Model edukacji
Obowiązek szkolny obejmuje dzieci w wieku od ukończenia 6. roku życia i jest realizowany w okresie 9 lat nauki: w szkołach publicznych, prywatnych, za pomocą nauczania domowego lub, pod pewnymi warunkami, nauczania w szkołach zagranicznych.
W systemie szkół publicznych szkołami pierwszego poziomu (klasy 1-4) są szkoły podstawowe (Volksschule) oraz szkoły podstawowe specjalne (Sonderschule). Są to szkoły obowiązkowe.
Szkołami drugiego poziomu (klasy 5-8) są: obowiązkowe szkoły średnie (Neue Mittelschule) oraz ogólnokształcące szkoły wyższe (AHS – Allgemeinbildende Höhere Schule). Możliwość uczęszczania do szkoły typu AHS uzależniona jest od wykazania odpowiedniej średniej ocen lub zaliczenia egzaminu wstępnego.
Po zakończeniu 8-letniej edukacji jest możliwe podjęcie dalszej nauki w ogólnokształcącej szkole wyższej AHS drugiego poziomu, szkole zawodowej wyższego stopnia (BHS – Berufsbildende Höhere Schule), szkole zawodowej średniego stopnia (BMS – Berufsbildende Mittlere Schule), szkole politechnicznej i następnie szkole zawodowej.
Szkoły AHS oraz BHS kończą się egzaminem maturalnym, który uprawnia do podjęcia dalszej nauki, np. na uniwersytecie, w szkole wyższej lub pedagogicznej szkole wyższej.
Procedura naboru dziecka do szkoły
Rodzice dzieci, które ukończyły 6 lat i są zameldowane w Austrii, otrzymują od właściwego dla danego kraju związkowego kuratorium (Bildungsdirektion) informację o rozpoczynającym się obowiązku szkolnym oraz zaproszenie do zapisania dziecka do wybranej przez siebie szkoły podstawowej. Rekrutacje prowadzą szkoły, natomiast decyzje o przyjęciu dziecka podejmują kuratoria.
Do zapisania dziecka do szkoły konieczne jest przedłożenie w danym dniu rekrutacji następujących dokumentów:
W szkole muszą zostać wypełnione dodatkowo: formularz zgłoszenia, oświadczenie o przetwarzaniu danych osobowych oraz zgłoszenie potrzeby opieki nad dzieckiem po zajęciach szkolnych w świetlicy (Hort). Przed przyjęciem dziecka do szkoły jest przeprowadzanie badanie lekarskie, konieczne jest przedłożenie książeczki szczepień. O terminie badania informuje szkoła.
Rok szkolny
Wykaz ferii szkolnych oraz dni wolnych zamieszczony jest na stronie internetowej portalu www.oesterreich.gv.at, w zakładce: BILDUNG UND NEUE MEDIEN – SCHULE – FEREINKALENDER – zobacz
Obowiązki i prawa ucznia
Prawa i obowiązki ucznia zostały określone w ustawie o zajęciach szkolnych (Schulunterrichtsgesetz). Na jej podstawie uczeń ma obowiązek:
Do ukończenia 10. roku życia zabronione jest w szkole noszenie ubrań o charakterze religijnym, które zakrywają twarz.
W przypadku nieobecności dziecka rodzice są zobowiązani do poinformowania o tym szkoły przed rozpoczęciem lekcji oraz późniejszego przekazania pisemnego usprawiedliwienia. Nieusprawiedliwiona nieobecność w szkole ucznia uczęszczającego do kasy poziomu średniego i wyższego w wymiarze 5 kolejnych dni lub 30 godzin w roku szkolnym może doprowadzić do skreślenia go z listy uczniów.
Obowiązki i prawa rodzica
Rodzice i opiekunowie mają prawo i obowiązek do:
Wsparcie lokalnych władz
Mając na uwadze kontekst migracyjny, szkoły oferują wsparcie dzieci poprzez: wspieranie rozwoju ich kompetencji językowych, oferowanie nauczania języka ojczystego oraz nauczanie w grupach wielokulturowych. Każda szkoła oferuje swoim uczniom wsparcie pedagoga szkolnego. Rozmowy ucznia z pedagogiem są poufne. Szkoły nie oferują opieki medycznej.
