Przewodnik prawny dla polskiej rodziny za granicą

Dania

Spis treści

Lista państw

Najważniejsze informacje

Szkoła

Model edukacji

System szkolnictwa publicznego w Królestwie Danii dzieli się na: szkoły podstawowe, gimnazja oraz szkoły zawodowe.

Szkoła podstawowa trwa 10 lat, jest bezpłatna i jednolita. Zaczyna się od klasy 0, do której uczęszczają dzieci od 6 lub 7 lat, aż do klasy 9. (klasa 10. ma charakter fakultatywny w zależności od wyboru dalszej ścieżki edukacji). Gotowość dzieci do pójścia do szkoły oceniana jest w przedszkolu, pozytywna decyzja pedagoga oznacza dla rodzica możliwość zapisania dziecka do szkoły.

Z uwagi na specyfikę duńskiego społeczeństwa w Danii nie ma obowiązku szkolnego jako takiego, istnieje jednak obowiązek nauczania (rodzice mogą, w zgodzie z odpowiednimi przepisami Lov om folkeskolen samodzielnie edukować dziecko) i obowiązek edukacyjny (od 7. do 16. roku życia), co oznacza, że dzieci mają obowiązek uczyć się i zdobywać wiedzę.

Efekty nauki oceniane są na koniec semestru w formie opisowej z odnotowaniem postępów i ewentualnych problemów edukacyjnych. Jeśli dziecko ma bardzo poważne problemy z nauką, są dla niego organizowane zajęcia wyrównawcze.

Egzaminy końcowe, na zakończenie szkoły podstawowej (9. lub 10. klasa), są obowiązkowe i dotyczą wszystkich uczniów.

Po szkole podstawowej uczniowie mogą wybrać naukę w:

gimnazjum – trzyletnim ogólnokształcącym (odpowiednik polskiego liceum, przygotowujący do egzaminu maturalnego i studiów wyższych),
szkole zawodowej – przygotowującej do podjęcia pracy.

W Danii istnieje też system szkolnictwa prywatnego (np. prywatnych szkół katolickich czy szkół międzynarodowych), gdzie koszty edukacji współfinansowane są przez rodziców.

Rok szkolny

Rok szkolny w Danii zaczyna się już w połowie sierpnia (33. tydzień), a kończy z końcem czerwca (25. tydzień roku). Standardowe przerwy to jesienne ferie (cały 42. tydzień), przerwa świąteczna (Boże Narodzenie i Nowy Rok), ferie zimowe (cały 8. tydzień), ferie wielkonocne (cały wielki tydzień) i 6 tygodni wakacji letnich. Przedszkola, co do zasady, pracują także w wakacje, ustalana jest 3-tygodniowa przerwy na przełomie lipca i sierpnia.

Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku i trwają po 45 minut (w zależności od gminy, godziny zajęć lekcyjnych mogą się różnić). Zwyczajowo uczniowie nie otrzymują pracy domowej, bywa ona zadawana tylko na weekendy. Znany z polskiego systemu oświatowego zwyczaj wystawiania ocen pojawia się dopiero w starszych klasach.

Dzieci dostają wszystkie książki, zeszyty i materiały dydaktyczne w szkole. W całej Danii obowiązują te same podręczniki. Nie są organizowane zajęcia religii, natomiast w programach szkolnych znajduje się odpowiednik religioznawstwa, który obejmuje 4 obszary, takie jak filozofię życia i etykę, opowieści biblijne, chrześcijaństwo i religie niechrześcijańskie.

Wiele dzieci po szkole uczęszcza do świetlicy (SFO) lub korzysta z programu zajęć pozaszkolnych.

Procedura naboru dziecka do szkoły

W Danii, co do zasady, obowiązuje rejonizacja. Zapisy dzieci do żłobka, przedszkola i szkoły odbywają się elektronicznie przez serwis www.borger.dk, gdzie wybiera się gminę właściwą ze względu na miejsce zamieszkania. Niezbędne jest posiadanie numeru NemID (elektroniczny identyfikator, który otrzymują osoby z prawem pobytu w Danii). Wybór szkoły w gminie innej niż miejsce zamieszkania może wiązać się z koniecznością oczekiwania na miejsce (pierwszeństwo mają dzieci mieszkańców).

