku powyżej 16 lat w odniesieniu do planu opieki.
Alimenty na rzecz dziecka mogą byś ustalone w ramach planu rodzicielskiego przy rozwodzie lub w oddzielnej procedurze przed sądem. Sąd ustala wysokość alimentów na rzecz pokrycia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Ich wysokość jest weryfikowana każdego roku. Więcej informacji dot. procedur ws. alimentacyjnych dostępna jest na stronie: zobacz.
Po decyzji sądu o rozwodzie małżonków należy zarejestrować dokument rozwodowy w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania oraz wskazać ewentualnie nowy adres zamieszkania. Możesz to uczynić samodzielnie lub za pośrednictwem swojego prawnika.
Ochrona dziecka ma na celu zapobieżenie trudnościom wychowawczym, wspomaganie rodziców w wychowaniu dziecka oraz, jeśli istnieje taka konieczność, częściowe lub zupełne zastąpienie rodziców w tym procesie. Dotyczy to małoletnich, ich rodzin oraz innych osób sprawujących opiekę, w sytuacji zagrożenia zdrowia, bezpieczeństwa, moralności dzieci oraz narażania na poważne niebezpieczeństwo (w ocenie lokalnych władz) jego rozwoju szkolnego, fizycznego, emocjonalnego, intelektualnego czy społecznego.
Przesłanką do podjęcia interwencji przez miejscowe służby ochrony dzieci może być np. podejrzenie o uraz cielesny, wykorzystywanie seksualne, wagarowanie, spóźnianie się do szkoły, płacz dziecka, odgłos klapsów. Interwencję podejmuje się na podstawie zgłoszenia, którego mogą dokonać np. sąsiedzi, członkowie rodziny, lekarze, nauczyciele.
Zgłoszenie dot. przemocy wobec dzieci składa się bezpośrednio do Biur ds. Opieki nad Młodzieżą (Bureau Jeugdzorg BJZ) lub do Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK): www.vooreenveiligthuis.nl
Veilig Thuis udziela wsparcia i pomocy osobom, które są ofiarami przemocy. Można się z nimi kontaktować 24/7 pod bezpłatnym numerem 0800-2000.
Informacja z AMK lub BJZ przekazywana jest do Rady Ochrony Dzieci, która, w zależności od okoliczności, rodzaju problemu i powagi sytuacji podejmuje dalsze działania. Jeżeli sytuacja tego wymaga, Rada kieruje sprawę do sądu i dziecko może trafić do rodziny zastępczej. Starsze dzieci (od 12 lat) mogą zostać umieszczone w internacie lub innej placówce opiekuńczej. W pierwszej kolejności Rada stara się ocenić, czy rozwój dziecka w rodzinie nie jest zagrożony i czy wystarczy nadzór lub pomoc w osobie kuratora albo mentora. Opieką objęte są dzieci do 18. roku życia.
Konsekwencją interwencji miejscowych służb ochrony dzieci może być ustalenie nadzoru (ondertoezichtstelling – OTS), a nawet odebranie dziecka rodzicom (uithuisplaatsing).
Należy pamiętać, że kryterium narodowości ma w kontekście spraw rodzinnych drugorzędne znaczenie. W sytuacji zagrożenia dobra dziecka instytucje holenderskie mają prawo do ingerencji. Sprawa z reguły bardzo szybko trafia do sądu. Decyzje sędziego ds. dzieci mają z reguły charakter czasowy i dlatego istotnym jest ścisłe realizowanie wskazań sądu i dobra współpraca z instytucjami opieki. Od decyzji sędziego przysługuje odwołanie na zasadach ogólnych.
W przypadku, kiedy sprawa opieki nad dzieckiem trafi do sądu, wskazane jest:
Sędzia Ds. Dzieci (Kinderrechter)
W sytuacji, gdy w rodzinie, w której są małoletni, pojawiają się problemy i konieczne staje się rozstrzygnięcie prawne, wówczas sprawy dot. małoletnich zawsze rozstrzyga Sędzia ds. Dzieci (Kinderrechter).