Dodatkowe informacje na temat nauczania języka ojczystego dostępne są na stronie internetowej: www.schule-mehrsprachig.at
W sprawach związanych z edukacją rodzice i dzieci mogą otrzymać pomoc z właściwego miejscowo kuratorium. W ramach oferowanych świadczeń dostępne są:
Świadczenie przyznawane jest dzieciom uczęszczającym do szkoły poziomu średniego i wyższego, od 10. klasy. Przyznanie świadczenia jest uzależnione od dochodów gospodarstwa domowego, sytuacji i wielkości rodziny. Podstawowe świadczenie wynosi 1130 euro na rok.
Wsparcie dotyczy uczniów szkół politechnicznych, szkoły średniej NMS i AHS od 9. klasy, w przypadku gdy dzieci uczą się poza miejscem zamieszkania i w związku z tym konieczne są codzienne dojazdy do szkoły. Przyznanie świadczenia jest uzależnione od dochodów gospodarstwa domowego, sytuacji i wielkości rodziny. Podstawowe świadczenie wynosi 105 euro na rok.
Mogą je otrzymać uczniowie/studenci w okresie sześciu miesięcy przed egzaminem końcowym, w przypadku gdy: uczęszczają do szkoły wyższego poziomu o profilu zawodowym, przynajmniej przez rok samodzielnie utrzymywali się, wykonując pracę zawodową, a przygotowanie się do egzaminu końcowego jest związane z ograniczeniem pracy zarobkowej. Podstawowe świadczenie wynosi 715 euro na miesiąc.
Wsparcie dotyczy przede wszystkim wspólnych aktywności szkolnych, które trwają dłużej niż 5 dni, w tym kursów narciarskich, projektów sportowych lub udziału w wyjazdach związanych z nauką języka obcego. Przyznanie świadczenia jest uzależnione od dochodów gospodarstwa domowego, sytuacji i wielkości rodziny.
Wysokość poszczególnych świadczeń może zostać podwyższona w przypadku wystąpienia szczególnych okoliczności.
Informacje w języku polskim na temat sposobu złożenia wniosku, rodzaju przysługujących świadczeń, kalkulator wysokości świadczenia oraz same formularze wniosków dostępne są na stronie internetowej: http://schuelerbeihilfen.bmbf.gv.at/
Dodatkowe informacje dostępne są również na stronie internetowej właściwego miejscowo kuratorium oraz Ministerstwa do Spraw Edukacji, Nauki i Badań – zobacz
Świadczenie może zostać przyznane w przypadku uczęszczania ucznia do szkoły
o całodziennej formie opieki lub szkoły z internatem. Podstawowe świadczenie wynosi, w zależności od rodzaju szkoły oraz sytuacji gospodarstwa domowego, od 88 do 1200 euro miesięcznie. Wniosek o przyznanie świadczenia należy złożyć w ciągu miesiąca od chwili przyjęcia dziecka do opieki po lekcjach lub szkoły całodziennej.
Dodatkowe informacje dostępne są na stronie Ministerstwa do Spraw Edukacji, Nauki i Badań oraz właściwych miejscowo kuratorów: zobacz
Ponadto właściwe miejscowo kuratoria oferują pomoc i doradztwo w sprawach uczęszczania do szkoły dzieci ze szczególnymi potrzebami i ograniczeniami oraz sytuacji psychologicznej.
Lista kuratoriów w poszczególnych krajach związkowych:
Kraj związkowy | Właściwe kuratorium |
Burgenland | Bildungsdirektion für Burgenland, |
Kärnten | Bildungsdirektion für Kärnten, |
Niederösterreich | Bildungsdirektion für Niederösterreich, |
Oberösterreich | Bildungsdirektion für Oberösterreich, |
Salzburg | Bildungsdirektion für Salzburg, |
Steiermark | Bildungsdirektion für Steiermark, |
Tirol | Bildungsdirektion für Tirol, |
Vorarlberg | Bildungsdirektion für Vorarlberg, |
Wien | Bildungsdirektion für Wien, |
Najczęstsze nieporozumienia
Do konfliktów dochodzi w kontekście naruszenia praw i obowiązków ucznia. Są to przede wszystkim nieobecności w szkole, brak usprawiedliwień oraz konflikty rówieśnicze.