Szkoły prywatne indywidualnie ustalają zasady naboru, niezbędny jest więc każdorazowo kontakt z wybraną szkołą.

Obowiązki i prawa ucznia

Nie ma zasadniczo różnic od uregulowań polskich w tym zakresie. Warto jednak odnotować, że duński system szkolny jest zorientowany na kształtowanie zachowań społecznych, pracy w grupie, unikanie rywalizacji (indywidualizm jest traktowany jako niepożądana postawa), czy nauki na pamięć. Uczeń ma zdobyć umiejętność krytycznego myślenia i jest zachęcany do dialogu i wyrażania własnych opinii. Dużą wagę przywiązuje się do tego, by dziecko chętnie chodziło do szkoły, a ta kształtowała ciekawość świata i chęć samorozwoju. Szkoły duży nacisk kładą również na aktywność ruchową dzieci, jest wiele zajęć gimnastycznych zarówno lekcyjnych, jak i pozalekcyjnych, dzieci spędzają też dużo czasu na świeżym powietrzu, gdzie czasem także odbywają się lekcje. Niezależnie od pogody uczniowie w przerwach wychodzą na podwórko.

Obowiązki i prawa rodzic a

Nieusprawiedliwione nieobecności dziecka w szkole mogą się wiązać z utratą zasiłku rodzinnego na dziecko. Oczekiwane jest, że rodzice będą wspierać integrację i spotkania dzieci także po szkole, a sami będą brać udział w szkolnych imprezach i wydarzeniach (organizowanych zwykle za symboliczną opłatą).

Rodzice są też zobowiązani stosować się do gminnych wezwań do stawienia się z dzieckiem u stomatologa czy ortodonty (bezpłatne do 18. roku życia).

System wsparcia szkolneg o

W szkołach funkcjonuje SFO, czyli świetlica, gdzie odpłatnie dziecko może spędzić czas po lekcjach, ale także w czasie ferii i wakacji.

Niektóre szkoły oferują wsparcie psychologiczne. W razie jego braku rodzice mogą liczyć na pomoc gminy w jego uzyskaniu.

Uczniowie do 18. roku życia są objęci pełną bezpłatną opieką stomatologiczną.

Wsparcie władz lokalnych

Zasadą jest dostępność miejsca w żłobku, przedszkolu i publicznej szkole.

Jeżeli dziecko nie zna w wystarczającym stopniu języka duńskiego, jest umieszczane w szkole/klasie przejściowej do momentu, w którym wystarczająco opanuje język.

Szkoła pomaga też dzieciom, które mają problemy w nauce, organizując dla nich dodatkowe lekcje z problematycznego przedmiotu.

Wiele instytucji zatrudnia dwujęzyczny personel, który może służyć pomocą podczas rozmowy. W razie potrzeby angażowany jest tłumacz.

Dzieci w szkole dostają darmowe podręczniki oraz szkolne I-Pady (na zasadzie użyczenia, rodzice podpisują odpowiednią umowę cywilnoprawną).

Najczęstsze nieporozumienia

Polskich rodziców często zaskakuje oczekiwanie integracji i włączenia w życie społeczności szkolnej, a także stosunkowo duże zainteresowanie duńskiego państwa opiekuńczego warunkami życia i rozwoju dziecka, jego komfortem psychicznym, czy zmianami w życiu osobistym rodziny. Odmienne może okazać się jak dużą rolę przywiązuje się do aktywności i zabawy uczniów na świeżym powietrzu bez względu na panującą pogodę. Odnosi się to również do wychowanków żłobków i przedszkoli, w związku z czym dzieci muszą mieć zapewnione odpowiedni ubiór, taki jak kalosze, kombinezon, ubranie na zmianę.

Wychowanie

Obowiązki rodzica

Rodzice mają obowiązek stworzenia dziecku bezpiecznych warunków do ich rozwoju i nauki. Społeczeństwo nie ingeruje w relacje rodzinne, chyba że zachodzi podejrzenie, że dobro dziecka jest zagrożone, wówczas ingerują władze gminy. Rodzina lub jeden z jej członków, w tym samo dziecko, może także zwrócić się o pomoc.

Na rodzicu, który nie mieszka z dziećmi, ciąży obowiązek alimentacyjny.

System świadczeń socjalnych

Każde dziecko w Danii do ukończenia 18. roku życia otrzymuje świadczenie (Børne- og ungeydelse), którego wysokość uzależniona jest od wieku dziecka.