Sędzia może ustanowić kuratora lub opiekuna, który będzie pomagał i wspierał rodziców lub opiekunów prawnych oraz dzieci w rozwiązywaniu problemów, ale też czasowe umieszczenie dziecka poza domem rodzinnym, ograniczenie władzy rodzicielskiej, a nawet jej pozbawienie. Dzieci powyżej 12. roku życia (na ich wniosek) mogą być zawsze wysłuchane przez sędziego.
Sędzia ds. Dzieci wskazuje w wyroku certyfikowaną instytucję oraz zakres w jakim przejmuje ona opiekę nad małoletnim. Dzieci zawsze otrzymują adwokata. W sytuacji, gdy małoletni ma być umieszczony w ośrodku zamkniętym dla trudnej młodzieży, wówczas zawsze musi być obecny w sądzie. W takiej sytuacji nawet dziecko poniżej 12. roku życia może zostać wysłuchane przez sędziego.
Więcej informacji: zobacz
W sytuacjach konfliktu w domu pomiędzy rodzicami, niestabilnej sytuacji rodzinnej np. w związku z rozwodem, śmierci obydwojga rodziców, konfliktu pomiędzy rodzicami i dzieckiem, zagrożeniem bezpieczeństwa dziecka itp., sąd może wyznaczyć specjalnego kuratora, który doradza i wspiera rodzinę w rozwiązywaniu problemów, czy prowadzi mediacje.
Kuratorem może być osoba lub instytucja np. Bureau Jeugdzorg. Raportuje on bezpośrednio do sądu i reprezentuje przed sądem interes dziecka. Przy wyborze kuratora/opiekuna sędzia zawsze bierze pod uwagę interes dziecka.
W sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dziecka i niestabilnej sytuacji rodziny z wnioskiem o ustanowienie nadzoru/kurateli może do sądu wystąpić:
Rada Ochrony Dzieci,
prokurator,
rodzic lub opiekun prawny dziecka.
Sędzia może wyznaczyć specjalnego kuratora, z własnej inicjatywy, w następujących procedurach dotyczących:
rozwodu,
ustanowienia opieki,
władzy rodzicielskiej i praw rodzicielskich,
wyznaczenia nadzoru (OTS),
umieszczenia dziecka poza domem.
W sprawach rozwodowych sędzia każdorazowo wyznacza specjalnego kuratora.
Jeśli rodzic nie zgadza się z wnioskiem złożonym do sądu ws. ustanowienia kurateli nad dzieckiem przez Radę lub prokuraturę może wystąpić do sądu rodzinnego, za pośrednictwem adwokata, celem przedstawienia swoich racji i obrony.
Opiekun/kurator dziecka (osoba) może być również wskazany przez rodziców, którzy nie mogą już wykonywać władzy rodzicielskiej, np. z powodu śmierci. Mogą to uczynić np. w testamencie. Opiekunem może zostać osoba, która ukończyła 18 lat, jest zdrowa psychicznie i sama nie pozostaje pod opieką/kuratelą.
Więcej informacji o tym, jak wyznaczyć daną osobę do pełnienia funkcji opiekuna dziecka, w sytuacji tymczasowego braku możliwości sprawowania opieki nad dzieckiem dostępne są w linku: zobacz
Opiekun jest odpowiedzialny za dziecko, jego rozwój, musi dbać o opiekę i wychowanie. Opiekun nie musi tego robić sam. Dziecko może być też pod opieką rodziny zastępczej. Rodzice zastępczy mogą również złożyć wniosek o opiekę nad dzieckiem. Jednym z warunków jest opieka nad dzieckiem przez co najmniej rok i odpowiedzialność za wychowanie.
Jeśli sąd zwraca się z prośbą o sprawowanie opieki nad dzieckiem, w sytuacji, gdy rodzice nie mogą jej sprawować, wówczas trzeba złożyć oświadczenie woli, tj. wyrazić zgodę na opiekę nad dzieckiem lub dziećmi.
Deklaracja musi zostać złożona w sądzie przez osobę zainteresowaną osobiście lub przez pełnomocnika w terminie 14 dni po doręczeniu decyzji sądu.
W okresie nadzoru dziecko zazwyczaj pozostaje w domu rodzinnym, ale w niektórych przypadkach może być umieszczone poza domem w rodzinie zastępczej.
