Przewodnik prawny dla polskiej rodziny za granicą
Przewodnik prawny dla polskiej rodziny za granicą
Model edukacji
Kluczowe cechy greckiego systemu edukacji są następujące:
Szkolnictwo państwowe jest z mocy ustawy bezpłatne. Każdy uczeń lub student, w każdym roku szkolnym lub akademickim, dostaje bezpłatnie komplet podręczników do wszystkich przedmiotów z wyjątkiem języków obcych. Nauczanie języków podlega innym regułom i tu o książkach decydują poszczególni lektorzy. Podjęcie pracy nauczyciela w szkołach państwowych (podstawowych i średnich) jest poprzedzone przystąpieniem do egzaminów konkursowych organizowanych przez Radę Wyższą Rekrutacji Urzędników Państwowych (ASEP). Wszyscy nauczyciele zatrudnieni na różnych poziomach edukacji w sektorze publicznym są urzędnikami państwowymi. Programy nauczania są opracowywane przez Instytut Polityki Edukacyjnej i zatwierdzane przez Ministerstwo Edukacji.
Kształcenie obowiązkowe w Grecji trwa 11 lat i obejmuje dzieci w wieku od 4 do 15 lat.
Opiekę nad dziećmi we wczesnym dzieciństwie (od 2 miesięcy do 4 lat) sprawują Centra Opieki dla Niemowląt/Dzieci: Vrefikoi Stathmoi, Vrefonipiakoi Stathmoi, Nipiagogeia, Paidikoi Stathmoi. Wymienione placówki opiekuńcze mogą być państwowe bezpłatne (prowadzone przez władze miejskie) lub prywatne (odpłatne). Przy przyjęciu do szkoły publicznej obowiązuje rejonizacja (znaczenie ma adres zamieszkania rodziny). Rodziny mogą także wybrać dla dzieci szkoły prywatne, w których pobierane jest czesne. Wszystkie szkoły są koedukacyjne.
Regulacja 3699/2008 ustanowiła obowiązkowy charakter kształcenia uczniów z niepełnosprawnością oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, potwierdzając integralny związek tego typu kształcenia z bezpłatną edukacją publiczną oraz podkreślając wagę idei kształcenia integracyjnego. Edukacja uczniów z niepełnosprawnością i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest prowadzona w szkołach ogólnodostępnych lub specjalnych i obejmuje kształcenie uczniów od wieku przedszkolnego do 23 lat. Diagnozowanie i ocena specjalnych potrzeb edukacyjnych jest prowadzona przez międzydyscyplinarne zespoły w lokalnych ośrodkach oceniania, diagnozy i wsparcia specjalnych potrzeb edukacyjnych (KEDDY). Ośrodki te są odpowiedzialne za wskazywanie najbardziej odpowiednich ścieżek kształcenia dla poszczególnych uczniów i za przygotowanie programów indywidualnego kształcenia. Pracownicy ośrodków współpracują z nauczycielami uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych i organizują szereg działań wspierających zarówno uczniów, jak i nauczycieli. W zależności od rodzaju zdiagnozowanych niepełnosprawności i potrzeb uczniowie mogą być kierowani do: a) szkół ogólnodostępnych, w ramach których uczęszczają do klasy zwykłej lub integracyjnej, lub b) do szkół specjalnych. Szkoły specjalne działają na poziomie wychowania przedszkolnego oraz kształcenia na poziomie szkoły podstawowej i średniej z uwzględnieniem szkół zawodowych.
W porównaniu z placówkami oświatowymi w Grecji, szkoły i uczelnie w Polsce są w lepszym stanie technicznym i estetycznym, są bardziej zadbane, wyposażone w biblioteki, tablice edukacyjne, pomoce naukowe. W szkołach polskich większy nacisk kładzie się na dyscyplinę i treści wychowawcze. W szkołach greckich obserwuje się jednak mniej agresji wśród uczniów, do większości problemów, w tym szkolnych, podchodzi się spokojnie, bez stresu i stygmatyzowania ucznia.
W szkołach nie ma gabinetów lekarskich, dentystycznych i psychologicznych.
Edukacja podstawowa obejmuje przedszkola i szkoły podstawowe.
Dwuletnia edukacja przedszkolna w Grecji od roku szkolnego 2018-2019 stała się obowiązkowa dla wszystkich dzieci, które ukończyły 4 lata. Przedszkola są uważane za część kształcenia na poziomie szkoły podstawowej. Pracują w oparciu o krajową podstawę programową dla edukacji przedszkolnej przygotowaną przez Instytut Polityki Edukacyjnej. Maksymalna liczba uczniów w jednej klasie przedszkolnej to 25 osób. Rok szkolny trwa 9 miesięcy, a czas trwania zajęć to 4 godziny. Istnieją też przedszkola, które opiekują się dziećmi przez cały dzień.
Edukacja szkolna podstawowa to kolejny etap. Szkoła podstawowa (Dimotiko Scholeio) trwa 6 lat. Dotyczy dzieci w wieku od 6 do 12 lat. Od roku szkolnego 2016-2017 wdrożony został Jednolity Typ Nauki Szkolnej, oparty na unowocześnionym programie godzinnym.
Do końca czerwca danego roku szkolnego dziecko powinno zostać zarejestrowane w szkole. W tym celu niezbędne jest dostarczenie przez rodziców lub opiekunów odpisu aktu urodzenia oraz aktualnej książeczki zdrowia z kartą szczepień. Dzieci przed rozpoczęciem nauki obowiązkowo muszą być poddane badaniom: kardiologicznym, okulistycznym, stomatologicznym, a także muszą wykazać książeczkę zdrowia z kompletem obowiązkowych szczepień. Rok szkolny trwa od 11 września do 10 czerwca. W szkole podstawowej lekcje wszystkich przedmiotów prowadzi jeden nauczyciel, ale takich przedmiotów jak wychowanie fizyczne, języki obce i muzyka uczą nauczyciele danej specjalizacji. Do pierwszej klasy przyjmowane są wszystkie dzieci, które ukończyły w danym roku kalendarzowym sześć lat i posiadają zaświadczenie ukończenia przedszkola.