W 2022 r. stawki wynoszą:

0-2 lata – 4.653 DKK kwartalnie
3-6 lat – 3.681 DKK kwartalnie
7-14 lat – 2.898 DKK kwartalnie
15-17 lat – 966 DKK miesięcznie

Instytucją odpowiedzialną za wypłatę świadczenia jest:

Udbetaling Danmark, Familieydelser
Kongens Vænge 8,
3400 Hillerød
Tel: +45 70 12 80 62

Od 2022 r. świadczenie to wypłacane jest po połowie każdemu z rodziców, bez względu na to czy zamieszkują razem czy osobno.

Informacje na temat świadczenia na dzieci można znaleźć na stronie www.borger.dk.

Osoby w trudnej sytuacji materialnej mają możliwość otrzymania wsparcia socjalnego w postaci dopłaty do kosztów żłobka lub przedszkola, SFO (świetlica szkolna), czy najmu mieszkania. Więcej informacji w tym zakresie można znaleźć na stronie www.borger.dk, za pośrednictwem której składa się wniosek o dofinansowanie po wybraniu gminy, w której się mieszka.

Urzędy gminne oferują zasiłek dla rodziców, którzy decydują się na zatrudnienie prywatnej opiekunki (w określonych prawem warunkach).

Jeżeli istnieje taka potrzeba, dziecko otrzymuje specjalną pomoc w nauce języka duńskiego. Jest to tak zwana stymulacja językowa, do której prawo dziecko nabywa wraz z ukończeniem 3. roku życia. Podstawą do otrzymania pomocy w tym zakresie jest ocena specjalisty.

Problemy wychowawcze

Ofiary pomocy domowej mogą zwracać się o pomoc do władz gminy lub do poradni dla ofiar przemocy. W sytuacji kryzysowej można uzyskać pomoc specjalnego schroniska dla ofiar przemocy, które udziela schronienia do czasu rozwiązania sytuacji mieszkaniowej i socjalnej.

Schroniska świadczą pomoc socjalną, psychologiczną i pedagogiczną. Na terenie całej Danii istnieją schroniska zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet. Schroniska przyjmują także osoby z dziećmi. Większość schronisk jest przeznaczona dla kobiet potrzebujących ochrony przed partnerem lub innymi osobami, które stosują wobec nich przemoc (www.lokk.dk i www.social.dk).

Stosowanie wszelkich kar cielesnych wobec dzieci jest prawnie zakazane.

Problemy rodzinne

Opieka i miejsce zamieszkania

W Danii pojęcie władzy rodzicielskiej utożsamiane jest z pojęciem opieki rodzicielskiej. Opieka rodzicielska może być wspólna lub przyznana jednemu rodzicowi. Rodzice mogą uregulować zakres sprawowanej opieki przez każdego z nich zawierając i rejestrując odpowiednie porozumienie. Uregulowanie w określony sposób sprawowania opieki nad dzieckiem jest odrębne od ewentualnego obowiązku alimentacyjnego.

Każda osoba poniżej 18 roku życia, która nie są w związku małżeńskim, podlega opiece rodzicielskiej. Rodzic sprawujący opiekę nad dzieckiem jest odpowiedzialny za zapewnienie dziecku jedzenia, odzieży, mieszkania itp. Rodzic ma obowiązek chronić dziecko przed wszelkimi zagrożeniami i dbać o jego wszystkie potrzeby. Rodzic sprawujący opiekę ma również prawo decydować, co dziecko powinno, a czego nie powinno robić.

Co do zasady, zgodnie z prawem duńskim rodzice sprawują wspólną opiekę nad dzieckiem, nawet w przypadku separacji, rozwodu lub mieszkania oddzielnie. Rodzice mają wspólną opiekę w następujących sytuacjach:

Byli w związku małżeńskim w momencie narodzin dziecka,
Wstąpili w związek małżeński po urodzeniu dziecka,
Rozstali się przed narodzinami dziecka, ale później wznowili stosunki małżeńskie,
Po urodzeniu dziecka podpisali deklarację dotyczącą wspólnej odpowiedzialności i opieki nad dzieckiem,
Zarejestrowali porozumienie w sprawie wspólnej opieki w Agencji Prawa Rodzinnego (Familieretshuset) lub w sądzie.