Zakończenie nadzoru kończy się:
z chwilą osiągnięcia pełnoletności przez dziecko,
jeśli jedno lub dwoje rodziców może znów sprawować władzę rodzicielską,
w sytuacji, gdy sam kurator zadecyduje o końcu kurateli lub zostanie zwolniony z obowiązków przez sąd rodzinny,
z chwilą śmierci kuratora, wówczas sąd wyznacza nowego.
Więcej informacji dot. ustanawiania nadzoru dostępnych pod linkiem: zobacz
Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej
Małoletni może być decyzją sądu rodzinnego umieszczony w środowisku poza rodziną. Ma to miejsce w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa i rozwoju dziecka, a także w sytuacji konieczności przeprowadzenia badań małoletniego.
Z wnioskiem do sądu o wydanie decyzji o umieszczeniu dziecka poza domem może wystąpić:
Rada Ochrony Dzieci,
certyfikowane instytucje zajmujące się opieką nad dziećmi (GI),
Wniosek o zezwolenie na umieszczenie w placówce zamkniętej może także złożyć kolegium złożone z Burmistrza i Radnych (B&W). W tym celu konieczna jest zgoda rodzica/rodziców sprawujących władzę.
Małoletni może zostać umieszczony w:
rodzinie zastępczej,
rodzinnym domu dziecka,
instytucji opiekuńczej (również zamkniętej),
innej jednostce, jak np.: internat lub mieszkanie socjalne z nadzorem opiekuńczym.
Małoletni może również być umieszczony w zamkniętym ośrodku dla młodzieży, w sytuacji problemów z rozwojem i/lub wychowawczych, jeśli jest to konieczne aby uniemożliwić mu ucieczkę z ośrodka lub jego uprowadzenie.
W sytuacji, gdy rozważane jest umieszczenie dziecka w zamkniętym ośrodku, obok rodziców występujących o inne rozwiązanie, również sam małoletni może wypowiedzieć się w sądzie. Małoletniemu w takiej sytuacji zawsze przydzielany jest adwokat. Dziecko powyżej 12. roku życia także może wypowiadać się przed sądem samodzielnie.
Jeśli został złożony wniosek o umieszczenie dziecka poza domem, rodzic/opiekun prawny otrzymuje jego kopię listownie na adres domowy. Tą samą drogą otrzymuje się zawiadomienie o miejscu i czasie rozprawy sądowej.
Jeśli rodzic nie zgadza się z tym wnioskiem, może pisemnie lub ustnie poinformować o tym sąd, wyjaśniając swoje zastrzeżenia. Ma prawo osobiście lub za pośrednictwem adwokata przedstawić swoje racje podczas posiedzenia sądu. Jeśli natomiast zgadza się z wnioskiem, może poinformować o tym sąd listownie. Brak reakcji na wniosek i niestawiennictwo w sądzie nie hamują postępowania.
Wszystkie rozprawy dotyczące umieszczenia dziecka poza domem nie są publiczne i odbywają się za zamkniętymi drzwiami. Jeśli rodzic chce, by w rozprawie wziął udział np. ekspert lub doradca, musi uzyskać zgodę sądu rodzinnego.
W przypadku konieczności niezwłocznego umieszczenia dziecka poza domem, ze względu np. na konieczność zapewniania mu bezpieczeństwa, sędzia może wydać taką zgodę (również telefonicznie). Wówczas posiedzenie sądu musi odbyć się w ciągu 2 tygodni. Wezwane strony mogą wówczas przedstawić sądowi swoje wyjaśnienia.
Zazwyczaj sąd wydaje wyrok niezwłocznie na posiedzeniu, najpóźniej w ciągu 2 tygodni. Wyrok sądu dostarczany jest adwokatowi, jeśli był zaangażowany, w innym przypadku rodzicowi na adres domowy.
W wyroku sądu zawarta jest decyzja sędziego, na jaki okres dziecko ma być umieszczone poza domem oraz wskazana konkretna certyfikowana instytucja ds. opieki nad małoletnimi, która będzie sprawować rolę kuratora. Dziecko może być umieszczone poza domem na czas do 12 miesięcy, termin ten może być przedłużany.