Nowy akapit
Dodajemy nową treść
Obowiązki i prawa rodzica
Obowiązki oraz prawa rodzica są określone przede wszystkim zakresem wykonywania władzy rodzicielskiej i należą do nich:
W większości przypadków każdy z rodziców uprawniony jest do samodzielnego wykonywania władzy rodzicielskiej, z wyłączeniem w szczególności następujących spraw, gdy konieczne jest zgoda obojga z nich:
Opieka nad dziećmi w wieku przedszkolnym
Żłobki (Kinderkrippen)
Do żłobka może uczęszczać dziecko do 3. roku życia. Zadaniem żłobków jest opieka i wychowanie dziecka w niewielkich grupach przy bliskiej współpracy z rodzicami. Wysokość opłaty za miejsce w żłobku jest uzależnione od rodzaju danej placówki (publicznej lub prywatnej), zarobków rodziców oraz liczby godzin pobytu dziecka w placówce. Zapisanie dziecka do żłobka jest możliwe przez rodzica lub opiekuna prawnego w danej placówce, urzędzie dzielnicy miasta, gminy lub stowarzyszeniu. Zalecane jest możliwie wczesne złożenie wniosku o przyznanie miejsca w żłobku.
Wykaz żłobków w poszczególnych krajach związkowy jest dostępny na stronie internetowej: zobacz
Przedszkola (Kindergarten)
Opieka nad dziećmi w wieku między 3. a 6. rokiem życia jest oferowana w przedszkolach publicznych, prywatnych i przyzakładowych. Wysokość opłat za miejsce w przedszkolu różni się w poszczególnych krajach związkowych. W Wiedniu miejsca w przedszkolu są w całości lub znacznej części finansowane przez magistrat miasta, natomiast w Dolnej i Górnej Austrii rodzice nie ponoszą kosztu opieki nad dzieckiem w wieku od 2,5. do 6. roku życia, w wymiarze 20 godzin tygodniowo. Jednolicie we wszystkich krajach związkowych opieka nad dziećmi w ostatnim roku przed zapisaniem do szkoły, w wymiarze 20 godzin w tygodniu, jest bezpłatna.
Zapisy do przedszkola przyjmowane są ze znacznym wyprzedzeniem, np. w Wiedniu dla dzieci, które mają uczęszczać do przedszkola od września, a zwyczajowo w listopadzie poprzedzającego roku.
Informacje na temat rodzaju przedszkoli oraz zasad zapisu są dostępne na stronie internetowej: zobacz
Adresy oraz dodatkowe informacje na temat opieki dla dzieci w poszczególnych krajach związkowych zamieszczone zostały na następującej stronie internetowej: zobacz
Świadczenie pomocowe na dziecko (Familienbeihilfe)
Prawo do świadczenia rodzinnego mają rodzice, których ośrodek życiowy znajduje się w Austrii, w przypadku, gdy dzieci mieszkają z nimi w jednym gospodarstwie domowym lub finansują utrzymanie dziecka. Wniosek może zostać złożony przez rodziców. Dzieci posiadają samodzielne prawo do złożenia wniosku w przypadku, gdy nie mieszkają razem z rodzicami i rodzice nie wywiązują się z obowiązku ich utrzymywania.
Od stycznia 2019 roku świadczenie wynosi dla dziecka: od urodzenia do 3. roku życia – 114 euro, od 3. do 10. roku życia – 141,50 euro, do 10. do 19. roku życia – 165,10 euro. W przypadkach, gdy dziecko np. pobiera naukę zawodową lub studiuje świadczenie może być wypłacane do 24. roku życia. W przypadku rodzin wielodzietnych kwota sumy wypłacanych świadczeń zostaje podwyższona, w zależności od liczby dzieci, o kwoty od 7,10 euro do 52 euro.
Każdego roku we wrześniu dzieci w wieku między 6. a 15. rokiem życia otrzymują świadczenie szkolne wypłacane razem z zasiłkiem na dziecko.