W przypadku dziecka urodzonego po 1 października 2007 r. rodzice mają również wspólną pieczę nad dzieckiem w następujących sytuacjach:

Byli w związku małżeńskim przez pewien okres w ciągu 10 miesięcy poprzedzających narodziny dziecka,
Rozstali się lub rozwiedli się, gdy dziecko się urodziło, ale ojciec uznał ojcostwo lub sąd uznał, że jest ojcem dziecka,
Mieszkali razem przez pewien okres w ciągu 10 miesięcy poprzedzających narodziny dziecka

W innych przypadkach wyłączną opiekę sprawuje matka.

Poza powyższymi przypadkami, wyłączna opieka przysługuje jednemu rodzicowi tylko wtedy, gdy rodzice zawrą odpowiednie porozumienie w tym zakresie i zarejestrują je w Agencji Prawa Rodzinnego (Familieretshuset) lub gdy sąd uzna, że wyłączna opieka jednego rodzica jest właściwa dla dobra dziecka.

Zmiana ustaleń dotyczących opieki

Jeżeli rodzice podejmą decyzję o zmianie warunków sprawowania opieki nad dzieckiem, wystarczy, że zgłoszą zgodę do Agencji Prawa Rodzinnego (Familieretshuset) za pomocą odpowiedniego, dedykowanego formularza. Formularze (w języku duńskim) są dostępne na stronie: https://familieretshuset.dk/en/your-life-situation/your-life-situation/custody-and-residence. Jeżeli jedno z rodziców nie zgadza się na zmianę ustaleń dotyczących opieki, rodzic wnioskujący o zmianę musi złożyć wniosek do Agencji Prawa Rodzinnego (Familieretshuset). Gdy Agencja Prawa Rodzinnego otrzyma wniosek, zwykle zaprasza oboje rodziców na spotkanie, aby doradzić im w kwestii zasad i praktyk sprawowania opieki i pomóc im w znalezieniu najlepszego rozwiązania dla dziecka. Jeśli te porady i wskazówki nie pomogą rodzicom osiągnąć porozumienia co do tego, co jest najlepsze dla dziecka, każde z rodziców może poprosić o skierowanie sprawy do sądu. Sąd podejmie wówczas decyzję w sprawie opieki. Pomoc Familieretshuset w tym zakresie jest bezpłatna.

Miejsce zamieszkania dziecka

Jeżeli rodzice sprawują wspólną opiekę nad dzieckiem, to rodzic, z którym dziecko zamieszkuje, decyduje o tym, gdzie dziecko powinno mieszkać. Jeżeli dziecko ma wyjechać za granicę, na Grenlandię lub Wyspy Owcze, drugi rodzic musi wyrazić zgodę na taki wyjazd. Jeśli jedno z rodziców sprawuje wyłączną opiekę, to ten rodzic decyduje, gdzie dziecko powinno mieszkać. Dotyczy to pobytu zarówno w Danii, jak i za granicą. Jeśli rodzice nie zgadzają się, gdzie dziecko powinno mieszkać, mogą zwrócić się o pomoc do Agencji Prawa Rodzinnego (Familieretshuset), jeśli sprawują wspólną opiekę nad dzieckiem. Urząd pomoże rodzicom znaleźć rozwiązanie. Jeśli rodzice nie są w stanie dojść do porozumienia, mogą wystąpić o skierowanie sprawy do sądu. Sądy następnie zdecydują, gdzie dziecko powinno mieszkać. Pomoc Familieretshuset w tym zakresie jest bezpłatna.

Obowiązek alimentacyjny

Rodzice mają obowiązek wspierać swoje dzieci. Obowiązek ten obowiązuje niezależnie od tego, czy rodzice są w związku małżeńskim i niezależnie od tego, kto sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jeśli rodzice nie mieszkają razem, rodzic, z którym dziecko nie mieszka, nadal jest zobowiązany do finansowego utrzymania dziecka.