W sytuacji, gdy wskazana przez sąd certyfikowana instytucja ds. opieki nad dziećmi stoi na stanowisku, że jest możliwe skrócenie okresu pobytu dziecka poza domem, rodzic posiadający władzę rodzicielską lub sam małoletni w wieku powyżej 12 lat może wystąpić do sądu z wnioskiem o zakończenie pobytu dziecka poza domem.
Jeśli rodzic nie zgadza się z wyrokiem sądu, może się odwołać, za pośrednictwem swojego adwokata, do sądu apelacyjnego (odwoławczego) w ciągu 3 miesięcy od daty wydania postanowienia.
Ostateczną instancją odwoławczą jest Sąd Najwyższy, do którego wnioski można składać za pośrednictwem adwokata w ciągu 3 miesięcy od wyroku sądu apelacyjnego.
Gdzie szukać pomocy
Organizacją zrzeszającą stowarzyszenia, organizacje i fundacje zajmujące się pomocą i wsparciem dzieci i młodzieży, ochroną ich praw oraz rehabilitacją młodocianych jest Jeugdzorg Nederland: www.jeugdzorgnederland.nl
Instytucjami powołanymi do bezpośredniego kontaktu z rodziną i z dzieckiem oraz do wykonywania decyzji Rady i sądu są certyfikowane instytucje zajmujące się opieką nad dziećmi. Instytucje te są certyfikowane według standardów określonych przez Ministerstwo Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości Holandii oraz podlegają pod gminy.
Certyfikaty wydaje Kuermerkinstituut (zobacz) na podstawie dekretu Ministra Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości z 19-06-2014 r. zobacz
Są to m.in.:
Wykaz instytucji certyfikowanych ds. opieki nad dziećmi dostępny jest pod linkiem: www.jeugdzorgnederland.nl
Jeżeli dziecko decyzją sądu znajdzie się w rodzinie zastępczej (zazwyczaj najpierw jest to termin trzymiesięczny), certyfikowane organizacje mają za zadanie koordynację wszystkich kontaktów dziecka z rodzicami lub ich opiekunami.
W sytuacji umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej należy bezwzględnie wypełniać zalecenia sądu, dostosowywać się do wymogów, np. podczas spotkań z dzieckiem, współpracować z wyznaczoną przez sąd certyfikowaną instytucją i unikać wchodzenia w otwarty konflikt z pracownikami tej organizacji, których opinia na temat rozwoju psychofizycznego dziecka oraz z przebiegu spotkań rodziców z dzieckiem jest wykorzystywana w postępowaniu dowodowym w sądzie. Raporty i opinie tych organizacji sporządzane okresowo są podstawą dla sądu przy podejmowaniu dalszych decyzji co do opieki nad dzieckiem.
Do pomocy rodzinie i małoletnim akredytowane są również inne organizacje i fundacje, które wspierają edukację dzieci i młodzieży, pomagają rodzinom biologicznym oraz zastępczym. Są to m.in.:
Organizacji i fundacji pomocy rodzinie i dzieciom jest bardzo dużo. Jeśli rodzice potrzebują pomocy lub mają pytania dot. wychowania dziecka, problemów wychowawczych lub behawioralnych, dziecko ma problemy w szkole, mogą się zgłosić się do swojego urzędu gminy, który pokieruje ich do właściwej organizacji.
Najczęstsze nieporozumienia
Tłem do nieporozumień są:
System opieki zastępczej
Procedura dot. rodzicielstwa zastępczego w Holandii
Co do zasady każdy bez względu na obywatelstwo może zostać rodzicem zastępczym w Holandii. Podstawowe znaczenie ma to, że jest się w stanie zaoferować dziecku stabilizację, ciepło i bezpieczeństwo. Kandydaci na rodziców zastępczych muszą dodatkowo spełnić określone wymagania:
Procedura krok po kroku
Jeśli chcesz zostać rodzicem zastępczym, w pierwszej kolejności złóż wniosek o pakiet informacyjny tutaj.
W pakiecie informacyjnym przeczytasz, kiedy w Twojej okolicy organizowane są wieczory informacyjne. Po wzięciu udziału w takim wieczorze podejmujesz decyzję, czy chcesz się zarejestrować jako kandydat na rodzica zastępczego.