Cele szkolnictwa podstawowego: rozwijanie umiejętności, samodzielności, zdobywanie nowych doświadczeń, kontakt z rówieśnikami, kształtowanie systemu wartości, wspieranie rozwoju, przygotowanie do kolejnych etapów edukacji. W szkole podstawowej ocena jest prowadzona przez nauczycieli w sposób opisowy. Oceny semestralne i roczne są opisowe oraz obejmują oceny wyrażone literami poczynając od trzeciej klasy szkoły podstawowej. Promocji do następnej klasy uczeń nie otrzymuje, gdy: wykazał niedostateczną frekwencję, posiada negatywną ocenę na koniec roku. Uczniowie kończący klasę szóstą szkoły podstawowej otrzymują świadectwo ukończenia szkoły podstawowej (Apolytirio Dimotikou), które uprawnia do rozpoczęcia nauki w szkole średniej I stopnia (Gymnasio). Nie ma obowiązkowych egzaminów po ukończeniu szkoły podstawowej. Nauczyciele pracujący w przedszkolach i szkołach podstawowych są absolwentami 4-letnich studiów na poziomie uniwersyteckim (głównie w wyższych szkołach pedagogicznych), które kończą się uniwersyteckim tytułem zawodowym „Ptychio”.
Szkoła średnia obejmuje dwa cykle nauki.
Pierwszy cykl jest obowiązkowy i odpowiada gimnazjum (Gymnasio). Trwa 3 lata i zapewnia kształcenie ogólne, obejmuje osoby w wieku 12-15 lat. Równolegle do gimnazjum dziennego działają również gimnazja wieczorowe (Esperino Gymnasio) od 14. roku życia. W gimnazjach obowiązują wszystkie takie same przedmioty, jak w szkole podstawowej oraz dodatkowo ekologia. Do przedmiotów obowiązkowych należą również: starożytna greka, chemia, biologia, informatyka i technologie komputerowe, zajęcia z gospodarstwa domowego, technika i orientacja zawodowa. Ukończenie gimnazjum jest warunkiem wstępu do liceum ogólnokształcącego (Geniko Lykeio) lub zawodowego (Epaggelmatiko Lykeio). Ocena w szkole średniej I stopnia ma charakter ciągły i opiera się na codziennej pracy w klasie, sprawdzianach pisemnych, zadawanych uczniom pracach oraz na wynikach egzaminów przeprowadzanych na zakończenie roku (Graptes Anakefalaoitikes Extaseis). Promocja jest uzależniona od wyników w nauce. Główne kryterium to oceny uzyskane w grupach przedmiotów „A” i „B”. Grupa przedmiotów „A” jest ważniejsza od grupy przedmiotów „B” w procesie promowania ucznia. Grupa „B” obejmuje wychowanie fizyczne, sztukę i muzykę, ekonomię, technikę oraz orientację zawodową. Pozostałe przedmioty zaliczają się do grupy „A”. Uczniowie, którzy otrzymali ogólne zaliczenie po ukończeniu trzeciej klasy, otrzymują świadectwo ukończenia szkoły (Apolytirio Gymnasiou), uprawniające do wstąpienia do szkoły średniej II stopnia. Program kształcenia w Geniko Lykeio obejmuje przedmioty ogólne (język i literaturę współczesnej i starożytnej Grecji, historię, matematykę, przedmioty ścisłe, religię, język obcy, technikę, nauki społeczne, wychowanie fizyczne) oraz przedmioty do wyboru, które zależą od profilu kształcenia (profil teoretyczny, ścisły lub techniczny).
Program nauczania w liceum zawodowym obejmuje przedmioty ogólne oraz przedmioty techniczne – zawodowe, które różnią się w zależności od profilu kształcenia (profil techniczny, usług oraz morski). Nauka w Liceum trwa 3 lata, dotyczy uczniów od 15. roku życia. Istnieją też licea wieczorowe (ogólnokształcące i zawodowe), w których nauka trwa 4 lat i dotyczy osób od 16. roku życia. Uczniowie Geniko i Epangelmatiko Lykeio są regularnie oceniani przez nauczycieli na podstawie codziennej pracy w klasie, wyników sprawdzianów oraz egzaminów przeprowadzanych na zakończenie roku. Skala ocen wynosi od 0 do 20. Druga i trzecia klasa liceum kończą się egzaminami państwowymi z przedmiotów profilowanych. Prace pisemne sprawdzane są poza szkołą przez zewnętrznych egzaminatorów. Każda praca jest oceniana przez dwie osoby. Na podstawie wyników w liceum prowadzona jest rekrutacja na studia. Pod koniec każdego roku szkolnego uczniowie z każdej klasy zdają egzaminy. Trwają one przeważnie miesiąc, zaczynają się w maju i kończą w czerwcu. Oprócz świadectwa ukończenia liceum do wstępu na uczelnie wyższe wymagane jest także posiadanie świadectwa państwowego (Vevaiosi Panellinies) z wynikami uzyskanymi podczas egzaminu ogólnokrajowego z sześciu ogólnych i związanych z profilem kształcenia przedmiotów. Ogólny wynik podany na świadectwie państwowym uwzględnia także szkolne oceny końcowe, wyniki ewaluacji szkolnej oraz rezultaty egzaminu ogólnokrajowego z sześciu przedmiotów.
W Grecji istnieją także gimnazja i licea wyznaniowe, mniejszości etnicznych, międzykulturowe, eksperymentalne, muzyczne i specjalne.
Na koniec edukacji w szkole II stopnia odbywają się egzaminy państwowe, organizowane przez Ministerstwo Edukacji i Wyznań. Nauczyciele szkół średnich I i II stopnia po ukończeniu 4-letnich studiów uzyskują uniwersytecki tytuł zawodowy Ptychio w dziedzinie odpowiadającej przedmiotowi, którego uczą, a po podjęciu pracy kończą również trzymiesięczny kurs przygotowujący do zawodu nauczyciela.
Szkolnictwo wyższe jest ostatnim poziomem formalnego systemu edukacji. Większość akademickich studiów stacjonarnych trwa 3-4 lata i kończy się licencjatem, studia podyplomowe magisterskie trwają od jednego do dwóch lat, a doktoraty co najmniej 3 lata. Na kierunkach inżynierskich studia I stopnia trwają pięć lat, a na medycynie – 6 lat. System szkolnictwa wyższego składa się z dwóch równolegle działających elementów: sektora uniwersyteckiego (Panepistimia): uniwersytety, politechniki, akademie sztuk pięknych oraz uniwersytet otwarty oraz sektora technicznego: Instytuty Kształcenia Technicznego (Technologika Ekpaideftika Idrymata – TEI) oraz Szkoła Kształcenia Technicznego i Pedagogicznego.
W Grecji działają także państwowe nieakademickie instytucje szkolnictwa wyższego, takie jak Wyższa Szkoła Teologiczna lub akademie handlu morskiego, oferujące kształcenie o profilu zawodowym w krótkich cyklach (2 do 3 lat), nadzorowane przez ministerstwa inne niż Ministerstwo Edukacji.
Helleński Uniwersytet Otwarty oferuje studia na odległość oraz kursy dla dorosłych (w tym studia podyplomowe), opracowując i wykorzystując specjalne materiały i metody dydaktyczne.