Jeżeli rodzice nie są w stanie dojść do porozumienia w sprawie wysokości alimentów, decyzję taką może podjąć Agencja Prawa Rodzinnego (Familieretshuset), który określi kwotę alimentów. Rodzice, którzy chcą wystąpić do Agencji Prawa Rodzinnego o taką decyzję, powinni złożyć elektroniczny wniosek. Formularz wniosku (w języku duńskim) można znaleźć pod linkiem: https://familieretshuset.dk/foraeldreansvar/foraeldreansvar/boernebidrag/fastsaettelse-af-boernebidrag. Jeżeli wnioskodawca nie jest w stanie podpisać formularza elektronicznie (za pomocą NemID), wnioskodawca może wydrukować i podpisać formularz przed złożeniem go do Agencji Prawa Rodzinnego.

Informacja nt. obliczania wysokości alimentów ich stawek znajduje się na stronie: https://familieretshuset.dk/en/your-life-situation/your-life-situation/child-support.

Uprowadzenie rodzicielskie

Uprowadzenie lub zatrzymanie własnego dziecka przez rodzica może stanowić naruszenie art. 215 duńskiego kodeksu karnego.

Rodzic nie może zabrać swojego dziecka, które ma miejsce zwykłego pobytu w Danii, do innego kraju, ani zatrzymać dziecka poza Danią, jeżeli

Drugi rodzic sprawuje wyłączną opiekę i nie wyraził na to zgody; lub
Rodzice sprawują wspólną opiekę lub sprawa uregulowania opieki nad dzieckiem nie została jeszcze zakończona, a drugi rodzic nie wyraził zgody na pobyt lub zamieszkanie dziecka za granicą i nie zapadła decyzja sądu zezwalająca dziecku na pobyt lub zamieszkanie za granicą; lub
Drugiemu rodzicowi przekazano opiekę nad dzieckiem, ponieważ dziecko przebywało za granicą dłużej niż uzgodniono. Odpowiedzialność karna związana jest z faktem, że rodzic za granicą został powiadomiony lub powinien był w inny sposób uświadomić sobie, że nie sprawuje już opieki nad dzieckiem.

Rodzic może zabrać dziecko, które ma miejsce zwykłego pobytu w Danii, do innego kraju, jeżeli:

Rodzic ma wyłączną opiekę; lub
Agencja Prawa Rodzinnego/Administracji Państwowej lub sąd zdecydował, że rodzic może opuścić Danię z dzieckiem na krótki okres; lub
Sąd zdecydował, że dziecko może zamieszkać za granicą.

Zgodnie z art. 261 duńskiego kodeksu karnego, uprowadzenie rodzicielskie zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 4. Jednakże w niektórych poważnych przypadkach kara może wynosić od jednego roku do 12 lat pozbawienia wolności.

Separacja i rozwód

Procedura separacji i rozwodu jest w Danii mocno uproszczona w porównaniu z polskimi przepisami i wynika z dużego kapitału zaufania społecznego, jaki cechuje Duńczyków. Rozwód uzyskiwany jest za pośrednictwem Agencji Prawa Rodzinnego. Poprzedza go roczna separacja, traktowana jako rodzaj okresu próbnego, podczas którego para mieszka osobno, lecz formalnie pozostaje w związku małżeńskim. Dodatkowo pary przechodzą obowiązkowy kurs, który ma w założeniu pozwolić rodzinie na łatwiejsze przejście przez rozstanie. Jeśli obie strony zgadzają się na rozwód administracyjny mogą go uzyskać w trybie natychmiastowym. W przypadku braku zgody jednego z małżonków, następuje okres 6-miesięcznej separacji, po której orzekany jest rozwód. W przypadku zdrady małżeńskiej lub przemocy ze strony współmałżonka rozwód może być orzeczony bezzwłocznie, bez okresu separacji. Małżonkowie, którzy posiadają wspólne dzieci, muszą zadecydować o podziale odpowiedzialności za ich wychowanie. Zwykle w Danii strony zawierają w tej sprawie ugodę (państwo stymuluje porozumienie między rodzicami, tworząc progi w postaci wysokich kosztów sądowych). Jeśli strony nie mogą dojść do porozumienia (co w praktyce zdarza się rzadko), najpierw wkracza urząd gminy, a w skrajnych przypadkach sąd.

Osoby ubiegające się o separację i rozwód wysyłają podanie przez internet do Agencji Prawa Rodzinnego (Familieretshuset), gdzie można też uzyskać szczegółowe informacje o rozwodach. Koszt podania rozwodowego i o separację wynosi 650 DKK, natomiast mediacja w 2021 r. kosztowała 1630 DKK.