Po rejestracji bierzesz udział w programie wraz z większą grupą, jak również przeprowadzanych jest kilka osobistych rozmów u Ciebie w domu. Na tej podstawie stwierdzasz, czy rzeczywiście chcesz zostać rodzicem zastępczym, a organizacja opieki zastępczej ocenia, czy się do tego nadajesz. W tym celu stosuje ona 6 kryteriów (zobacz niżej).
Jeśli chcesz zostać rodzicem zastępczym i nie ma ku temu przeciwwskazań, trafiasz na listę dostępnych rodziców zastępczych.
Teraz pozostaje już tylko czekać na właściwe dopasowanie. Dla jasności – to nie dziecko przydziela się rodzinie zastępczej, lecz rodzinę dziecku!
Kto może zostać rodzicem zastępczym?
Organizacja opieki zastępczej korzysta z poniższych sześciu kryteriów:
Rodzice zastępczy są w stanie utrzymywać pozytywne kontakty z członkami własnej rodziny, sąsiadami i ludźmi w swoim otoczeniu, lekarzami, czy nauczycielami, jak również z przybranymi dziećmi i ich rodzinami.
Ważne jest, by rodzice zastępczy wyrażali swoje uczucia. Również bardzo ważne jest, by potrafili wymieniać informacje z ludźmi myślącymi inaczej od nich samych, na przykład osobami, które ze względu na swoje doświadczenia, wiek, kulturę, normy i wartości inaczej patrzą na otaczający nas świat.
Rodzice zastępczy dzielą obowiązki rodzicielskie z rodzicami i rodziną dziecka. Nie zawsze odbywa się to w drodze bezpośrednich kontaktów, pod uwagę należy brać uczucia dziecka względem swojej rodziny. Rodzice zastępczy dzielą opiekę i plany odnośnie do dzieci również z organizacją opieki zastępczej. Są oni więc w stanie współpracować jak drużyna i pomóc dziecku, by wszystkie ważne osoby znalazły swoje miejsce w jego życiu.
Dzieci zaniedbane, będące ofiarą przemocy lub wykorzystywania seksualnego często przypisują sobie samym winę za problemy w ich rodzinie. Oddzielenie dziecka od rodziców prowadzi do wytworzenia negatywnego obrazu własnej osoby. Dziecko czuje się zagubione i stawia sobie pytania: Kim właściwie jestem? Gdzie jest mój dom?
Rodzice zastępczy mogą pomóc dzieciom w zrozumieniu tego, co przeszły w taki sposób, by dziecko rozwijało pozytywne myślenie o samym sobie. Poza tym ważne jest, by rodzice zastępczy potrafili sobie radzić z poczuciem krzywdy, które dziecko odczuwa po traumatycznych wydarzeniach z przeszłości.
Dzieci będące ofiarami przemocy zostały poważnie skrzywdzone przez czyny dorosłych. Nauczyły się, że bicie rzeczywiście wywołuje ból, lecz zazwyczaj jest lepsze niż nieotrzymywanie uwagi w ogóle. Dzieci te często oczekują, że rodzice zastępczy również będą stosować wobec nich przemoc fizyczną. Jeśli tak się dzieje, czyni to jeszcze większe spustoszenie w psychice dziecka. Ogromne znaczenie ma, by rodzice zastępczy przerwali ten krąg przemocy. Poświęcając dziecku należytą uwagę pomagają mu zmienić swoje zachowanie.
Nowy członek rodziny wywiera wpływ na wszystkich pozostałych jej członków – zmienia podział czasu i obowiązków, przestrzeni i wzajemnych zobowiązań, jak i wydatków z domowego budżetu. Rodziny zastępcze muszą wykazać gotowość do akceptacji skutków wynikających z przyjęcia nowego członka rodziny. Wskazują one również, jak planują sobie radzić z możliwymi napięciami w „nowej” rodzinie.
Dzieci przybrane zazwyczaj wiele przeszły i odczuwają skutki oddzielenia od rodziców biologicznych. Rodzice zastępczy posiadając stabilną sytuację rodzinną, potrafią stworzyć dziecku bezpieczne środowisko życiowe tak, by czuło się bezpieczne i chronione.