Programy studiów pierwszego stopnia trwają od 4 (na większości kierunków) do 5 lat (inżynieria oraz inne kierunki ścisłe) i 6 lat na kierunku medycznym. Studenci którzy ukończyli studia w uniwersytetach i instytutach TEI otrzymują tytuł zawodowy Ptychio (studia I stopnia).
Uzyskanie Ptychio otwiera absolwentom możliwości podjęcia pracy lub dalszych studiów na poziomie studiów magisterskich (roczne studia drugiego stopnia prowadzące do uzyskania Metaptychiako Diploma Eidikefsis – tytułu równorzędnego tytułowi magistra), a następnie studiów trzeciego stopnia – doktoranckich prowadzących do uzyskania doktoratu Didaktoriko Diploma.
Polityka uczenia się przez całe życie w Grecji jest częścią szerszego planu rozwoju, określa ją Sekretariat Generalny ds. Kształcenia Ustawicznego. Edukacja tego typu może prowadzić do uzyskania certyfikatów uznawanych na poziomie krajowym. Koncentruje się na metodach dydaktycznych i umiejętnościach, które poprawiają możliwości zatrudnienia dorosłych uczniów. Oferta kształcenia jest przygotowywana w oparciu o konsultacje z partnerami społecznymi i brane są pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy oraz trendy w zatrudnieniu.
Kształcenie ustawiczne organizują następujące placówki oświatowe:
Instytuty Kształcenia Zawodowego (Institouta Epaggelmatikis Katartisis),
Centra Kształcenia Ustawicznego (Kentra Dia Viou Mathisis),
Szkoły Zawodowe (Scholes Epaggelmatikis Katartisis),
Uczelnie (Kollegia).
Procedura naboru dziecka do szkoły
Od roku szkolnego 2020-2021 zapisy do przedszkola są obowiązkowe dla wszystkich dzieci, które ukończyły 4 lata. Obowiązuje rejonizacja w zależności od adresu zamieszkania. Zapisy dziecka cudzoziemca do przedszkola lub szkoły podstawowej wymagają okazania:
Zapisy dziecka cudzoziemca do szkoły w Grecji regulują paragrafy 9, 10, 11 art. 7 Dekretu Prezydenckiego nr 79/2017 (Dz.U. 1094). Dzieci (Grecy lub cudzoziemcy), które uczyły się wcześniej w szkołach zagranicznych mogą zostać zapisane do klasy równoległej w Grecji, jeżeli mają odpowiedni wiek, określony przepisami prawa w Grecji, lub do klasy niższej, jeżeli rodzice/opiekunowie dziecka wyrażą taką wolę w formie stosownego oświadczenia.
Zapisy do klasy (poza pierwszą podstawową) odbywają się na podstawie ostatniego świadectwa szkolnego lub zaświadczenia potwierdzającego uczęszczanie do danej klasy i szkoły. Uczniowie cudzoziemcy mają prawo zapisu do szkoły również w trakcie trwania roku szkolnego. Obowiązuje rejonizacja, w zależności od adresu zamieszkania rodziców/prawnych opiekunów, wymagane jest okazanie dokumentu, potwierdzającego adres. Przepisy greckie mówią jedynie, że dokumenty szkolne powinny zostać oficjalnie przetłumaczone. Na terenie Grecji oficjalne tłumaczenia dokonywane są w biurze tłumaczeń przy MSZ RG w Atenach (zobacz). Sugerujemy, aby wszystkie polskie dokumenty szkolne zostały wcześniej opatrzone pieczęcią Haską Apostille (zobacz), ponieważ większość placówek oświatowych w Grecji wymaga takiej pieczęci na dokumentach szkolnych. Pomimo jednolitych przepisów obserwowana jest duża dowolność w ich interpretacji, należy więc liczyć się z różnymi wymaganiami w różnych szkołach na terenie Grecji. W Grecji nie ma instytucji tłumacza przysięgłego (polskie tłumaczenia przysięgłe mogą nie być honorowane), dlatego wszystkie tłumaczenia dokumentów, zrobione na terenie Polski powinny być dodatkowo potwierdzone w Ambasadzie RG w Warszawie.
W Grecji nie są organizowane na szczeblu państwowym bezpłatne kursy językowe dla dzieci bez znajomości języka greckiego. Inicjatywy tego typu pojawiają się w mediach, organizowane bywają przez kluby robotnicze w niektórych dzielnicach i dotyczą głównie dzieci uchodźców lub dzieci społeczności romskich. Istnieją prywatne odpłatne szkoły nauki języka greckiego dla cudzoziemców. Grecki system oświaty przewiduje dla dzieci z różnych kultur, nieznających języka greckiego, możliwość uczęszczania do tzw. szkół międzykulturowych, w których organizowane są kursy wstępne, polegające głównie na nauce języka dla dzieci w różnym wieku, z różnych krajów, których poziom edukacyjny w społecznym odczuciu ocenia się jednak dość nisko. Wykaz tego typu szkół podstawowych i ponadpodstawowych dostępny jest na stronie internetowej: zobacz.
Rok szkolny w Grecji trwa co do zasady od 10 września do 15 czerwca.
Przerwa na Święta Bożego Narodzenia trwa od 24 grudnia do 6 stycznia, przerwa na Święto Paschy – od poniedziałku poprzedzającego Święto Paschy do pierwszej niedzieli po świętach (około tygodnia później niż Wielkanoc w Polsce). Przerwa wakacyjna – od 16 czerwca do 10 września.
W Grecji oczekiwania społeczne dotyczące obowiązków rodzica względem szkoły nie odbiegają zasadniczo od standardów polskich: rodzic powinien współpracować ze szkołą w całym procesie wychowania i edukacji ucznia, powinien wykazywać zainteresowanie postępami dziecka w nauce. Rodzice mają prawo do otrzymywania ze szkoły informacji, w ustalone dni mogą spotykać się z nauczycielami i zasięgać ich rady.
Rodzice w Grecji mają wiele praw względem procedur nauczania: na poziomie szkoły średniej, jeżeli uczeń nie zalicza kilku przedmiotów lub całego roku, rodzice mogą wnioskować do dyrekcji szkoły, aby wyniki egzaminów ich dziecka zostały ponownie ocenione przez władzę zwierzchnią szkoły (kuratorium regionalne) i od tej formy oceny nie można się już odwołać.
Ustawa nr 1566 z 1985 r. (artykuł 53 ust. 1, 2 i 3) stanowi, że rodzice uczniów w każdej szkole, jeżeli chcą uczestniczyć w życiu szkoły, muszą powołać do życia stowarzyszenie rodziców. Utworzone w ten sposób stowarzyszenie nosi nazwę szkoły, zaś jego statut musi być zarejestrowany w sądzie, co nadaje stowarzyszeniu charakter prawny. Uczestnictwo rodziców w procesie edukacji jest możliwe na wszystkich szczeblach (ogólnokrajowym, prefekturalnym, lokalnym i na szczeblu szkoły) i jest regulowane przez ww. ustawę.