Popularnym modelem podziału władzy rodzicielskiej w Danii jest opieka naprzemienna, tj. mieszkanie dziecka jeden tydzień u jednego z rodziców, a drugi tydzień u drugiego.

Najczęstsze nieporozumienia

Prawo rodzinne, w tym procedury dotyczące rozwodów, są znacznie mniej sformalizowane niż w Polsce. Znacznie rzadziej ingerują sądy. Polega się na samodzielnych, dojrzałych decyzjach obywateli. Rozwód możliwy jest także mimo braku zgody ze strony jednego z współmałżonków. Preferowane są modele mediacyjne, unika się sporów. Większość spraw rodzinnych rozstrzygana jest na poziomie Agencji Prawa Rodzinnego (Familieretshuset) i władz gminnych.

Rodzina zastępcza

Instytucją właściwą do przyjęcia zgłoszenia na rodzica zastępczego (familiepleje) jest Socialtilsynet. Wniosek składa się elektronicznie na stronie https://www.socialtilsynsyd.dk/plejefamilie/bliv-godkendt-som-ny-pleje-aflastningsfamilie/. Osoby rozważające złożenie wniosku o zatwierdzenie jako rodzina zastępcza mogą skontaktować się z Socialtilsynet pod numerem telefonu +45 72 53 19 00. Za zatwierdzenie kandydata na rodzinę zastępczą odpowiedzialne są lokalne służby socjalne.

Nie ma szczególnych wymagań formalnych w kwestii wykształcenia lub umiejętności, aby zostać zatwierdzonym jako rodzina zastępcza, jednakże istnieją pewne wytyczne. Pięć regionalnych służb społecznych, które zatwierdzają rodziny zastępcze, działa na podstawie wspólnego modelu przygotowanego przez Socialstyrelsen (Krajową Radę Zdrowia i Opieki Społecznej). Model oparty jest na sześciu różnych kategoriach i ma na celu m.in. zapewnienie, aby rodzina zastępcza mogła wspierać edukację i relacje społeczne dziecka zastępczego – szczególnie z rodziną biologiczną. Po zatwierdzeniu kandydata na rodzinę zastępczą konieczne jest wypełnienie formularze zgłoszeniowego, w którym przekazuje się informacje m.in. o swoim wykształceniu, pracy, zainteresowaniach, mieszkaniu, zdrowiu i finansach. Ponadto kandydat i wszyscy mieszkający z nim członkowie rodziny muszą wyrazić zgodę na uzyskanie przez służby socjalne wyciągu z odpowiednich rejestrów karnych. Zanim kandydat zostanie ostatecznie zaakceptowany jako rodzina zastępcza, musi ukończyć podstawowy kurs, który trwa cztery dni. Aby uzyskać więcej informacji nt. kursu należy skontaktować się z lokalnymi inspekcjami. Ich listę można znaleźć pod linkiem: https://familieplejen.kk.dk/bliv-plejefamilie/hvor-kan-jeg-blive-godkendt-som-pleje-eller-aflastningsfamilie.

Problemy z prawem

System opieki społecznej

W sytuacji, gdy rodzice zaniedbują obowiązki wychowawcze na tyle, że dziecko nie czuje się bezpiecznie i nie może się rozwijać w ramach rodziny, szkoła lub pracownicy gminy wzywają rodziców na spotkania, podczas których próbują poprzez rozmowę z nimi i dzieckiem udzielić im odpowiedniej pomocy.

W szczególnie trudnych przypadkach, po ustaleniu sytuacji rodzinnej dziecka gmina może zadecydować o konieczności odebrania dziecka rodzicom.

Odebranie dziecka może nastąpić bez zgody rodziców (gdy poważnie zagrożone jest bezpieczeństwo, zdrowie lub rozwój dziecka, np. z powodu nienależytej opieki, przemocy, uzależnień rodziców) albo po wcześniejszym uzgodnieniu tego z rodzicami.

W Danii szczególną wagę przykłada się do wysłuchania zdania dziecka – w przypadku prowadzenia postępowania o odebranie dziecka takie rozmowy mogą być prowadzone bez zgody czy obecności rodzica. W trakcie rozpatrywania sprawy rodzice oraz dzieci, które ukończyły 12 lat, mają prawo do nieodpłatnej pomocy adwokata.