Staranne przygotowanie do rodzicielstwa zastępczego
Zostanie rodzicem zastępczym jest poważnym wyborem życiowym. Proces przygotowawczy i sprawdzający jest określony na poziomie krajowym, a opis jego szczegółowego przebiegu znaleźć można pod tym linkiem w języku niderlandzkim: https://www.pleegzorg.nl/pleegouder-worden
Opieka zastępcza sprawowana przez osoby z bezpośredniego otoczenia dziecka
Wyżej opisaną procedurę przygotowania i wyboru stosuje się do osób, które chciałyby przyjąć nieznajome dziecko do swojej rodziny. Poza tym w Holandii na popularności zyskuje tzw. „sieciowa” opieka zastępcza, w ramach której dziecko umieszczane jest u rodziny bądź osób znajomych (nauczycieli, sąsiadów, rodziców partnera dziecka). Już ponad jedna trzecia dzieci przybranych w Holandii mieszka u kogoś ze swojego otoczenia. Również „sieciowa” rodzina zastępcza musi odbyć program przygotowawczy.
Dostęp do pomocy prawnej
Po bezpłatną poradę prawną można zgłosić się do jednego z działających w całej Holandii Punktów Prawnych (Juridisch Loket): zobacz. Punkty Prawne zajmują się także obszarem prawa rodzinnego: zobacz
Również Advocaten.nl udostępniają formularz, za pomocą którego można uzyskać bezpłatną poradę prawną, w tym z zakresu prawa rodzinnego: zobacz
Darmowych porad prawnych, współfinansowanych przez Ambasadę RP w Hadze, udzielają:
Fundacja BARKA w Hadze, Utrechcie i Eindhoven:
e-mail: doradztwo@barkanl.org, office@barkanl.org
tel. + 31 (0) 302689242
W przypadku konieczności zaangażowania w sprawę odpłatnego profesjonalnego zastępcy prawnego, adwokata, można go znaleźć za pośrednictwem Holenderskiej Rady Adwokackiej (Nederlandse Orde van Advocaten): www.advocatenorde.nl. W zależności od dochodów rocznych można ubiegać się o dofinansowanie do adwokata. Więcej informacji można uzyskać w Radzie Doradztwa Prawnego (Raad voor Rechtsbijstand): https://www.rvr.org/
Na podstawie kryterium dochodowego i majątkowego możliwe jest uzyskanie dofinansowania do kosztów zaangażowania adwokata. Informacje o warunkach dostępne są pod poniższymi linkami: zobacz, zobacz
Do najczęstszych nieporozumień należą:
Lista kontaktów w Holandii
Informacje ogólne:
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Hadze: https://www.gov.pl/web/holandia
Strona poświęcona praktycznym aspektom życia i pracy w Niderlandach: www.wholandii.pl
Informacje i pomoc prawna:
Juridisch Loket (instytucja udzielająca bezpłatnych porad prawnych w jez. angielskim lub niderlandzkim): www.juridischloket.nl
Fundacja Barka – punkt nieodpłatnej pomocy prawnej
Nr telefonu +31 30 268 92 42 od poniedziałku do piątku w godz. 09.00 – 16.00
Adres e-mail: doradztwo@barkanl.org
Zgłoszeń w sprawach prawnych można dokonywać również poprzez zespoły Fundacji Barka Rotterdam, Haga, Nijmegen, Utrecht, Eindhoven oraz drużynę mobilną, numery kontaktowe na stronie: www.barkanl.org
Wsparcie prawne odbywa się głównie telefonicznie i mailowo, o ile wstępna analiza sprawy pozwala wywieść, że spotkanie osobiste nie jest konieczne. Ewentualne spotkania (gdy wymaga tego sprawa lub osoba o nie prosi) odbywają się w bibliotece publicznej w Hadze, fundacji Stichting Zout der Aarde przy Noordpolderkade 161b w Hadze lub biurze Barki w Utrechcie/Eindhoven.