Szerokie uprawnienia decyzyjne z udziałem rodziców na poziomie ogólnokrajowym ma Ogólnokrajowa Rada Szkolna (Ethniko Symvoulio Pedias – E.SY.P.). Może ona zgłaszać wnioski do właściwych departamentów Ministerstwa Edukacji w sprawach polityki oświatowej na szczeblu ogólnokrajowym. Podejmowane decyzje są natomiast jedynie zaleceniami i nie są dla ministra wiążące.
W Grecji sprawami świadczeń socjalnych zajmuje się Urząd ds. Świadczeń Socjalnych i Solidarności Społecznej (OPEKA), działający w strukturach Ministerstwa Pracy i Spraw Socjalnych. Dane kontaktowe: 101 70 Ateny, ul. Patision 30, tel. (centrala) +30 210 6241888, faks: +30 2105200052 e-mail: oikogeneiaka@opeka.gr.
Wydział Świadczeń Rodzinnych OPEKA zajmuje się formalnościami, związanymi z:
Zasiłek porodowy reguluje ustawa nr 4659/2020. Zasiłek jest wypłacany od 1 stycznia 2020 r. w kwocie 2000 euro (dwie raty po 1000 euro), na każde dziecko urodzone w Grecji, jeżeli rodzice wykażą stałe miejsce zamieszkania w Grecji.
Dodatek socjalny na dziecko reguluje art. 214 ustawy 4512 z 2018 r. Jest wypłacany w 6 dwumiesięcznych ratach, jego wysokość zależy od liczby dzieci i wysokości dochodu w rodzinie, wynikającego z rozliczenia podatkowego za ostatni rok, nie podlega opodatkowaniu ani zajęciu komorniczemu na rzecz budżetu lub osoby trzeciej. W obecnym stanie prawnym dodatek na dziecko przysługuje rodzinom, w których dochód ogólny nie przekracza 15.000 euro rocznie. Dochody rodzinne dzielą się na 3 kategorie:
Dodatek przysługuje na dziecko do 18-go roku życia, jeżeli się uczy w szkole średniej – do 19. roku życia, a jeżeli studiuje – do 24. roku życia. Innym warunkiem jest legalny pobyt w Grecji przez ostatnie 5 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie dodatku.
Program „ciepły posiłek w szkole” jest realizowany od 4 lat i finansowany z budżetu państwa, preferuje posiłki, charakterystyczne dla diety śródziemnomorskiej, oparte na produktach lokalnych. Programem objętych jest 185 311 uczniów w 1 227 szkołach na terenie 74 miejscowości.
Problemy wychowawcze i rodzinne dzieci i młodzieży w Grecji nie odbiegają zasadniczo od tych w Polsce.
Osoby do 18. roku życia w świetle obowiązujących przepisów nie są uważanie za zdolne do samodzielnego rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji życiowych bez wsparcia osoby dorosłej. Nie ma określonej granicy wieku, powyżej której można niepełnoletniego pozostawić samego w domu. Praktyka w tym zakresie jest bardzo różna, cała odpowiedzialność za konsekwencje tego typu decyzji spada na rodziców lub opiekunów. Kodeks karny przewiduje surowe kary, łącznie z karą pozbawienia wolności dla rodzica lub opiekuna, którego dziecko lub podopieczny popełniło czyn karalny w czasie, gdy było pozostawione bez nadzoru.
Zmiany przeprowadzone w Grecji w zakresie prawa nieletnich w roku 2003 położyły nacisk na poszanowanie praw i interesów małoletniego w postępowaniu sądowym oraz zapobieganie czynom zabronionym poprzez stosowanie głównie wolnościowych środków pomocy i oddziaływania wychowawczego. Ograniczono możliwość umieszczenia nieletniego w zakładzie karnym do szczególnych przypadków, zwiększono zakres możliwości stosowania środków nieizolacyjnych, dodając do katalogu środków edukacyjnych umieszczenie w rodzinie zastępczej i pracę społecznie użyteczną. Pozostałe środki edukacyjne to: upomnienie, nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekunów, działania stowarzyszenia opieki nad nieletnimi, instytucji edukacyjnej dla nieletnich albo kuratora, mediacja, rekompensata lub naprawienie szkody, uczestnictwo w programie społecznym lub psychologicznym, szkolenie zawodowe, intensywny nadzór probacyjny, umieszczenie w instytucji edukacyjnej. Zniesiono możliwość orzekania środków na czas nieokreślony. Nieletni w wieku 13–18 lat może zostać umieszczony w zakładzie dla nieletnich na czas określony, jeżeli sąd dla nieletnich uzna, że jest to niezbędne dla zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Zakład ma realizować cele edukacyjne i resocjalizacyjne.
W roku 2010 został podniesiony wiek odpowiedzialności karnej nieletnich z 13. do 15. roku życia. Osoba w wieku 15–18 lat odpowiada karnie jednak tylko w wyjątkowych okolicznościach. W sprawach nieletnich przewidziano możliwość zastąpienia postępowania mediacją między sprawcą czynu a pokrzywdzonym.
W Grecji nie obserwuje się dewaluacji znaczenia i roli rodziny, odgrywa ona bardzo ważną rolę w życiu każdego Greka. Grecy wydają się być bardzo przywiązani do swoich tradycji, wartości i obyczajów. Rola rodzica lub opiekuna dziecka w Grecji nie odbiega zasadniczo od realiów polskich, ma on obowiązek otoczyć dziecko wszechstronną opieką, zadbać o jego rozwój, bezpieczeństwo, dostęp do edukacji itd.
Obowiązujące w Grecji prawo dopuszcza rozwód za porozumieniem stron (przeprowadzony przed greckim notariuszem lub w postępowaniu procesowym – strony nie wnoszą o orzekaniu o winie) oraz rozwód z orzeczeniem o winie strony.
Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód za porozumieniem stron przed notariuszem (ustawa 4509/2017, art. 22)
W grudniu 2017 r. wprowadzono w Grecji nowe regulacje dotyczące rozwiązania małżeństwa przez rozwód za porozumieniem stron przed notariuszem. Artykuł 22 ustawy 4509/2017 (Dz. U. 201 A/22-12-2017) modyfikuje przepisy art. 1438 i 1441 greckiego Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim małżeństwo za porozumieniem stron może być rozwiązane aktem notarialnym. Datą rozwiązania małżeństwa jest data złożenia odpisu aktu notarialnego w Urzędzie Stanu Cywilnego, w którym małżeństwo zostało zarejestrowane.