Szczegółowe informacje na temat zasad składania, terminów, wysokości świadczeń oraz wzory wniosków zamieszczone zostały na następującej stronie internetowej: zobacz
Świadczenie opiekuńcze na dziecko (Kinderbetraungsgeld)
Jest świadczeniem przyznawanym w związku z urodzeniem się dziecka. Wypłacane jest w przypadku spełnienia następujących warunków: wspólne zamieszkania rodzica i dziecka, przeprowadzenie i wykazanie opieki medycznej (5 badań prenatalnych matki, 5 badań dziecka po urodzeniu), uzyskanie prawa do zasiłku rodzinnego i faktyczne pobieranie go, nieprzekroczenie dozwolonej granicy dodatkowego zarobkowania, ośrodek życiowy w Austrii, legalny pobyt w Austrii (w przypadku obywateli UE konieczne jest przedłożenie zaświadczenia meldunkowego).
Wniosek o świadczenie powinien zostać złożony we właściwej miejscowo kasie chorych bezpośrednio po urodzeniu dziecka. W przypadku późniejszego złożenia wniosku świadczenie może być wypłacane wstecznie jedynie za okres ostatnich 182 dni.
Do wniosku należy załączyć: akt urodzenia, poświadczenia przeprowadzenia badań lekarskich, zaświadczenia potwierdzające legalny pobyt w Austrii. Wniosek może zostać złożony w formie elektronicznej: www.meinesv.at
Wysokość świadczenia ustalana jest indywidualnie dla danego wniosku. Obliczenie przysługującego świadczenia możliwe jest przy pomocy kalkulatora umieszczonego na następującej stronie internetowej: zobacz
Szczegółowe informacje na temat świadczeń opiekuńczych na dziecko zamieszczone zostały na stronie internetowej: zobacz
Świadczenie dla osób w trudnej sytuacji finansowej (Familienhärteausgleich)
Pomoc pomostowa może być przyznana dla osób w trudnej sytuacji finansowej (posiadających obywatelstwo austriackie, obywatelstwo innego kraju UE, uchodźcom oraz bezpaństwowcom), jeżeli trudna sytuacja finansowa wynikła z powodu nagłych zdarzeń losowych (np. śmierć, choroba, niepełnosprawność). Wysokość świadczenia zależy od indywidualnego przypadku i dostępnego budżetu. Wnioski o ww. formę pomocy należy kierować pod niżej wskazany adres:
Bundeskanzleramt
Abteilung V/4, Familienhärteausgleich
Untere Donaustraße 13-15, 1020 Wien
e-mail: Familienhilfe@bka.gv.at
Szczegółowe informacje na temat świadczeń zamieszczone zostały na następującej stronie internetowej: zobacz
Pomoc finansowa przewidziana prawem krajów związkowych
W austriackich krajach związkowych istnieją odrębne (stanowe) przepisy dotyczące finansowej pomocy rodzinom W wielu krajach związkowych rodziny są wspierane poprzez karnet rodziny (Familienpass), który zapewnia wiele zniżek (do 50%) na różnego typu atrakcje i rozrywki. Korzyści finansowe i wymogi różnią się w poszczególnych krajach związkowych.
Szczegółowe informacje na temat świadczeń zostały zamieszczone na następującej stronie internetowej: zobacz
Ośrodki pomocy społecznej
Urzędy ds. dzieci i młodzieży prowadzą poradnictwo dla kobiet w ciąży, rodzin, dzieci i młodzieży. Pośredniczą również w ofertach wsparcia, jak np. poradnictwo dla rodziców, kolonie dla dzieci, czy pomoc dla rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami.
Rodziny mogą otrzymać wsparcie przy wychowaniu dzieci poprzez coaching rodzinny, mobilną pracę z rodziną czy szkolenie wideo.