Adwokat współpracujący z fundacją Barka prowadzi również regularne poradnictwo prawne w siedzibie fundacji Straatpastoraat w Vincentius’ Hof w Hadze przy okazji piątkowych posiłków (o godz. 18.00) dla osób potrzebujących i bezdomnych.
Pomoc psychologiczna:
Fundacja Barka – bezpłatne wsparcie psychologiczne w języku polskim
Punkt wsparcia psychologicznego dla polskich rodzin
Nr telefonu +31 30 268 92 42 od poniedziałku do piątku w godz. 09.00 – 16.00 celem umówienia się na spotkanie z dyplomowaną psycholog i uzyskania wsparcia w trudnej sytuacji
Adres e-mail: doradztwo.psycholog@barkanl.org
Konsultacje psychologiczne odbywają się w Hadze i Bredzie, a także w terenie: w domu osoby potrzebującej, w szkole lub wstępnie przez telefon lub Skype.
Informacje o holenderskim systemie szkolnym:
Stichting Kreda (na stronie fundacji znajdują się informacje o holenderskim systemie edukacji): www.kreda.nl
Szkoła Polska przy Ambasadzie RP w Hadze: www.spk-haga.nl
Szkoła Polska im. gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego przy Ambasadzie RP w Hadze z siedzibą w Brunssum: www.brunssum.orpeg.pl
Forum Polskich Szkół w Holandii: www.fpsn.nl
Organizację świadczące pomoc i udzielające informacji:
Punkt informacyjny Rotterdam-Zuid
kontakt w jęz. polskim:
Punkt informacyjny Rotterdam-Noord, Rotterdam-West (Ewelina Michalak, w pilnych przypadkach +31 610836282):
Adres i godziny przyjmowania interesantów: Pleiweg 196b /202 Rotterdam –Zuid, poniedziałek 16.00- 19.30
Adres i godziny przyjmowania interesantów: Bulgaarsestraat 4 Rotterdam –West, środa 17.00-19.00
Ośrodek Partycypacji i Integracji (Urszula Zwolińska)
Raz w miesiącu wieczór tematyczny
Buurthuis De Put
Pinkstraat 10, 3028 XX Rotterdam,
Tel. +31 (0) 10 41 55 523
Punkt Informacyjny Związku Zawodowego FNV
Tel. +31 (0) 6 13 18 36 79
https://www.fnv.nl/polski/home/sector-agro/konsultacja/konsultacja-fnv
Polski Punkt informacyjny gminy Hillegom (IPP) (Ewa Idzardi)
Hoofdstraat 115, Hillegom
Tel. 06 20 78 35 14
https://www.hillegom.nl/inwoners-en-ondernemers/over-hillegom/pools
Czwartek: 17.00 – 20.00
Biuro porad i informacji dla polskich migrantów w Meterik (Krystyna Górska)
St. Janstraat 2, 5964 AC Meterik
Tel: +31 (0) 77 39 71 446, +31 (0) 6 20 40 90 27, +31 (0) 6 30 98 15 06
Punkt informacyjny gminy Den Haag
Xtra/Stichting Den Haag & Midden Europa (IDHEM-Xtra)
Infolinia w języku polskim +31 (0) 70 365 81 83
Informacje można również uzyskać drogą mailową: idhem@xtra.nl
https://www.laakcentraal.nl/2020/05/04/idhem-xtra/
Polskie Centrum w Hadze/Poolse Centrum in Den Haag. Korepetycje dla dzieci i młodzieży, szkoła dla dzieci:
Tel. 06 39 86 00 75
Adres: Paviljoensgracht 33
2512 BL Den Haag, Holandia
Punkt Pomocy Ofiarom Przestępstw (Slachtofferhulp)
Strona www (strona dostępna z polskim translatorem): www.slachtofferwijzer.nl
Email: info@slachtofferwijzer.nl
Adres: PO Box 93 166 2.509 AD HAGA
Chrześcijańskie Związki Zawodowe CNV
Porady telefoniczne (Wiesława Koreneef):
+31 (0) 6 557 80 088 – porady telefoniczne od poniedziałku do czwartku w godz. od 13.00 do 17.00
Telefony dyżurne czynne od poniedziałku do czwartku w godz. od 19.00 do godz.21.00.