Podstawą do rozpoczęcia procedury rozwiązania małżeństwa za porozumieniem stron jest oświadczenie przez oboje małżonków, że zgadzają się na rozwiązanie małżeństwa. Oświadczenia podpisywane są w obecności adwokatów stron, a następnie, w sekretariacie Sądu Pokoju właściwym dla miejsca siedziby notariusza, który sporządzi akt notarialny, dokonuje się potwierdzenia podpisów małżonków. Możliwe jest też złożenie oświadczenia przez adwokatów stron, którzy posiadają specjalne notarialne pełnomocnictwo Takie pełnomocnictwo dla adwokata ważne jest jeden miesiąc.
W przypadku posiadania nieletnich dzieci, wymagane jest sporządzenie przez małżonków pisemnej ugody, określającej kwestie sprawowania przez nich opieki nad małoletnimi, sposobu utrzymywania kontaktów z dziećmi oraz wspierania ich utrzymania. Ugoda ważna jest przez okres co najmniej dwóch lat, z możliwością sporządzenia nowej na takich samych zasadach. Sprawy alimentów na dzieci pełnoletnie, ale niepełnosprawne czy kontynuujące naukę, regulowane są przez Kodeks cywilny (art. 1442-1446 oraz 1485). Powyższa umowa małżonków jest składana u notariusza, który sporządzi notarialny akt rozwiązania małżeństwa.
Do sporządzenia aktu notarialnego dotyczącego rozwiązania małżeństwa przez rozwód za porozumieniem stron wymagane jest:
pisemne oświadczenie małżonków, że zgadzają się na rozwód,
upływ przynajmniej dziesięciu dni – liczonych od następnego dnia po dokonaniu przez sekretariat Sądu Pokoju poświadczenia podpisów małżonków, w przypadku przedłożenia specjalnego notarialnego pełnomocnictwa przez adwokatów stron, akt notarialny może być sporządzony następnego dnia,
potwierdzone za zgodność z oryginałem pełnomocnictwa, w których każdy z małżonków wyraża zgodę, aby w jego imieniu adwokat m.in. składał podpisy, wydobywał akty stanu cywilnego i inne niezbędne dokumenty,
dwa potwierdzenia uiszczenia zaliczki na poczet płatności za usługę (po jednym dla każdego z adwokatów), wydane przez właściwy Związek Adwokatów.
Rozporządzenie nr 156/6-2-2018 Ministra Spraw Wewnętrznych Grecji precyzuje, że obywatele Unii Europejskiej mają prawo do rozwiązania małżeństwa przez rozwód za porozumieniem stron po okazaniu notariuszowi dodatkowo ważnego paszportu lub dowodu osobistego. Zgodnie z rozporządzeniem Rady UE art. 1259/2010 z dnia 20.12.2010 r., które obowiązuje w Grecji od 27.01.2014 r., małżonkowie mogą uzgodnić, które prawo będzie miało zastosowanie w przypadku ich rozwodu lub separacji:
prawo kraju, w którym mają na ogół miejsce pobytu oraz mają miejsce pobytu w czasie zawarcia umowy,
prawo kraju ostatniego miejsca zamieszkania małżonków, pod warunkiem, że jeden z nich nadal mieszka w kraju, w którym zawarta jest umowa,
prawo obowiązujące w kraju pochodzenia jednego z małżonków.
Obowiązkowa jest obecność adwokatów stron podczas sporządzania aktu notarialnego, dotyczącego rozwiązania małżeństwa przez rozwód za porozumieniem stron.
Odpis aktu notarialnego składa się w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC), w którym było umiejscowione zawarcie związku małżeńskiego. Data złożenia aktu notarialnego w USC jest datą rozwiązania małżeństwa (nie ma określonego terminu złożenia aktu notarialnego w USC).
Grecki Kodeks Cywilny w przypadku rozwodu przewiduje również „wyjątkowo poważne okoliczności”, poniżej tłumaczenie na język polski art. greckiego Kodeksu Cywilnego, który o tym mówi:
„Każdy z małżonków może wnieść o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, jeżeli pomiędzy małżonkami wystąpiły poważne okoliczności, które tak mocno wstrząsnęły powodem lub obojgiem małżonków, że dalsze pożycie małżeńskie jest niemożliwe dla powoda”.
„Jeżeli pozwany nie wykaże, że jest inaczej, za poważne okoliczności domniemywa się bigamię lub dopuszczenie się jego zdrady, opuszczenia powoda lub narzucania trybu życia przez pozwanego, jak również przez używanie przemocy w rodzinie wobec powoda”.
„Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, który trwa nieprzerwanie co najmniej 2 lata, można ubiegać się, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód, nawet w przypadku gdy powód jest winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego wylicza się od momentu rozpoczęcia rozmów na temat wystąpienia z wnioskiem o rozwiązanie małżeństwa. W okres zupełnego rozkładu pożycia pomiędzy małżonkami wlicza się również krótkie przerwy w rozkładzie pożycia małżeńskiego, które miały na celu próbę ratowania związku małżeńskiego”.
W greckim Kodeksie Cywilnym nie jest przewidziana instytucja separacji orzekanej przez sąd. Istnieje tylko separacja jako stan faktyczny między małżonkami. Natomiast jeżeli małżonkowie byli w takiej separacji faktycznej co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku do sądu, nie jest konieczne występowanie innych powodów, aby ubiegać się o rozwód.
System opieki zastępczej
Zgodnie z prawem greckim możemy wyróżnić trzy rodzaje pełnienia pieczy zastępczej:
– Krótkoterminowe pełnienie pieczy zastępczej występuje, gdy zachodzi szansa, że dziecko będzie mogło powrócić do swojej rodziny, jak tylko znikną powody dla których musiało rodzinę opuścić albo w przypadku przekazania dziecka do adopcji, gdy tylko zostaną rozwiązane nierozstrzygnięte kwestie prawne.
– Długoterminowe pełnienie pieczy zastępczej dotyczy dzieci, co do których nie występują przesłanki wskazujące na możliwość powrotu do rodziny biologicznej i nie ma możliwości prawnej rozpoczęcia procedury adopcyjnej dziecka. W niektórych przypadkach – po spełnieniu dodatkowych warunków długoterminowe pełnienie pieczy zastępczej może spowodować możliwość adopcji dziecka.
– Zawodowe pełnienie pieczy zastępczej, które występuje w przypadkach, gdy pobyt dziecka połączony jest z koniecznością przeprowadzania dodatkowych terapii dziecka. Pieczę zastępczą sprawują osoby, które posiadają specjalne wykształcenie (w zależności od tego, jakiej specjalistycznej opieki wymaga dziecko).