W przypadku odebrania dziecka gmina zapewnia rodzicom osobę wspierającą, której zadaniem jest wysłuchanie rodziców, wspieranie ich we współpracy z gminą i zaangażowaniu w sprawy ich dziecka.

Rodzice są zobowiązani do współfinansowania kosztów utrzymania dziecka.

Od decyzji w sprawie odebrania dziecka można się odwołać. Odwołać mogą się rodzice i dzieci, które ukończyły 12 lat.

Jeżeli dziecko zostało odebrane za zgodą rodziców, skargę należy skierować do gminy, celem ponownego rozpatrzenia sprawy. Jeżeli gmina podtrzymuje swoje stanowisko, sprawę należy skierować do Ankestyrelsen (Rady Odwoławczej).

Jeżeli dziecko zostało odebrane bez zgody rodziców, skargę kieruje się do komisji, która wydała decyzję o odebraniu dziecka, a ta przekazuje ją dalej do Ankestyrelsen (Rady Odwoławczej)

Rozwiązania takie jak czasowe lub stałe odebranie dziecka rodzinie mają najczęściej miejsce wówczas, gdy rodzice nie wykazują chęci współpracy z gminą lub szkołą. W takiej sytuacji może dojść do umieszczenia dziecka w instytucji opieki lub rodzinie zastępczej (przemoc domowa lub nienależyte wykonywanie obowiązków rodzicielskich). Młodzi ludzie z poważnymi problemami społecznymi lub kryminalnymi, którym rodzice nie są w stanie udzielić należytej opieki, są umieszczani w specjalnych instytucjach, gdzie otrzymują pomoc w zdobyciu wykształcenia lub w znalezieniu pracy.

Jeżeli gmina zdecyduje o przymusowym odebraniu dziecka, ma wówczas obowiązek udzielenia pomocy rodzicom w znalezieniu adwokata. Istnieje możliwość samodzielnego wyboru adwokata w sprawach dotyczących przymusowego odebrania dziecka, a dzieci powyżej 12. roku życia maja prawo do własnego adwokata.

Gdzie szukać pomocy

Ministerstwo ds. Dzieci i Spraw Socjalnych
Ministry of Children and Social Affairs
Holmens Kanal 22
1060 Copenhagen K
tel. +45-3392 9300

Najczęstsze nieporozumienia

Brak chęci współpracy ze służbami socjalnymi zazwyczaj prowadzi do pogorszenia sytuacji rodziców i zwiększa ryzyko odebrania dziecka.

Tu znajdziesz pomoc

Lista kontaktów w Danii

Ambasada RP w Kopenhadze
Wydział Konsularny
Richelieus Alle 12, 2900 Hellerup
Tel: (+45) 39 46 77 00
Fax: (+45) 39 46 77 88
E-mail: kopenhaga.amb.wk@msz.gov.pl
Strona internetowa: www.kopenhaga.msz.gov.pl

Borger.dk – centralny serwis informacyjny dla osób mieszkających w Danii: www.borger.dk

Agencja Prawa Rodzinnego (Familieretshuset)
llebjergvej 52, 2450 København,
Tel. +45 72 56 70 00
E-mail: post@familieretshuset.dk.
Strona internetowa: www.familieretshuset.dk
Agencja ma za zadanie doradzać i podejmować decyzje dotyczące separacji i rozwodu, a także w sprawach dotyczących opieki nad dzieckiem, tak aby rodzice mogli rozwiązać problemy w sposób najlepszy dla dziecka.

SKAT (Główny Urząd Podatkowy)
Hovedcentret (centrala)
Ostbanegade 123, DK-2100 Copenhagen O
Tel. +45 72 22 18 18
E-mail: skat@skat.dk
Strona internetowa: www.skat.dk

icitizen.dk – Biuro Obsługi Cudzoziemców, które znajduje się w Kopenhadze, Aarhus, Odense lub Aalborgu, pomaga w związku ze wszystkimi procedurami po przeprowadzeniu się do Danii

workindenmark.dk – strona zawierająca informacje na temat życia i mieszkania w Danii

nemID.nu – można tu zamówić podpis cyfrowy, z którego można korzystać odwiedzając strony samoobsługowe, np. urzędu skarbowego SKAT, urzędu gminy oraz banku

Lista organizacji polonijnych w Danii