– +31 (0) 6 214 33 947
– +31 (0) 6 214 74 017
– +31 (0) 6 315 70 941
Punkt Informacyjny dla Pracowników Czasowych przy Urzędzie Gminy Westland (Joanna Skalska)
Tel. +31 (0) 6 42 69 13 36
Dyżur telefoniczny i porady: poniedziałek 13:00 – 18:00, środa 12:00 – 16:00, czwartek 11:00 – 14:00
Można też umówić się na spotkanie. Wszystkie spotkania odbywają się w Urzędzie Gminy w Naaldwijk.
FairWork
Tel. +31 (0) 6 15 82 35 30, +31 (0) 20 760 08 09
https://www.fairwork.nu/pl/strona-glowna/
Stichting Mooi! (Sabina Jurjewicz-Domaradzka)
Tel. +31 (0) 70 2052390, +31 (0) 638236992
Sylwia Wessel
Służba kryzysowa ds. zakazu zbliżania się (Hulpverlener Crisisdienst Huisverbod)
+31 (0) 70 205 (2036) / +31 (0) 6 41 54 34 60
s.wessel@xtra.nl
Lista organizacji polonijnych w Holandii
Informacje na temat organizacji polonijnych w Niderlandach znajdują się na stronie internetowej: zobacz
Lista kontaktów w Polsce
Instytucja | Dane kontaktowe |
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Departament Konsularny | Adres: Al. Szucha 23, 00-580 Warszawa Telefon: (22) 523-90-00 Strona internetowa: www.gov.pl/web/dyplomacja Telefon: (22) 523-94-44 E-mail: DK.Sekretariat@msz.gov.pl, |
Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Spraw Rodzinnych i Nieletnich | Adres: Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa Telefon: (22) 239-07-40 Strona internetowa: zobacz |
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej Departament Polityki Rodzinnej | Adres: ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00‐513 Warszawa Telefon: (22)250-01-08 Strona internetowa: www.gov.pl/web/rodzina Telefon: (22) 461-60-60 E-mail: sekretariat.dsr@mrpips.gov.pl |
Rzecznik Praw Dziecka | Adres: ul. Chocimska 6, 00-791 Warszawa Telefon: (22) 583-66-00 Dziecięcy Telefon Zaufania: 800-12-12-12 E-mail: rpd@brpd.gov.pl Strona internetowa: www.brpd.gov.pl |
Rzecznik Praw Obywatelskich | Adres: Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa Telefon: (22) 551-77-00 Infolinia: 800-676-676 E-mail: biurorzecznika@brpo.gov.pl Strona internetowa: www.rpo.gov.pl |
Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie | Telefon: (22) 599-71-20 E-mail: sekretariat@wcpr.pl Strona internetowa: www.wcpr.pl |
Zielona Linia (udziela pomocy w zakresie usług rynku pracy i dostępnych świadczeń) | Adres: Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia, ul. Trawiasta 20b, 15-161 Białystok Telefon: 19524 (Infolinia) E-mail: biuro@zielonalinia.gov.pl Strona internetowa: www.zielonalinia.gov.pl |
Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą | Adres: ul. Kielecka 43, 02-530 Warszawa Telefon: (22) 469-11-26 E-mail: sekretariat@orpeg.pl Strona internetowa: www.orpeg.pl |
Warszawski Ośrodek Interwencji Kryzysowej | Adres: ul. 6-go Sierpnia 1/5, 02-843 Warszawa Telefon: (22) 855-44-32 E-mail: sekretariat@woik.waw.pl Wykaz ośrodków interwencji kryzysowej dla poszczególnych województw: zobacz |
Stowarzyszenie Polski Komitet Narodowy Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci – UNICEF | Adres: ul. Rolna 175 D, 02-729 Warszawa Telefon: (22) 568-03-00 E-mail: unicef@unicef.pl Strona internetowa: www.unicef.pl |
Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia” | Telefon: 800-120-002 Strona internetowa: zobacz |
Komitet Ochrony Praw Dziecka | Adres: ul. Oleandrów 6, III piętro, 00-629 Warszawa Telefon: (22) 626-94-19 E-mail: kopd@kopd.pl Strona internetowa: www.kopd.pl |