Dokumenty wymagane przy ubieganiu się o pieczę zastępczą
Dodatkowe warunki konieczne do spełnienia
Różnica wieku między osobą ubiegającą się o pieczę zastępczą, a dzieckiem musi wynosić co najmniej 18 lat i nie więcej niż 50 lat. Dodatkowo, kandydatem na rodzica zastępczego może być osoba, która nie ukończyła 60 r.ż. Ograniczenia wiekowe nie są przeszkodą w przypadku ubiegania się o rodzinę zastępczą przez innego członka rodziny dziecka.
Instytucja właściwa do przyjęcia zgłoszenia kandydata na rodzica zastępczego
Wydział Polityki Społecznej Urzędu Okręgowego (Periferia) miejsca zamieszkania kandydatów oraz Oddział Opieki nad Nieletnimi działający w Centrum Pomocy Społecznej.
Procedura kwalifikacji kandydatów na rodziców zastępczych
Wywiad społeczny, który obejmuje:
– spotkania z pracownikiem socjalnym w biurze pracownika socjalnego oraz w mieszkaniu/domu kandydatów na rodziców zastępczych,
– spotkania z lekarzem specjalistą (np. psychologiem, psychiatrą) jeżeli pracownik socjalny zgłasza taką potrzebę,
– spotkania i współpraca z pozostałymi członkami rodziny kandydatów na rodziców zastępczych ( np. z dziećmi rodziny czy innymi krewnymi – rodzeństwo kandydatów na rodziców zastępczych, dziadkowie),
– rekomendacje od osób wskazanych przez rodzinę zastępczą.
Przedmiotem badań są oczekiwania kandydatów, ich warunki życia, historia rodzinna, osobowość, umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, umiejętności dostosowania życia do potrzeb dziecka, otwartość innych członków rodziny do dziecka jako nowego członka rodziny itp. Ponadto, sprawdzana jest także otwartość na relacje z biologicznymi rodzicami dziecka.
Pełna dokumentacja kandydatów na rodziców zastępczych przedstawiana jest właściwym organom (E.K.K.A. – Ethniko Kentro Koinonikis Allilegis, https://www.ekka.org.gr/index.php/el/) w celu podjęcia ostatecznej decyzji.
Po złożeniu pełnej dokumentacji kandydat na rodzica zastępczego rejestruje się w Krajowym Rejestrze Przyszłych Rodziców Zastępczych lub Adopcyjnych (https://www.anynet.gr).
Podczas spotkań kandydatów na rodziców zastępczych z wybranym dzieckiem obecni są również specjaliści, którzy oceniają, czy dziecko może zostać przekazane do pieczy zastępczej tej konkretnej rodzinie.
Podstawa prawna: Ustawa Nr 4538 z dnia 16.05.2018 r., Promowanie systemu pieczy zastępczej oraz adopcji, grecki Dz.U. A`85/16.05.2018.
– Władza rodzicielska w Grecji przysługuje z mocy prawa obojgu rodzicom.
O ograniczeniu władzy rodzicielskiej i w jakim zakresie decyduje sąd.
Od września 2021 r. weszła w życie nowa ustawa nr 4800/2021, zgodnie z którą nastąpiły istotne zmiany w greckim Prawie Rodzinnym odnośnie sprawowania pieczy rodzicielskiej. Art. 1511 Kodeksu Cywilnego precyzuje na czym polega właściwa opieka rodzicielska (poprzedni art. 1510 KC w tym zakresie ograniczał się do ogólnych stwierdzeń nt. sprawowania opieki nad nieletnim przez każdego z rodziców). Obecnie istnieje zapis, że „każda decyzja rodziców, dotycząca sprawowania opieki rodzicielskiej, jako cel najwyższy musi mieć dobro dziecka”. Nowością jest też zapis, mówiący że dobro dziecka jest rozumiane m.in. jako jego prawo do opieki i wychowania przez obydwoje rodziców w równym stopniu. Zachowania jednego z rodziców, mające na celu podkopywanie i ew. zerwanie więzi dziecka z drugim rodzicem są skrajnie naganne i mają swoje odbicie w decyzjach sądowych, przyznających prawo do opieki lub sposobu jej sprawowania jednemu z rodziców. Orzeczenie sądu uwzględnia takie parametry, jak zdolność i zamiar każdego z rodziców do poszanowania praw drugiego rodzica, zachowanie każdego z nich w okresie poprzedzającym wydanie orzeczenia oraz przestrzeganie ich zobowiązań prawnych, wykonywanie orzeczeń sądowych, nakazów prokuratury i ew. wcześniejszych umów, zawartych z drugim rodzicem w kontekście opieki i wychowania dziecka.
Do dnia wejścia w życie nowej ustawy sądy opierały swoje orzeczenia głównie na ocenie w opieki nad dzieckiem w odniesieniu do jego bezpieczeństwa, zdrowia, wykształcenia, zarządzania majątkiem dziecka i reprezentowaniem jego interesów w czynnościach prawnych.
Najważniejszą zmianą, zapisaną w art. 1510 i 1513 KC jest to, że obecnie rodzice, bez względu na to, czy mieszkają razem, czy osobno, sprawują opiekę rodzicielską nie tylko razem, ale także „na równi”, co nie obowiązywało w przeszłości. Oznacza to, że rodzic, z którym dziecko zamieszkuje, ma obowiązek informowania drugiego rodzica o codziennych i zwyczajowych działaniach, podejmowanych w ramach opieki i wychowania dziecka, o bieżącym zarządzaniu jego majątkiem, a nawet o czynnościach, podejmowanych w stosunku do dziecka w trybie pilnym. Do tej pory taki obowiązek rodzica, zamieszkałego z dzieckiem nie miał zastosowania, a jedynym zapisem było prawo drugiego rodzica (który z dzieckiem nie mieszka lub nie sprawuje bezpośredniej opieki rodzicielskiej) do żądania od drugiego rodzica stosownych informacji.
Art. 1514 KC dopuszcza odstępstwo od wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej. W ramach tego odstępstwa rodzice mogą ustalić między sobą i podpisać dokument, który reguluje podział władzy rodzicielskiej: w szczególności powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z nich oraz ustalenie miejsca zamieszkania dziecka i rodzica, z którym będzie mieszkać, a także sposobu porozumiewania się z drugim rodzicem. Powyższy dokument jest ważny przez co najmniej dwa lata i podlega automatycznemu przedłużeniu, chyba że jeden z rodziców oświadczy pisemnie drugiemu rodzicowi przed upływem uzgodnionego terminu, że nie wyraża zgody na dalsze przedłużanie. Jeżeli sprawowanie wspólnej opieki jest niemożliwe z powodu braku porozumienia między rodzicami, w szczególności gdy jedno z rodziców jest obojętne lub nie uczestniczy w niej lub nie przestrzega żadnej istniejącej umowy w sprawie wykonywania opieki rodzicielskiej lub gdy takie porozumienie jest sprzeczne z interesem dziecka, wówczas każde z rodziców powinno ubiegać się o tzw. „mediację prawną”. Nie dotyczy ona przypadków przemocy w rodzinie. Jeżeli pomimo mediacji strony nie dojdą do porozumienia, wówczas w sprawie orzeka sąd.