Rozwód rodziców
W prawie austriackim przewiduje się trzy rodzaje rozwodu: rozwód z orzeczeniem o winie (streitige Scheidung), rozwód wynikający z prowadzenia osobnych gospodarstw domowych przez co najmniej 3 lata oraz rozwód za porozumieniem stron (einvernehmliche Scheidung). Małżonek może wnieść pozew o rozwód, jeżeli drugi małżonek dopuścił się poważnego uchybienia obowiązkom małżeńskim, gdy poprzez niemoralne lub nieuczciwe zachowanie nastąpił trwały rozkład pożycia (§ 49 EheG) lub jeżeli dopuścił się zdrady czy przemocy fizycznej w stosunku do drugiej strony, bądź też przysporzył małżonkowi cierpień psychicznych. Powodem do wniesienia pozwu rozwodowego może być poważna choroba zakaźna lub psychiczna, gdy nie ma szansy na wyleczenie lub wyeliminowanie ryzyka zakażenia w przyszłości (§ 52 EheG). Małżonkowie mogą wnieść pozew o rozwód w przypadku, jeśli nie prowadzą wspólnego pożycia małżeńskiego od co najmniej 6 miesięcy i przyznają, że nastąpił trwały rozkład pożycia oraz obydwoje zgadzają się na rozwód (§ 55 EheG).
W przypadku rozwodu obojgu małżonkom nadal przysługuje władza rodzicielska (Obsorge) nad małoletnimi dziećmi (§ 179 KindNamRÄG). Rodzice, którzy zachowują wspólną władzę rodzicielską powinni w odpowiednim terminie przedstawić w sądzie porozumienie w sprawie głównego miejsca pobytu dziecka. Istnieje możliwość zawarcia porozumienia, na mocy którego jeden z rodziców sprawuje wyłączną władzę rodzicielską lub też władza rodzicielska jednego z rodziców ogranicza się do określonych kwestii. W przypadku konfliktu między rodzicami lub ze względu na dobro dziecka władza rodzicielska jednego z rodziców może zostać ograniczona lub całkowicie wyłączona.
Ustalając wykonywanie władzy rodzicielskiej sąd przede wszystkim kieruje się dobrem dziecka.
W przypadku rozwodu mediacja może odgrywać ważną rolę jako narzędzie rozwiązywania konfliktów. Więcej informacji na temat mediacji znajduje się na stronie internetowej: zobacz
Lista mediatorów: zobacz
Więcej informacji odnośnie do rozwodów można uzyskać w różnych centrach porad: zobacz
Ograniczenie lub odebranie władzy rodzicielskiej
Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone sąd może odebrać rodzicom prawa rodzicielskie lub czasowo je ograniczyć. Do zakresu spraw związanych z dobrem dziecka należą, zgodnie z § 138 AGBGB, wszystkie okoliczności dotyczące małoletniego, w szczególności dotyczące władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dzieckiem, najważniejszymi kryteriami oceny działania zgodnego z dobrem dziecka są:
Urząd ds. dzieci i młodzieży (Jugendamt) ma obowiązek weryfikacji każdego przypadku podejrzenia naruszenia dobra dziecka. W przypadku bezpośredniego zagrożenia dobra dziecka urząd ds. dzieci i młodzieży jest uprawniony do podjęcia natychmiastowych działań pomocowych, włącznie z możliwością umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczej. Ostateczną decyzję w sprawie pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej podejmuje natomiast sąd.
W przypadku pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej opieka nad małoletnim może zostać przyznana krewnym lub urzędowi ds. dzieci i młodzieży, który umieszcza dziecko w placówce opiekuńczej lub rodzinie zastępczej.
Zaleca się przestrzegania porządku prawnego w Austrii oraz współdziałanie z miejscowymi władzami w związku z prowadzonymi przez nie postępowaniami.
Podstawa prawna:
Najczęstsze powody odebrania władzy rodzicielskiej:
Najczęstsze nieporozumienia
System opieki zastępczej
Czy władza rodzicielska przysługuje ex lege obojgu rodzicom, jeśli nie – na czym polega ograniczenie praw rodzica, któremu władza nie przysługuje (np. nie decyduje o miejscu pobytu dziecka, nie jest zobowiązany do alimentacji, nie wymaga się jego zgody na wydanie dok. paszportowego)?
Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania ich związku małżeńskiego. (§ 177 ust. 1 kodeksu cywilnego ABGB)
W przypadku dziecka, którego rodzice w chwili urodzenia nie byli w związku małżeńskim, władza rodzicielska przysługuje tylko matce dziecka. Uzyskanie władzy rodzicielskiej przez ojca możliwe jest poprzez złożenie przez rodziców dziecka oświadczeń przed urzędnikiem stanu cywilnego, zawarcie za pośrednictwem sądu porozumienia dotyczącego wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej albo zawarcie przez rodziców związku małżeńskiego.
Rodzic wykonujący władzę rodzicielską nad dzieckiem uprawniony jest do:
Rodzic, który nie posiada władzy rodzicielskiej, nie ma prawa do wykonywania opieki i wychowania dziecka, zarządzania jego majątkiem lub reprezentowania go.
Czy w sprawach z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej rodzicom przysługuje bezpłatna pomoc prawna, jeśli tak – na podstawie jakich kryteriów (np. dochodowe, rezydencji)?
Rodzice prowadzący postępowanie sądowe w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej mogą skorzystać z pomocy w pokryciu kosztów postępowania sądowego (Verfahrenshilfe). Pomoc udzielana jest na wniosek, w zakresie, w jakim wnioskodawca nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania, zachowania minimum socjalnego. Uznaje się, że do naruszenia minimum socjalnego dochodzi, jeżeli strona i członkowie jej rodziny nie byliby w stanie prowadzić życia na skromnym poziomie (§ 63–73 austriackiego kodeksu postępowania cywilnego – ZPO) – pomoc prawna jest przyznawana na wniosek i obejmuje m.in. zwolnienie z opłat sądowych, wynagrodzenia dla świadków, biegłych, tłumaczy oraz zapewnienie obrońcy z urzędu. Szczegółowe informacje dotyczące złożenia wniosku o pomoc prawną znajdują się tutaj oraz tutaj.
Jak zostać rodzicem zastępczym w państwie przyjmującym (jaka instytucja jest właściwa do przyjęcia zgłoszenia od kandydata/kandydatów na rodzica zastępczego, gdzie poszukiwać informacji – z podaniem linków, danych do kontaktu, etc.)?
Osoby, które chcą stworzyć rodzinę zastępczą, powinny uzyskać zgodę na pełnienie tej roli wobec konkretnego dziecka od właściwego miejscowo urzędu ds. dzieci i młodzieży (Pflegebewilligung). Zgoda wydawana jest na wniosek kandydatów na rodziców zastępczych. Przed wydaniem zgody urząd zobowiązany jest do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego.
Kwestię opieki zastępczej reguluje Bundesgesetz über die Grundsätze für Hilfen für Familien und Erziehungshilfen für Kinder und Jugendliche (Bundes-Kinder- und Jugendhilfegesetz 2013 – B-KJHG 2013) oraz ustawy krajowe (regionalne).
Informacje na temat procedury w Austrii można znaleźć na stronach rządowych poszczególnych krajów związkowych:
– Karyntia
– Styria
– Tyrol
Kto może zostać rodzicem zastępczym (np. czy wymaga się posiadania obywatelstwa państwa przyjmującego, posiadania specjalnego wykształcenia/kwalifikacji, osiągnięcia określonego wieku, statusu rodzinnego, sytuacji mieszkaniowej/majątkowej)?
Kandydaci na rodziców zastępczych sprawdzani są pod względem predyspozycji (zdolność do wychowania dziecka, stan zdrowia, warunki mieszkaniowe, dochody, itp.). Kandydaci na rodziców zastępczych oraz osoby wspólnie z nimi zamieszkujące powinni być osobami rzetelnymi i godnymi zaufania i nie powinni być skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwa kryminalne, rodzące obawę zagrożenia dobra dziecka zastępczego. Nie ma określonego wieku dla rodziców zastępczych, ale wymagane jest doświadczenie życiowe i doświadczenie w kontaktach z dziećmi. Różnica wieku pomiędzy dzieckiem a rodzicami zastępczymi nie powinna przekraczać 40 lat. Rodzice zastępczy powinni wykazać się tolerancją i uznaniem wobec rodziny pochodzenia dziecka. W niektórych krajach związkowych wprowadzone są dodatkowe warunki, które należy spełnić, aby zostać rodzicem zastępczym. Należą do nich m.in. posiadanie ubezpieczenia społecznego (ubezpieczenia emerytalne, zdrowotne, wypadkowe, na wypadek utraty pracy), odpowiednia wysokość wynagrodzenia, udział w szkoleniach przygotowawczych. Szczegółowych informacji udzielają urzędy ds. dzieci i młodzieży w starostwach (Bezirkshauptmannschaft) lub magistratach.