Konieczność ingerencji państwa w sferę uprawnień rodziców i przyczyny umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej mogą nastąpić, gdy dzieci zostały pozbawione pieczy ze względu na zgon rodziców lub z przyczyn związanych z niewłaściwą (patologiczną) relacją pomiędzy rodzicami a dziećmi, np.: choroba uniemożliwiająca opiekę, kara więzienia, orzeczenie sądu dla nieletnich o ograniczeniu władzy z powodu demoralizacji nieletniego itp. Wynikają one także z nagannego sposobu sprawowania przez rodziców pieczy nad dzieckiem, tj. gdy rodzice nie wywiązują się należycie z zadań względem dziecka.
W przypadku umieszczenia dziecka w ośrodku do czasu wyroku sądu (jeżeli prokurator dla dobra dziecka nie postanowi inaczej) rodzice dziecka po wcześniejszym uzgodnieniu z odpowiedzialnymi służbami ośrodka mają prawo do odwiedzin dziecka. Wskazane jest, aby rodzice przestrzegali wizyt u dziecka, ponieważ świadczą one o tym, ze rodzice interesują się dzieckiem, co na pewno zostanie ujęte w notatkach, które dany ośrodek przekazuje do prokuratury prowadzącej sprawę opieki nad dzieckiem. W zależności od powagi sytuacji praktykowane jest zaciągnięcie opinii biegłych specjalistów (w zależności od przypadków np. terapeuta rodzinny czy psychiatra). Jest to sprawa bardzo indywidualna, wszystko zależy też od tego, czy dziecko było zaniedbane psychicznie czy fizycznie. W sprawach związanych z opieką nad nieletnim oraz sprawowaniem władzy rodzicielskiej zawsze przysługuje możliwość odwołania się od decyzji sądu do sądu wyższej instancji.
Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej
Rodzice, którym tymczasowo zawieszono sprawowanie opieki nad dzieckiem muszą wykazać nie tylko od strony socjalnej, że mogą zajmować się dzieckiem. Muszą pokazać więź emocjonalną, która łączy ich z dzieckiem. Ponieważ w ośrodkach komunikacja między opiekunami a dzieckiem odbywa się tylko w języku greckim, a odwiedziny u dziecka dopuszczalne są zazwyczaj tylko 2-3 razy w tygodniu, rodzicom, którym tymczasowo odebrano dziecko sugeruje się również rozpoczęcie nauki języka greckiego celem polepszenia kontaktu między nimi a dzieckiem (zwłaszcza jeżeli dziecko jest w wieku, w którym dopiero zaczyna mówić). Ogólnie należy przestrzegać warunków wyznaczonych przez odpowiednie służby oraz zaleca się pełną współpracę z urzędnikami lokalnymi do czasu wydania przez sąd ostatecznej decyzji.
Wszystkie osoby, które zamierzają osiedlić się w Grecji muszą wystąpić o kartę pobytu (obowiązek dotyczy również małoletnich).
W Grecji wniosek o kartę pobytu składa się na głównym posterunku policji (oddział ds. cudzoziemców) właściwym dla miejsca zamieszkania – w przypadku centrum Aten jest to posterunek policji znajdujący się na ul. Petrou Ralli 24 w Atenach (dzielnica Tavros). Osoby, które nie będą posiadały karty pobytu m.in. nie będą mogły – w przypadku takiej konieczności – korzystać z żadnej formy pomocy społecznej.
Osoby posiadające kartę pobytu w Grecji, w przypadku konieczności zwrócenia się o udzielenie pomocy do greckiej opieki społecznej muszą udać się do odpowiedniego terytorialnie Urzędu Miasta. Greckie służby socjalne mają możliwość udzielenia rodzinie pomocy w postaci np. kuponów żywnościowych, dopłaty do czynszu, wypłacenia zasiłku socjalnego, czy udzielenia bezzwrotnej pomocy finansowej.
Od wielu lat w Grecji funkcjonują tzw. Centra Obsługi Obywatela (KEP), których zadaniem, oprócz pośrednictwa w wielu procedurach administracyjnych, jest m.in. udzielanie informacji z zakresu pomocy socjalnej. Punkty Obsługi Obywatela działają w każdej większej dzielnicy Grecji. Na oficjalnej stronie Centrum Obsługi Obywatela: www.kep.gov.gr się dostępne adresy wszystkich takich instytucji w Grecji.
W przypadku gdyby zachodziła konieczność skorzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej wszelkie informacje w tym zakresie można uzyskać na stronie internetowej: www.synigoros-solidarity.gr
W przypadku gdyby zachodziła konieczność skorzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej prokurator bądź sędzia ocenia, czy dana osoba spełnia kryteria do skorzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej. Wszelkie dodatkowe informacje w tym zakresie można uzyskać na stronie internetowej www.synigoros-solidarity.gr
Wydział Konsularny Ambasady RP w Atenach na wniosek obywatela polskiego może udostępnić listę prawników (w tym polskojęzycznych).
Uprowadzenie rodzicielskie
– Uprowadzenie rodzicielskie jest w Grecji czynem podlegającym ściganiu z urzędu lub na wniosek. Nie stanowi oddzielnej kategorii uprowadzenia, lecz wpisuje się w przepisy ogólne, dotyczące uprowadzenia nieletnich (Kodeks Karny, art. 324 ustawy nr 4619/2019).
Ζ treści zapisu art. 324 wynika, że kto odbiera małoletniego osobie uprawnionej do opieki nad nim lub popiera dobrowolną ucieczkę spod władzy ww. osoby, podlega karze pozbawienia wolności. Jeżeli małoletni w wyniku powyższych czynów znalazł się w poważnym niebezpieczeństwie dla życia lub mógł doznać ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, sprawca czynu podlega karze pozbawienia wolności na co najmniej rok. Jeżeli sprawca popełnił czyn z zamiarem odniesienia korzyści materialnych, z zamiarem niemoralnego traktowania małoletniego lub z zamiarem doprowadzenia do zmiany statusu/porządku rodzinnego osoby małoletniej, podlega karze pozbawienia wolności do lat dziesięciu. Jeżeli sprawca uprowadzenia osoby nieletniej zmierza do pobrania okupu lub wymusza na innych takie działanie, podlega karze pozbawienia wolności w wysokości od lat 5. Jeżeli sprawca dobrowolnie i przed spełnieniem jakiegokolwiek warunku lub roszczenia okupu uwolni nieletniego bez uszczerbku na jego zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności w wymiarze do lat 5.