Uprowadzenie rodzicielskie
Czy uprowadzenie rodzicielskie jest czynem podlegającym ściganiu (z urzędu/na wniosek), jeśli tak, jakie przewiduje się zagrożenie karą.
Uprowadzenie rodzicielskie, czyli pozbawienie uprawnionej osoby prawa wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka w wieku do 16 roku życia podlega karze pozbawiania wolności do 1 roku lub karze grzywny. W przypadku dziecka w wieku do 14 roku życia czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności do 3 lat. Sprawca czynu może być ścigany tylko za zgodą osoby uprawnionej do wykonywania władzy rodzicielskiej. W przypadki małoletniego, który nie ukończył 14 roku życia ściganie sprawcy wymaga dodatkowo zgody urzędu ds. dzieci i młodzieży. (§ 195 kodeksu karnego – StGB).
System opieki społecznej
Urzędy ds. dzieci i młodzieży (Kinder und Jugendhilfe), które są częścią starostw (Bezirkhauptmannschaft) lub magistratów, potocznie nazywane Jugendamtami wspierają rodziny z dziećmi w różnych sytuacjach życiowych. Jeśli dobro dzieci, które nie ukończyły 18. roku życia jest zagrożone, są zobligowane do podjęcia interwencji. Wsparcie ze strony urzędu mogą także otrzymać rodzice, jeśli napotkają trudności w wychowaniu dzieci.
Urzędy ds. dzieci i młodzieży oferują szeroki zakres pomocy:
Centra Kryzysowe (Kirsenzentren)
W celu zabezpieczenia interesów i praw dzieci można je czasowo przenieść do centrum kryzysowego. Dzieci i młodzież w wieku od 3 do 15 lat są zakwaterowane w regionalnych centrach kryzysowych w pobliżu miejsca zamieszkania. Ponadregionalne centra kryzysowe (überregionale Krisenzentren) obejmują opiekę nad młodzieżą w wieku od 15 do 18 lat. Młodsze dzieci trafiają do rodzin zastępczych (Kriesenpflegefamilie).
Zadaniem Krisenzentren jest stworzenie warunków odpowiednich dla dzieci i młodzieży w celu ochrony ich interesów, a także możliwie najlepsze rozwiązanie istniejących problemów poprzez poprawienie relacji z rodziną i utrzymywanie jak największego z nimi kontaktu. Jeżeli powrót dziecka do rodziny biologicznej nie jest możliwy, należy szukać długoterminowego zakwaterowania, np. w placówce opiekuńczej (Wohngemeinschaft) lub rodzinie zastępczej.
Biura regionalne – praca z rodzinami (Regionalstellen – Soziale Arbeit mit Familien)
Biura regionalne prowadzą doradztwo, pomoc i mediacje w różnych kwestiach rodzinnych, problemach edukacyjnych i sytuacjach kryzysowych. W razie konieczności, bez zgody opiekuna prawnego, podejmowane są kroki w celu ochrony dzieci i młodzieży.
Pomoc psychologiczna (psychologischer Dienst)
Pomoc jest bezpłatna i w razie konieczności anonimowa.
Poradnictwo dla rodziców (Berattungsstelle für Eltern) i Centra rodzinne (Familienzentren)
Porad udzielają specjaliści z zakresu medycyny, pracy socjalnej oraz pedagogiki społecznej. Centra poradnictwa oferują poznanie innych rodziców, co umożliwia wymianę poglądów na różne tematy. Dla osób, które nie mówią w języku niemieckim organizowane są sesje wraz z tłumaczami.
Informacje na temat sesji z polskojęzycznym tłumaczem w Urzędzie ds. dzieci i młodzieży w Wiedniu dostępne są na stronie internetowej: zobacz
Centra rodzinne zapewniają wsparcie w trudnych chwilach, np. w przypadku trudnej sytuacji finansowej, czy w trakcie rozwodu.
Gdzie szukać pomocy
Wsparcia w rozwiązywaniu problemów rodzinnych i wychowawczych udzielają różne instytucje w Austrii:
W sytuacjach problemowych zalecamy kontakt z prawnikami. Osoby, które nie posiadają środków finansowych pozwalających na prowadzenie postępowania sądowego, mogą uzyskać pomoc pełnomocnika z urzędu. Wniosek o przyznanie prawnika z urzędu należy złożyć w sądzie pierwszej instancji. Wzór wniosku o przyznanie pomocy procesowej/adwokata z urzędu jest dostępny na stronie internetowej: zobacz
Adwokaci z urzędu są przydzielani przez izby adwokackie. Informacje w sprawie pomocy z urzędu: zobacz
Ponadto, wykaz polskojęzycznych adwokatów jest dostępny na stronie internetowej Izby Adwokackiej Austrii: zobacz
lub na stronie internetowej Ambasady RP w Wiedniu: zobacz
Najczęstsze nieporozumienia
Najczęstsze nieporozumienia wynikają przede wszystkim z:
Lista organizacji polonijnych w Austrii
Lista kontaktów w Polsce
Instytucja | Dane kontaktowe |
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Departament Konsularny | Adres: Al. Szucha 23, 00-580 Warszawa Telefon: (22) 523-90-00 Strona internetowa: www.gov.pl/web/dyplomacja Telefon: (22) 523-94-44 E-mail: DK.Sekretariat@msz.gov.pl, informacja.konsularna@msz.gov.pl |
Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Spraw Rodzinnych i Nieletnich | Adres: Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa Telefon: (22) 239-07-40 Strona internetowa: zobacz |
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej Departament Polityki Rodzinnej | Adres: ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00‐513 Warszawa Telefon: (22)250-01-08 Strona internetowa: www.gov.pl/web/rodzina Telefon: (22) 461-60-60 E-mail: sekretariat.dsr@mrpips.gov.pl |
Rzecznik Praw Dziecka | Adres: ul. Chocimska 6, 00-791 Warszawa Telefon: (22) 583-66-00 Dziecięcy Telefon Zaufania: 800-12-12-12 E-mail: rpd@brpd.gov.pl Strona internetowa: www.brpd.gov.pl |
Rzecznik Praw Obywatelskich | Adres: Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa Telefon: (22) 551-77-00 Infolinia: 800-676-676 E-mail: biurorzecznika@brpo.gov.pl Strona internetowa: www.rpo.gov.pl |
Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie | Telefon: (22) 599-71-20 E-mail: sekretariat@wcpr.pl Strona internetowa: www.wcpr.pl |
Zielona Linia (udziela pomocy w zakresie usług rynku pracy i dostępnych świadczeń) | Adres: Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia Zielona Linia, ul. Trawiasta 20b, 15-161 Białystok Telefon: 19524 (Infolinia) E-mail: biuro@zielonalinia.gov.pl Strona internetowa: www.zielonalinia.gov.pl |
Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą | Adres: ul. Kielecka 43, 02-530 Warszawa Telefon: (22) 469-11-26 E-mail: sekretariat@orpeg.pl Strona internetowa: www.orpeg.pl |
Warszawski Ośrodek Interwencji Kryzysowej | Adres: ul. 6-go Sierpnia 1/5, 02-843 Warszawa Telefon: (22) 855-44-32 E-mail: sekretariat@woik.waw.pl Wykaz ośrodków interwencji kryzysowej dla poszczególnych województw: zobacz |
Stowarzyszenie Polski Komitet Narodowy Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci – UNICEF | Adres: ul. Rolna 175 D, 02-729 Warszawa Telefon: (22) 568-03-00 E-mail: unicef@unicef.pl Strona internetowa: www.unicef.pl |
Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia” | Telefon: 800-120-002 Strona internetowa: zobacz |
Komitet Ochrony Praw Dziecka | Adres: ul. Oleandrów 6, III piętro, 00-629 Warszawa Telefon: (22) 626-94-19 E-mail: kopd@kopd.pl Strona internetowa: www.kopd.pl |