Pomoc prawna
– Wszyscy obywatele RG, UE oraz krajów trzecich, mający tzw. centrum interesów życiowych w Grecji, mają prawo do bezpłatnej pomocy prawnej na podstawie kryteriów dochodowych. Dotyczy to m.in. świadczenia adwokata, komornika lub notariusza w sprawach karnych, cywilnych i gospodarczych dowolnego stopnia. Dotyczy to m.in. spraw rozwodowych, alimentacyjnych, opieki rodzicielskiej, naruszenia dóbr osobistych, uznania ojcostwa itp.
Ustawa nr 4689/2020 – Dz.U. A 103/27.05.2020. określa, komu należy się bezpłatna pomoc prawna. Wnioski o ustanowienie pełnomocnika prawnego w ramach świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej kieruje się do Sądu Pierwszej Instancji w swoim regionie. Za świadczenie tego typu pomocy odpowiedzialna jest Izba Adwokacka każdego regionu, do którego zwracają się zainteresowani.
W Atenach, przy ul. Fotomara 48 (tel. 2109238131, e-mail: idrima01@gmail.com ) znajduje się Ośrodek „I Pediki Stegi”, do którego może zwrócić się każda pracująca kobieta, z prośbą o przyjęcie dziecka na czas wykonywania przez nią pracy. Pozostałe Ośrodki zajmujące się opieką nad dziećmi podczas wykonywania pracy przez ich mamy to:
Ośrodek „I Agkalia” zajmuje się opieką nad nienarodzonym dzieckiem od chwili poczęcia do jego urodzenia. Pomoc mogą uzyskać wszystkie kobiety, które padły ofiarą przemocy domowej i nie tylko. Dane kontaktowe: Ateny, ul. L. Athinon 84, tel. 2108828788, www.agalia.org.gr, e-mail: info@agalia.org.gr
Od roku 2012 zaczęły w Grecji działać ośrodki, których rolą jest udzielanie porad kobietom z zakresu pomocy psychologicznej (w przypadku ofiar przemocy domowej), pomocy w znalezieniu pracy, pomocy w znalezieniu specjalistycznych warsztatów dla kobiet czy udzielenie pomocy prawnej.
Lista takich ośrodków:
Lista najważniejszych kontaktów w Grecji, gdzie również można zwrócić się w razie konieczności o pomoc z wyszczególnieniem ich specjalizacji.
Lista organizacji polonijnych w Grecji
Nazwa | Prezes | Obszar Działania | Siedziba |
Grecko-Polski Związek Przyjaźni i Współpracy | Jacek Gmoch | Grecja | Ateny, Grecja |
Mieszko – Zrzeszenie Polaków w Grecji | Irena Godek | Grecja | Pierus, Grecja |
Polsko-Greckie Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych i Kulturalnych „Egida” | Marzena Pasagiannidi | Grecja/Polska | Miejsce Piastowe, Polska / Paleo Faliro, Grecja |
Niezależny Związek Polonii Greckiej | Adam Duszczyk | Grecja, Ateny | Ateny, Grecja |
Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły Polskiej w Grecji | Beata Panagiotopoulou | Grecja, Ateny | Ateny, Grecja |
Towarzystwo Kultury Polskiej w Atenach im. J. Słowackiego | Marek Nadolski | Grecja | Acharnes, Grecja |
Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich | Czesława Kapuścik | Grecja Zachodnia, Peloponez | Patra, Grecja |
Lista kontaktów w Polsce
Instytucja | Dane kontaktowe |
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Departament Konsularny | Adres: Al. Szucha 23, 00-580 Warszawa Telefon: (22) 523-90-00 Strona internetowa: www.gov.pl/web/dyplomacja Telefon: (22) 523-94-44 E-mail: DK.Sekretariat@msz.gov.pl, |
Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Spraw Rodzinnych i Nieletnich | Adres: Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa Telefon: (22) 239-07-40 Strona internetowa: zobacz |
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej Departament Polityki Rodzinnej | Adres: ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00‐513 Warszawa Telefon: (22)250-01-08 Strona internetowa: www.gov.pl/web/rodzina Telefon: (22) 461-60-60 E-mail: sekretariat.dsr@mrpips.gov.pl |
Rzecznik Praw Dziecka | Adres: ul. Chocimska 6, 00-791 Warszawa Telefon: (22) 583-66-00 Dziecięcy Telefon Zaufania: 800-12-12-12 E-mail: rpd@brpd.gov.pl Strona internetowa: www.brpd.gov.pl |
Rzecznik Praw Obywatelskich | Adres: Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa Telefon: (22) 551-77-00 Infolinia: 800-676-676 E-mail: biurorzecznika@brpo.gov.pl Strona internetowa: www.rpo.gov.pl |
Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie | Telefon: (22) 599-71-20 E-mail: sekretariat@wcpr.pl Strona internetowa: www.wcpr.pl |
Zielona Linia (udziela pomocy w zakresie usług rynku pracy i dostępnych świadczeń) | Adres: Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia, ul. Trawiasta 20b, 15-161 Białystok Telefon: 19524 (Infolinia) E-mail: biuro@zielonalinia.gov.pl Strona internetowa: www.zielonalinia.gov.pl |
Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą | Adres: ul. Kielecka 43, 02-530 Warszawa Telefon: (22) 469-11-26 E-mail: sekretariat@orpeg.pl Strona internetowa: www.orpeg.pl |
Warszawski Ośrodek Interwencji Kryzysowej | Adres: ul. 6-go Sierpnia 1/5, 02-843 Warszawa Telefon: (22) 855-44-32 E-mail: sekretariat@woik.waw.pl Wykaz ośrodków interwencji kryzysowej dla poszczególnych województw: zobacz |
Stowarzyszenie Polski Komitet Narodowy Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci – UNICEF | Adres: ul. Rolna 175 D, 02-729 Warszawa Telefon: (22) 568-03-00 E-mail: unicef@unicef.pl Strona internetowa: www.unicef.pl |
Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia” | Telefon: 800-120-002 Strona internetowa: zobacz |
Komitet Ochrony Praw Dziecka | Adres: ul. Oleandrów 6, III piętro, 00-629 Warszawa Telefon: (22) 626-94-19 E-mail: kopd@kopd.pl Strona internetowa: www.kopd.pl |
